بازگشت تعرفه‌های ترامپ؛ زلزله‌ای در بازار فولاد جهانی و اثرات آن بر ایران
به گزارش آهن آنلاین- درحالی‌که بازارهای جهانی فولاد هنوز از نوسانات سال گذشته رها نشده‌اند، تصمیم اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده، مبنی بر بازگرداندن تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر واردات فولاد و ۱۰ درصدی بر آلومینیوم، شوک تازه‌ای به زنجیره تأمین جهانی وارد کرده است. ترامپ در سخنرانی اخیر خود اعلام کرد که این تصمیم با هدف «حمایت از تولید داخلی و بازگرداندن شغل‌ها به خاک آمریکا» اتخاذشده؛ اما بسیاری از تحلیل‌گران این اقدام را آغاز دوباره‌ای برای شعله‌ور شدن جنگ تجاری می‌دانند.
این تصمیم درست در زمانی اتخاذشده که بازار جهانی فولاد با کاهش رشد اقتصادی، افزایش هزینه‌های تولید و تقاضای پراکنده در کشورهای مختلف روبه‌رو است. بازگشت چنین سیاست‌هایی که پیش‌تر در دوران اول ریاست‌جمهوری ترامپ نیز تجربه‌شده بود، نه‌تنها نگرانی‌هایی را درباره کاهش حجم تجارت جهانی فولاد به وجود آورده، بلکه این بار در ترکیب با شرایط خاص اقتصاد جهانی، می‌تواند اثرگذاری بسیار عمیق‌تری داشته باشد.
موضع‌گیری بازیگران بین‌المللی، نگاه‌ها به چین دوخته شده است
از سویی دیگر، اتحادیه اروپا، چین و حتی برخی کشورهای آسیایی، موضع‌گیری‌های تندی در قبال این تصمیم اتخاذ کرده‌اند. اتحادیه اروپا از بسته‌های تلافی‌جویانه‌ای سخن گفته که می‌تواند تعرفه بر محصولات آمریکایی به ارزش میلیاردها دلار را در پی داشته باشد؛ اما آنچه بیش از همه نگاه‌ها را به خود جلب کرده، نقش چین در این معادله‌ی پیچیده است.
چین که حدود نیمی از فولاد جهان را تولید می‌کند، در ماه‌های اخیر به دلیل سیاست‌های زیست‌محیطی شدید، تولید فولاد و آهن آلات را در بسیاری از مناطق صنعتی خود کاهش داده است. این کاهش عرضه، به افزایش قیمت جهانی منجر شده. درعین‌حال، دولت پکن هم‌اکنون سیاست‌هایی برای تحریک بازار مسکن، توسعه پروژه‌های عمرانی و تسهیلات زیرساختی در دستور کار دارد که احتمالاً باعث افزایش تقاضای داخلی برای فولاد خواهد شد.
نکته مهم آن است که هر بار چین تقاضای داخلی‌اش را افزایش می‌دهد، صادرات فولاد خود را کاهش می‌دهد؛ و این دقیقاً همان چیزی است که حالا در کنار سیاست‌های ترامپ، زنگ خطر را برای بازارهای جهانی به صدا درآورده است.
افزایش قیمت‌ها، نقطه فشار جهانی و منطقه‌ای
کاهش عرضه از سمت چین و افزایش محدودیت‌های تجاری از سوی آمریکا، معادله‌ای است که نتیجه‌اش چیزی جز افزایش قیمت تمام‌شده برای مصرف‌کننده نهایی نخواهد بود؛ چه در آسیا، چه در اروپا و چه در خاورمیانه.
در این میان، بازار فولاد و آهن آلات ایران نیز به‌شدت از این تحولات تأثیر پذیرفته است. طی روزهای اخیر، شاهد افزایش قیمت میلگرد، شمش فولادی تیرآهن و سایر مقاطع بوده‌ایم. این رشد قیمتی البته تنها به تحولات جهانی محدود نمی‌شود؛ بلکه فاکتورهایی همچون افزایش نرخ ارز و ... در شکل‌گیری آن نقش داشته‌اند.
