تیرآهن IPE چیست؟

یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در صنایع مختلف، به ویژه در ساختمان‌سازی، تیرآهن است که عمدتاً به دو شکل H و I تولید و عرضه می‌شود. استانداردهای متداول در تولید تیرآهن شامل IPE، INP و IPB هستند که هر کدام ویژگی‌ها، مشخصات فنی و کاربردهای خاص خود را دارند. در میان این استانداردها، تیرآهن IPE به دلیل مقاومت مناسب، ابعاد دقیق و کاربرد گسترده در پروژه‌های ساختمانی، از پرتقاضاترین محصولات بازار محسوب می‌شود. در مقابل، تیرآهن INP ویژگی‌های متفاوتی دارد و برای برخی پروژه‌ها گزینه بهتری به شمار می‌رود. در ادامه این مقاله، به بررسی مشخصات فنی تیرآهن IPE و مقایسه آن با تیرآهن INP پرداخته می‌شود تا خریداران و مهندسان ساختمان بتوانند انتخابی دقیق، آگاهانه و متناسب با نیاز پروژه خود داشته باشند.

آشنایی با تیرآهن IPE

تیرآهن IPE که مخفف I Profile European است، به‌عنوان یک تیرآهن نیم‌پهن طبق استانداردهای اروپا شناخته می‌شود. این تیرآهن از جمله محصولات پرفروش و پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز است که شکل ظاهری آن شبیه به حرف I انگلیسی است. در این نوع از تیرآهن، نه تنها بال‌های ابتدایی و انتهایی آن یکسان است بلکه، ضخامت بال و جان آن ثابت است. این تیرآهن در سایز، 120 تا 300 میلی‌متر و ارتفاع 80 تا 600 میلی‌متر تولید و عرشه می‌شود.

کاربرد تیرآهن IPE

همان‌طور که اشاره شد، تیرآهن IPE یکی از رایج‌ترین تیرآهن‌های عرضه‌شده در بازار است که با هدف تحمل تنش‌های برشی و خمشی در سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌طورکلی، از کاربردهای تیرآهن IPE می‌توان به استفاده در خرپا، ستون، پل‌های لانه زنبوری و... اشاره کرد. همچنین، مدل‌های IPE به دلیل وزن سبکی که دارند، گزینه مناسبی برای سازه‌هایی با ارتفاع بلند محسوب می‌شوند. ضمنا، با استفاده از این تیرآهن می‌توان روند ساخت‌وساز را با سرعت و کیفیت بالایی پیش برد. به‌این‌ترتیب، مهم‌ترین کاربرد آن مربوط به صنعت ساختمان‌سازی می‌شود.

مشخصات تیرآهن IPE

تیرآهن IPE یا تیرآهن نیم‌پهن، به دلیل ضخامت ثابت بال‌ها و جان و ظاهر خاص به شکل حرف انگلیسی I شناخته می‌شود. این تیرآهن‌ها به‌دلیل طراحی استاندارد و متقارن خود، وزن مناسبی دارند و فضای کمی را اشغال می‌کنند، بنابراین نصب و اجرای آن‌ها بسیار ساده است. تیرآهن IPE معمولاً در ستون‌بندی‌ها و سازه‌های مرکب مورد استفاده قرار می‌گیرد و به مهندسان و پیمانکاران امکان می‌دهد تا سازه‌ای مقاوم، مستحکم و منظم ایجاد کنند. ویژگی‌های منحصر به فرد این تیرها، از جمله یکنواختی ضخامت و قابلیت استفاده در پروژه‌های مختلف، باعث شده است تا تیرآهن IPE یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در ساختمان‌سازی و صنایع مرتبط باشد.در جدول زیر مشخصات این محصول فولادی ارائه شده است: 

بال و جان تیرآهن IPE

تیرآهن‌های ساخته شده طبق استاندارد IPE، از دو بخش جان و بال تشکیل می‌شوند. جان به بخش مرکزی و طویل تیر گفته می‌شود که در دو طرف آن، بال‌ها قرار دارند. بال در تیرهای I شکل ثابت بوده و باعث مقاومت آن‌ها در برابر خمش می‌شود. از طرف دیگر، جان می‌تواند در برابر نیروهای برشی مقاومت ایجاد کرده و استحکام و امنیت سازه را تأمین کند. طول بال در این تیرآهن‌ها همواره نصف طول جان است.

