مهره صنعتی چیست؟ کاربرد انواع مهره

مهره صنعتی یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین اتصالات مورداستفاده در جهان صنعت است که ظاهر آن به یک حفره یا استوانه توخالی شباهت دارد. با استفاده از مهره صنعتی می‌توان پیچ‌های مختلف را محکم بست و یک اتصال قوی ایجاد کرد. جنس مهره‌های صنعتی نیز اغلب از آهن است و به حالت سیاه و گالوانیزه تولید می‌شوند. به عبارتی، مهره‌های مورداستفاده در صنعت باید از مقاومت حداکثری برخوردار باشند؛ به همین دلیل، آن‌ها را با بهره‌گیری از مواد آهنی می‌سازند. در ادامه مطلب، با انواع مهره صنعتی و مشخصات آن‌ها آشنا خواهید شد.

مهره صنعتی چیست؟

مهره صنعتی از وسایل مهم و ضروری است که باعث چفت و بسته شدن محکم پیچ می‌شود. مهره یک قطعه دایره‌ای، حلقه‌ای یا چند ضلعی است که وسط آن تحت عملیات سوراخ کاری و رزوه کاری قرار می‌گیرد. میزان رزوه مهره با رزوه پیچ و همین‌طور، جنس آن‌ها باید با یکدیگر همخوانی داشته باشد؛ تناسب میان مهره صنعتی و پیچ اهمیت زیادی دارد. در هر حال، با استفاده از آن‌ها می‌توان اتصالات بسیاری قوی ایجاد کرد و یکپارچگی لازم را در محصولات صنعتی به وجود آورد.

کاربرد مهره صنعتی

مهره صنعتی انواع مختلفی دارد و بالطبع، کاربردهای آن در صنایع بسیار متنوع و گسترده است. مهره‌های صنعتی تولیدشده با آهن قابلیت چکش‌خواری و انعطاف‌پذیری دارند و جهت اتصالات مختلف در صنایع خاص و لوازم خانگی مورداستفاده قرار می‌گیرند. همچنین، این مهره‌ها در صورتی که در یک شرایط محیطی بسیار سخت باشد، چندان کارایی ندارند. البته مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی بالا است؛ اما احتمال خراش خوردگی و سائیدگی‌شان وجود دارد. بنابراین، مهره‌های صنعتی تنها در بخش‌های خاص صنعتی بکار گرفته می‌شوند.

انواع مهره صنعتی

انواع مهره مورداستفاده در صنعت به شرح زیر است:

• مهره چشمی

یک حلقه در بالای مهره‌های چشمی قرار دارد که جهت جابه‌جایی تعبیه شده است.

• مهره چهار گوش

این مهره با نام مهره مربعی هم شناخته می‌شود و همان‌طور که از نامش پیداست، چهار گوش دارد. ساخت مهره‌های چهار گوش در مقایسه با سایر مهره‌ها آسان‌تر است و معروفیت آن‌ها در گذشته بیشتر بود.

• مهره شش گوش

این مهره بسیار معروف و کاربردی شش گوش دارد و برای مصارف صنعتی و غیرصنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهره‌ شش گوش در سایزها و جنس‌های مختلف از قبیل: فلزی، پلاستیکی و پی وی سی تولید می‌شود؛ یکی از مدل‌های آن، مهره Jam نام دارد که ارتفاعش کم و باریک است. همچنین، مهره استیل، مهره شش گوش استیل کربن، مهره شش گوش فولادی آلیاژی، مهره شش گوش فولادی نوعی از مهره شش گوشه به‌حساب می‌آیند.

• مهره کاسه نمدی

مهره کاسه نمدی نوعی مهره قفلی است که برای افزایش ایمنی و جلوگیری از لغزش پیچ و مهره‌ها در اتصالات غیرجوشی طراحی شده است. در ساختار این مهره، یک لایه پلاستیکی واشرمانند در دیواره داخلی تعبیه شده است. این لایه مانع از حرکت پیچ در برابر لرزش‌ها می‌شود و از شل شدن اتصال جلوگیری می‌کند. استفاده از مهره‌های کاسه نمدی در مناطقی که احتمال شکاف یا لرزش زیاد است، راه‌حلی موثر و کاربردی به شمار می‌آید.