افزایش نرخ ارز و تأثیر مستقیم بر قیمت‌ها
از دلایل موجود برای افزایش نرخ‌های محصولات آهن‌آلات می‌توان به رشد نرخ ارز اشاره کرد. نرخ ارز در پایان سال 1403 برابر با 97 هزار و 780 تومان به ثبت رسید و از شروع روز کاری سال 1404 با قیمت 101 هزارتومان آغاز به کار کرد و در روز جاری نیز 103 هزار و 800 تومان به فروش می‌رسید.
با افزایش قیمت‌های جهانی، هزینه واردات محصولات فولادی برای ایران بالا رفته و واردکنندگان در تأمین کالا با چالش‌های بیشتری روبه‌رو شده‌اند. از طرف دیگر، تولیدکنندگان داخلی نیز با افزایش هزینه‌های تولید مواجه شده‌اند؛ به‌ویژه در شرایطی که تأمین مواد اولیه برای برخی واحدها به دلیل محدودیت‌های داخلی یا تحریم‌ها دشوار شده است.
در چنین شرایطی، پیش‌بینی روند آینده بازار فولاد ایران نیاز به بررسی چند متغیر کلیدی دارد. ادامه سیاست‌های تعرفه‌ای دولت آمریکا، میزان واقعی کاهش صادرات چین، وضعیت نرخ ارز و سیاست‌های مالی دولت در پروژه‌های عمرانی. اگر صادرات فولاد چین به‌طور ملموسی کاهش یابد و هم‌زمان جنگ تجاری شدت بگیرد، قیمت‌های جهانی همچنان در مسیر صعود باقی خواهند ماند، مسیری که می‌تواند بازار ایران را بیش از گذشته تحت‌فشار قرار دهد.
نوسانات بازار داخلی و روند قیمت‌گذاری
با توجه به نرخ‌هایی که در روز جاری و در بازار آهن‌آلات برای مقاطع فولادی به ثبت رسیده است، تحولات گسترده‌ای را مشاهده نکرده‌ایم و تنها شرکت‌های آناهیتا گیلان و ابرکوه افزایش 1.8 و 1 درصدی را در نرخ‌گذاری میلگرد تجربه کرده‌اند اما؛ با شروع سال 1404 شاهد افزایش نرخ هستیم. به‌عنوان‌مثال کارخانه ذوب آهن آخرین نرخی که در پایان سال 1403 برای میلگرد 16 از خود بر جای گذاشت 34 هزار و 90 تومان بود اما با شروع نرخ‌گذاری‌ها در سال جدید رشد 9.86 درصد افزایش‌یافته است.
در این حین قیمت تیرآهن نیز از این مسیر تبعیت کرد و مسیر صعودی خود را ادامه داد. بر اساس نرخ قیمت‌گذاری‌هایی که در سایت مرجع آهن آنلاین مشاهده می‌کنیم کارخانه ذوب آهن تغییرات نرخ را در اختیار گرفت و در سایزهای مختلف فرازوفرود قیمتی را به همراه داشت و در دیگر شرکت‌های تولیدکننده تحرک قیمتی را مشاهده نمی‌کنیم.
عرضه‌های بورس کالا و وضعیت تقاضا
در انتها گفتنی است که در روز جاری تنها شرکت گروه نورد فولادکاران افق محصول میلگرد کلاف 6.5 خود را در بورس کالا به عرضه گذاشت. این شرکت 4 هزار و 2 تن از محصول خود را به عرضه گذاشت و موفق به فروش یک هزار و 81 تن از این محصول شد. میزان ارزش معامله‌ای که از قرارداد این محصول عاید شرکت شد 41 میلیارد تومان بود. نکته دیگر در خصوص این محصول مربوط به قیمت آن است که سقف و کف محصول برابر با 38 هزار و 555 تومان به ثبت رسیده است.
