مجتمع فولاد مبارکه
مجتمع فولاد مبارکه، بزرگ‌ترین مجتمع صنعتی ایران است، که در حاشیه شهر مبارکه استان اصفهان قرار دارد.
این مجتمع در ۷۵ کیلومتری جنوب‌غربی شهر اصفهان، در زمینی به وسعت ۳۵ کیلومترمربع (۱۷ کیلومتر مربع سالن تولید) استقرار یافته است و دارای ظرفیت تولید سالانه ۵٫۳۳ میلیون تن، انواع محصولات فولادی تخت، گرم و سرد نوردیده، قلع‌اندود، گالوانیزه و رنگی از ضخامت ۰٫۱۸ تا ۱۶ میلیمتر می‌باشد.
مراحل تولید
پودر سنگ آهن مورد نیاز از معادن گل گهر و چادرملو تأمین می‌شود و به‌وسیله راه‌آهن به واحد انباشت و برداشت شرکت فولاد مبارکه حمل می‌گردد.
پودر سنگ آهن انباشت شده در واحد گُندله‌سازی تبدیل به گُندله شده و در واحد احیاء مستقیم، به آهن اسفنجی تبدیل می‌گردد و سپس در کوره‌های قوس الکتریکی واحد فولادسازی ذوب می‌شود. فولاد مذاب برای تبدیل به تختال (اسلب) به ماشین‌های ریخته گری مداوم منتقل می‌گردد.
تختال خنک و پرداخت شده و بعد از پیش‌گرم شدن در واحد نورد گرم، نورد شده و سپس به واحد تکمیل نورد گرم و یا به واحد اسیدشوئی می‌رود و سپس برای کاهش ضخامت به واحد نورد سرد، ارسال می‌گردد. همچنین بخشی از محصولات سرد نوردیده به واحدهای قلع‌اندود، گالوانیزه و رنگی ارسال می‌گردد.
واحدها
واحد انباشت وبرداشت مواد خام
پودر سنگ آهن به وسیله خط آهن از معادن داخلی مانند گل گهر و چادر ملو، واقع در استان‌های کرمان و یزد به مجتمع حمل می‌شود و با نوار نقاله، به قسمت انباشت و برداشت منتقل می‌شود. ماشین‌های انباشت و برداشت کار انتقال مواد را از نقاله‌ها به دپو و بالعکس انجام می‌دهد.
واحد گُندله‌سازی
پودر سنگ آهن در آسیاب‌های گلوله‌ای این واحد، به صورت پودر در می‌آید و پس از ترکیب با دو درصد آهک در دیسک‌هایی به صورت گندله‌هایی به قطر بین ۶ تا ۱۸میلیمتر در می‌آید و در درجه حرارت حدود ۱۲۵۰ درجه سانتی‌گراد پخته و سخت می‌شوند.
واحد آهک‌سازی
سنگ آهک از معدن حوض ماهی واقع در هفده کیلومتری مجتمع تأمین می‌گردد و در دو کوره پخت دوار افقی در دمای حدود ۱۰۵۰-۷۸۰ درجه سانتی گراد به صورت آهک پخته هیدراته در می‌آید، آهک تهیه شده در واحدهای گندله‌سازی، فولادسازی و تولید آب صنعتی استفاده می‌شود.
با توجه به استراتژیهای بلند مدت فولاد مبارکه در راستای کاهش ریسک و بهبود زنجیره تولید محصول ، این شرکت تمایل به تصاحب معدن سنگ آهک پیربکران اصفهان بعنوان مرغوبترین معدن سنگ آهک کشور را دارد . معدن سنگ آهک پیربکران در حال حاضر زیر مجموعه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران است .
واحد احیای مستقیم
پودر سنگ آهن به صورت گندله پخته شده وارد کوره احیا از نوع سری ۶۰۰ میدرکس شده و گاز احیا کننده نیز به داخل کوره دمیده می‌شود.
این گاز احیاکننده از شکستن گاز متان، در گازشکن‌ها به دست می‌آید و شامل منواکسید کرین و هیدروژن است، که با اکسیژن موجود در سنگ آهن ترکیب شده و تبدیل به دی اکسید کربن و بخار آب می‌گردد. سپس آهن احیا شده، به صورت گلوله‌های آهن اسفنجی ازکوره‌ها خارج می‌شود.
واحد فولادسازی و ریخته‌گری مداوم
آهن اسفنجی در هشت کوره قوس الکتریکی هر یک به ظرفیت ۱۸۰ تا ۲۰۰ تن در واحد فولادسازی همراه با قراضه آهن، آهک و مواد آلیاژی ذوب می‌شود، آنگاه به کمک اکسیژن و اعمال روش‌های متالورژیکی فولاد مذاب تولید می‌گردد.
ضمن استفاده از چهار کوره پاتیلی فولاد تولید شده در چهار ماشین دو خطه ریخته گری مداوم به صورت تختال در می‌آید. تختال‌های تولید شده در قسمت ریخته گری مداوم، به طول ۱۰ - ۹ متر و ۷۵/۴ - ۵/۴ متر و عرض ۱۸۸۰ - ۶۵۰ میلی متر و ضخامت ۲۰۰ میلی متر می‌باشند.