• مهره واشردار (فلنجی)

این مهره یک قطعه واشری در زیر خود دارد که موجب مقاومت آن در برابر تنش یا ارتعاش شده است. گاهی نیز شیارهایی بر روی سطح واشر آن وجود دارد. از انواع مهره واشردار می‌توان به مهره واشردار فسفاته، مهره واشردار داکرومات و مهره واشردار گالوانیزه سرد و گرم اشاره کرد.

• مهره سر بسته (گنبدی)

یک سر مهره سر بسته به گنبد شباهت دارد و بسته است. این مهره به دلیل ظاهر زیبا و مقاومت بالایش در صنایعی مانند موتور و دوچرخه‌سازی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

• مهره خاردار

مهره خاردار به دلیل استفاده گسترده در صنعت چوب به مهره چوب نیز معروف است. مهره خاردار یا مهره چوب یک سطح شبیه واشر در یک سمت خود دارد. این سطح متشکل از خارهایی است که لبه‌هایش به شکل سه یا چهار پر و به حالت گل میخ برگشته است تا داخل سطح نفوذ کند.

• مهره خروسکی (بالدار)

این مهره دو برآمدگی ملقب به بازو بر روی سطح خود دارد. با استفاده از بازوها می‌توان آن‌ها را با دست باز و بسته کرد. همچنین، این مهره بالدار معمولا از جنس کربن استیل یا استنلس استیل است و عملیات گالوانیزه یا داکرومات را در صورت لزوم بر روی آن انجام می‌دهند.

• مهره چاکنت

سطح بیرونی مهره چندین شیار یا تورفتگی دارد و قسمت داخلی آن رزوه شده است. بخش بالایی نیز حالت مخروطی شکل دارد. مهره چاکنت همچون یک نگهدارنده عمل می‌کند و مقاومت بالایی در برابر تنش و ارتعاش بالا دارد. این مهره را با بهره‌گیری از فولاد و استنلس استیل تولید می‌کنند؛ به همین جهت، مقاومت مطلوبی دارد.

• مهره چاکدار

برآمدگی‌هایی موجود بر روی مهره به قفل شدن آن در پیچ کمک می‌کند. این ساختار مانع از باز شدن مهره شده و امنیت آن را افزایش داده است.

• مهره اسپیسر

یک سر مهره به نرگی و دیگری به مادگی متصل می‌شود. مهره اسپیسر در فضاهای نیازمند به فاصله مورداستفاده قرار می‌گیرد.

• مهره کبریتی

مهره کبریتی یکی دیگر از انواع مهره است که مانند یک اتصال‌دهنده باعث پیوند قطعات به یکدیگر می‌شود.

• مهره جوشی

سه برآمدگی در یک طرف مهره جوشی قرار دارد که با کمک آن‌ها می‌تواند متصل شود. این مهره در مدل‌های چهار گوش و شش گوش به شکل گالوانیزه و سیاه ساخته می‌شود.

• مهره پرچی

مهره پرچی جهت ایجاد اتصال رزوه‌ای بر روی ورق فولادی با هدف اتصال قطعه‌ای دیگر مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ البته آن را می‌توان بر روی ورق‌های فلزی و پلاستیکی هم نصب کرد.

• مهره تی

مهره تی قابلیت نصب بر روی قطعات شیاردار را دارد و تحت مدل‌های تخت و چکشی تولید می‌شود.

مشخصات فنی مهره صنعتی

مهره صنعتی بسته به نوعی که دارد تحت استانداردهای مختلفی تولید می‌شود. از استانداردهای معتبر و جهانی آن می‌توان به استاندارد DIN آلمان و استاندارد ASME و ASTM آمریکا اشاره کرد. تولید مهره‌های صنعتی طبق استانداردهای ذکرشده منجر به افزایش کیفیت و مقاومت آن‌ها می‌شود. برخورداری از مقاومت بالا نیز یکی از مهم‌ترین مشخصات فنی مهره‌های صنعتی است. مهره‌های مقاوم می‌توانند از قطعات و دستگاه‌های صنعتی تا حد زیادی محافظت کنند. ساختار کلی هر مهره صنعتی استاندارد نیز متفاوت از دیگری است؛ اما همگی آن‌ها از استحکام و پایداری لازم برخوردار هستند.