تفاوت تیرآهن IPE و IPB

تیرآهن IPB دارای بال‌های پهن‌تر و سنگین‌تری در مقایسه با تیرآهن IPE است و سطح مقطع عرضی بیشتری هم دارد. به‌علاوه، طول بال و جان مدل IPB هم بیشتر از IPE است؛ به‌همین‌جهت، استقامت بهتری از خود نشان می‌دهد. با توجه به این مشخصات از محصولات IPB اغلب در احداث پروژه‌های عظیم و سازه‌های بلند استفاده می‌کنند؛ درصورتی‌که مدل‌های IPE موارد مصرف بیشتری دارند و معمولا در قسمت خرپای ساختمان و پل‌های قاب‌دار فولادی به‌کار گرفته می‌شوند. به‌طورکلی، کاربردهای تیرآهن‌های مدل IPE در ایران بیشتر از مدل IPB است.

تفاوت تیرآهن IPE و INP

تیرآهن INP به‌عنوان تیرآهن استاندارد آمریکایی شناخته می‌شود و مدل IPE نیز یک استاندارد اروپایی است. همان‌طور که گفته شد، تیرآهن‌های تولیدشده طبق استاندارد IPE دارای پره‌ها یا بال‌های موازی هستند؛ اما مدل‌های INP با پره‌هایی به شکل موازی ولی با عرض کمتر تولید می‌شوند. ازآنجایی‌که محصولات IPE دارای پره‌هایی با عرض بیشتر و وزن بالاتر هستند، قدرت و مقاومت بهتری دارند و اغلب در سازه‌های نیازمند باربری مورد استفاده قرار می‌گیرند. محصولات INP هم به دلیل طراحی باریک‌تر و وزن سبک‌تر، در سازه‌های کوچک به‌کار گرفته می‌شوند.

بنابراین تیرآهن INP از دیگر تیرهای موجود در بازار است که مانند تیرهای IPE می‌تواند در ساختمان‌سازی، اسکله‌سازی، سدسازی و برج‌سازی مورداستفاده قرار بگیرد. بااین‌حال، تفاوت‌های زیادی میان آن‌ها وجود دارد. تیر INP با استفاده از استانداردهای چین و روسیه ساخته می‌شود و بال‌های آن از ابتدا به سمت انتها باریک می‌شوند. این تیرآهن در مقایسه با انواع IPE، تحمل بار کمتری دارد و ارزان‌تر است. برای کسب اطلاع بیشتر از تفاوت این دو نوع تیرآهن می‌توانید به مقاله تفاوت‌ های تیرآهن INP ،IPB ،IPE مراجعه کنید.

تفاوت تیرآهن IPE با سایر تیرآهن ها

تیرآهن IPE را در کشورهای دیگر با نام W shapes beams می‌شناسند که W به مفهوم wide است و به پهن بال بودن آن تاکید دارد. از مهم‌ترین تفاوت مدل IPE با سایر مدل‌ها می‌توان به یکسان و موازی بودن بال‌های آن اشاره کرد. مدل IPB نیز همچون IPE دارای بال‌های پهنی است و INP هم بال‌های متغیری دارد. تفاوت بعدی مربوط به متنوع بودن سایز محصولات IPE می‌شود. درواقع، این مدل به‌عنوان پرمصرف‌ترین تیرآهن دنیای ساخت‌وساز، در ابعاد و سایزهای مختلفی تولید می‌شود و تنوع بالایی دارد.