واحد خنک‌کننده و آماده‌سازی تختال
دراین واحد عملیات خنک سازی، و در صورت نیاز، اصلاح و رفع عیوب و یا برش طولی و عرضی تختال‌ها انجام می‌شود.
واحد نورد گرم
تختال‌ها به واحد نورد گرم منتقل می‌شود و پس از گرم شدن تا ۱۲۸۰ درجه سانتی‌گراد، در کوره‌های پیش گرم کن و پوسته‌زدایی در نوردهای اولیه و نهایی نورد شده و در نهایت ضخامت آن به ۱۶ تا ۲/۱ میلیمتر می‌رسد، که به صورت کلاف (کویل) تولید می‌گردد.
واحد تکمیل نورد گرم
۵۲ درصد از کلاف‌ها به واحد تکمیل نورد گرم انتقال می‌یابد. در این واحد اعمالی از قبیل کم کردن وزن کلاف، بهبود خواص مکانیکی، تسطیح ورق، برش سبک و سنگین ورق در طول‌های ۱ الی ۱۲ متر صورت می‌گیرد.
واحد نورد سرد
۴۸ درصد از کلاف‌های ورق تولید شده در واحد نورد گرم به نورد سرد حمل می‌شود، تا با عملیات مختلفی مانند: برطرف کردن عیوب فیزیکی، روغن‌کاری، تقلیل ضخامت، دادن خواص مکانیکی و متالورژیکی و پرداخت سطحی قرار گیرد و در قسمت‌های اسیدشویی، نورد تاندم، خط بازپخت خنثی، نورد سخت کردن سطحی، نورد پوسته‌ای، خطوط تصحیح و بُرش مورد عملیات لازم قرار گرفته و بسته‌بندی گردد.
واحد توزیع برق
مصرف انرژی الکتریکی مجتمع ۶۰۰ مگاوات ساعت برق است که مقدار۲۰۰ مگاوات ساعت آن از نیروگاه داخلی مجتمع تأمین می‌گردد و بقیه از شبکه سراسری کشور دریافت می‌شود و از طریق مرکز توزیع اتوماتیک برق و ۲۸ کیلومتر تونل زیرزمینی، به سراسر مجتمع منتقل می‌شود.
دفتر فنی تعمیرات
واحد تصفیه و توزیع آب
این واحد شامل سد آبگیر و تصفیه‌خانه، خط انتقال آب تصفیه شده، منابع ذخیره و تجهیزات توزیع و انتقال داخلی و برج‌های خنک‌کننده است که با برداشت آب از رودخانه زاینده رود آب مورد نیاز مجتمع را تأمین می‌کند.
واحد اکسیـژن
این واحد شامل کارگاه اکسیژن و هیدروژن است. کارگاه اکسیژن شامل دو بخش
- تولید هوای فشرده
- تولید گازهای صنعتی اکسیژن، ازت و آرگون می‌باشد.
کارگاه هیدروژن نیز تأمین کننده هیدروژن مورد نیاز در فرایند خالص‌سازی آرگون در نظر گرفته شده است.
واحد توزیع سیالات
این واحد وظیفه توزیع سیالات از قبیل: گاز طبیعی، اکسیژن، نیتروژن، آرگون، هوای فشرده، آب سرد، آب گرم، آب آشامیدنی، آب مقطر را در سراسر مجتمع به عهده دارد.
واحد تعمیرگاه مرکزی
این واحد انجام تعمیرات کلیه قسمت‌های مجتمع و تهیه قسمتی از قطعات یدکی مورد نیاز درکارگاه‌های مکانیک، هیدرولیک، الکترونیک، برق، ماشین کاری، اسکلت فلزی، ابزارسازی، عملیات حرارتی و آهنگری و غیره را به‌عهده دارد.
واحد حمل و نقل و پشتیبانی
وظیفه جابجایی مواد اولیه،محصولات ساخته شده و نیمه ساخته،ضایعات صنعتی و محصولات جانبی را بر عهده دارد. واحد HSE مسئولیت ایمنی بهداش و محیط زیست را بر عهده دارد
محصولات
محصولات این شرکت شامل کلاف و ورق‌های گرم و سرد، کلاف‌های اسیدشویی، کلاف نوار باریک و تختال می‌باشد، که مطابق با استانداردهای بین‌المللی و ملی فولاد نظیر:
- ISIRI (استاندارد ملی ایران)
- API
- SAE/AISI
- BS
- AFNOR
- UNI
- ASTM
- DIN
- JIS
- EURONORM
تولید می‌گردد.
محصولات فولاد مبارکه نیاز صنایع مختلف از جمله: صنعت خودروسازی، لوازم خانگی، لوله سازی، مخزن‌های تحت فشار، تجهیزات فلزی سبک و سنگین و غیره را تأمین می‌کند.
محصولات این شرکت به بسیاری از کشورهای جهان در اروپا، آمریکای شمالی، خاوردور، آفریقا و کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می‌شود.
