اجرای میلگرد در شناژ ساختمان فرایند و کاربرد
پی یا فونداسیون یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساختمان است که پس از گودبرداری خاک در دل زمین اجرا می‌شود. یکی از مهم‌ترین بخش‌های فونداسیون، شناژ است که فونداسیون‌های عمودی را به یکدیگر متصل کرده و موجب انتقال بارها و تنش‌ها به پی و زمین می‌شود. به‌این‌ترتیب، استحکام و امنیت سازه تا حد زیادی به وجود شناژ وابسته است. در ادامه با ما همراه باشید تا با ساختار، انواع و کاربردهای شناژ بیشتر آشنا شوید.
منظور از شناژ ساختمان چیست؟
شناژ ساختمان یکی از اجزای اصلی فونداسیون و پی نواری ساختمان است که در اجرای آن از میلگرد شناژ یا همان کلاف استفاده می‌شود. معمولاً به‌منظور انتقال یکسان نیروهای ناشی از وزن ساختمان‌ها به زمین، از فونداسیون‌های منفرد استفاده می‌شود که ارتباطی باهم نداشته و میان آن‌ها 5 متر فاصله وجود دارد. به‌منظور تکمیل عملکرد پی‌های انفرادی، از پی‌های نواری استفاده می‌شود. پی نواری یا افقی شناژ با ایجاد اتصال میان پی‌های انفرادی، موجب انتقال نیروها به زمین می‌شود و از توزیع یکسان نیرو به بخش‌های مختلف فونداسیون، از تجمع آن‌ها در یک قسمت سازه و تخریب ساختمان جلوگیری می‌کند.
کاربرد میلگرد مناسب شناژ فونداسیون
کلیدی‌ترین کاربرد و وظیفه میلگردهای شناژ یا کلاف، افزایش استحکام سازه و حفظ پایداری ساختمان‌ها است. به‌این‌ترتیب، با تقویت بتن و سازه، از ترک خوردن یا تخریب ساختمان‌ها جلوگیری می‌کند. میلگرد شناژ با ویژگی‌های ساختاری مطلوب و مقاومت بالای خود، قابلیت بالایی در تحمل نیروهای کششی و فشارهای منتشرشده از پی‌های عمودی و افقی پیدا کرده است. کلاف‌ها با تقویت سازه بتنی به افزایش مقاومت کششی آن کمک می‌کنند. بنابراین، در صورت بروز حوادثی مانند زلزله، تنش‌ها از طریق شناژ به زمین منتقل شده و به بهترین شکل خنثی می‌شوند.
بهترین میلگرد برای شناژ ساختمان
معیارهای متعددی برای انتخاب بهترین میلگرد شناژ وجود دارند؛ اما مهم‌ترین آن‌ها جنس کلاف و جنس پوشش آن است. با توجه به اینکه از چه آلیاژ و استانداردهایی در تولید کلاف استفاده شده باشد، کیفیت و قیمت میلگرد شناژ متفاوت خواهد بود. معمولاً به‌منظور اطمینان از عدم بروز خوردگی، زنگ‌زدگی و پوسیدگی در شناژ سازه‌ها، از میلگردهای گالوانیزه و ضدزنگ استفاده می‌شود. این نوع کلاف با هزینه بیشتری نسبت به میلگردهای معمولی تولید می‌شود و گران‌تر است.
جنس پوشش نیز می‌تواند بر روی قیمت کلاف تأثیر بگذارد. پوشش می‌تواند از جنس اپوکسی یا بازالت سبز باشد. بهترین میلگرد شناژ با دوام و عملکرد عالی، با استفاده از پوشش بازالت سبز تولید می‌شود. زیرا مقاومت پوشش اپوکسی در برابر سایش پایین است و کارایی لازم را ایجاد نمی‌کند.
انواع میلگرد برای شناژ ساختمان
کلاف‌های کاربردی در شناژ ساختمان را می‌توان با توجه به دو ویژگی تقسیم‌بندی کرد:
کلاف را می‌توان از نوع صاف یا پیچشی انتخاب کرد. معمولاً استفاده از میلگردهای صاف برای شناژ توصیه نمی‌شود. زیرا سطح صاف آن به‌خوبی به بتن نمی‌چسبد و اصطکاک ایجاد نمی‌کند. به‌این‌ترتیب، نمی‌تواند بتن را به‌خوبی تقویت کرده و مقاومت موردنظر را در برابر نیروهای کششی و فشارها به وجود بیاورد. این در حالی است که میلگردهای آجدار به‌خوبی با بافت بتن درگیر شده و مقاومت سازه را به حداکثر می‌رساند.
انتخاب قطر کلاف با توجه به نوع و اندازه سازه یا ساختمان انجام می‌شود. کلاف می‌تواند سایز 2، 3، 4، 5 و حتی بیشتر باشد. قطر این کلاف‌ها بر اساس اینچ تعیین می‌شود. برای مثال، قطر میلگرد سایز 2 برابر 1/8 اینچ + ¼ اینچ = ¼ اینچ خواهد بود. به‌این‌ترتیب، میلگرد 3 با قطر 10 میلی‌متر برابر 3/8 اینچ است. هرچه سازه و ساختمان موردنظر بزرگ‌تر باشد، برای شناژ آن از کلاف‌هایی با قطر بزرگ‌تر استفاده می‌شود.
فرایند بکارگیری از میلگرد در شناژ سازه
همان‌طور که اشاره شد، شناژ جزوی از فونداسیون‌های نواری است که برای ایجاد اتصال میان پی‌های عمودی استفاده می‌شود. شناژهای عمودی با فاصله 5 متری از هم نصب می‌شوند و میان شناژهای افقی 4 متر فاصله است. فرایند استفاده از میلگرد در شناژ دارای قواعد و استانداردهای متعددی است. برای مثال، جهت استفاده از میلگرد در شناژ کف لازم است از شناژ مورب در کنار پی افقی استفاده شود. برای بستن این شناژ همچنین لازم است آرماتوربندی باید به‌صورت اصولی انجام شود تا در هنگام بتن‌ریزی، فضای میان کلاف‌ها به‌طور کامل پر شود.
نکات مهم در زمان خرید میلگرد برای شناژ ساختمان
یکی از مراحل مهم در هنگام خرید، محاسبه میلگرد فونداسیون موردنیاز برای اجرای پروژه است. مهندسان معمولاً با استفاده از جدول وزنی میلگردها و نرخ زنده کلاف‌ها، قیمت میلگردهای موردنیاز را به‌راحتی برآورد می‌کنند. انتخاب نوع و سایز مناسب، توجه به نوع و میزان پوشش، جنس آلیاژ، استاندارد تولید، برند و وزن میلگرد شناژ از دیگر فاکتورهایی هستند که در هنگام خرید باید به آن‌ها توجه شود.
