رکوردشکنی در سایه خاموشی: معمای بازار فولاد ایران
به گزارش آهن آنلاین؛ در نخستین روزهای مهرماه ۱۴۰۴، صنعت فولاد ایران بار دیگر خبرساز شد. رکورد تولید ۲.۲ میلیون تن فولاد در ژوئیه ۲۰۲۵، یعنی رشد ۳۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، امیدها را برای تثبیت جایگاه کشور در میان قدرت‌های فولادی جهان زنده کرد. اما این موفقیت، در فضای عجیب و شاید متناقضی به دست آمد: خاموشی‌های گسترده برق، محدودیت‌های گاز، و فشارهای سیاسی و اقتصادی که نفس تولید را بریده بود.
در فروردین ۱۴۰۴، ایران نشان داد وقتی انرژی پایدار در دسترس باشد، ظرفیت واقعی فولاد چه شکلی است. همان‌جا از رتبه دهم به هفتم جهان جهش کردیم؛ اما این موفقیت دوام نداشت. محدودیت‌های انرژی برگشتند و کشور دوباره جایگاه دهم را پذیرفت. پارادوکسی شکل گرفت که امروز بیش از هر زمان به چشم می‌آید: ما فولادی با استاندارد جهانی داریم، اما زیرساخت انرژی‌مان توان پشتیبانی این ظرفیت را ندارد.
پروفیل و تیرآهن به دنبال هم؛ رشدهای پایانی، بازار را به سمت گرانی کشاند
تابلوی قیمت‌ها در هفته پایانی شهریور و آغاز مهرماه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد بازار فولاد روندی متنوع و گاه جهشی را تجربه کرده است. میلگرد آجدار ۱۴ ذوب‌آهن اصفهان هفته را با قیمت ۳۷,۰۰۰ ریال در ۲۹ شهریور آغاز کرد و همان روز به ثبت دوم ۳۸,۵۰۰ ریال رسید. در ۳۰ شهریور اوج ۴۰,۲۰۰ ریالی را لمس کرد اما همان روز سقوط شدید به ۳۸,۹۰۰ ریال داشت و دوباره به ۳۹,۵۰۰ ریال بازگشت. طی روزهای بعدی، قیمت با نوسان ملایم تا ۳۹,۹۰۰ ریال در ۵ مهرماه تثبیت شد. این مسیر نشان‌دهنده یک چرخه فزایشی، افت شدید و بازگشت تدریجی بود.
ورق سیاه ۲، کارخانه فولاد مبارکه حرکت آرام‌تری داشت. از ۴۴,۸۰۰ ریال در ۲۹ شهریور به ۴۵,۰۰۰ ریال در ۳۰ و ۳۱ شهریور رسید. سپس در ۱ مهرماه کمی افت کرده و به ۴۴,۷۵۰ ریال رسید، ولی دوباره در ۲ مهرماه ۴۵,۰۰۰ ریال ثبت شد. پایان هفته، یعنی ۵ مهرماه، جهش مهمی با رشد ۵.۵ درصدی رقم خورد و قیمت به ۴۷,۵۰۰ ریال رسید. این جهش، مهم‌ترین تغییر در روند قیمت این محصول طی هفته بود.
پروفیل ۲۰×۶۰ (شاخه ۶ متری، تهران) نیز در آغاز هفته بهای ثابت ۴۶,۸۰۰ ریال را در ۲۹ و ۳۰ شهریور تجربه کرد. سپس در ۳۱ شهریور رشد جزئی به ۴۷,۲۰۰ ریال داشت، اما اول مهر دوباره به ۴۶,۸۰۰ ریال بازگشت. از ۲ مهر با رشد مجدد به ۴۷,۶۰۰ ریال رسید و در پایان هفته با شتاب قابل توجهی به ۴۸,۶۰۰ ریال افزایش یافت. این صعود ۳.۸ درصدی عمدتاً در دو روز پایانی هفته رخ داد و نشان داد بازار این محصول به سمت افزایش قیمت پیش می‌رود.
تیرآهن ۱۲ ذوب‌آهن (شاخه ۱۲ متری، تهران) هفته را با ۶,۷۲۰,۰۰۰ ریال آغاز کرد و در ۳۰ شهریور به ۶,۸۲۰,۰۰۰ ریال رسید؛ این رقم در ۳۱ شهریور نیز حفظ شد. در ۱ مهرماه اندکی افت داشت و به ۶,۸۱۸,۰۰۰ ریال رسید، ولی در ۲ مهر دوباره ۶,۸۲۰,۰۰۰ ریال ثبت شد. در نهایت ۵ مهر با افزایش به ۶,۹۱۰,۰۰۰ ریال پایان یافت که معادل رشد ۱.۳ درصدی نسبت به روز قبل است. این روند از ثبات نسبی در میانه هفته و جهش ملایم پایانی حکایت دارد.
اقتصاد در شوک؛ دلار، طلا، سکه و سیاست
بازار ارز در ۵ مهرماه ۱۴۰۴، دلار را در سطح ۱۱۰ هزار تومان دید. این عدد، در بستری که همزمان قیمت طلا ۱۸ عیار بالا رفت و سکه امامی ۳.۵۵ درصد رشد کرد و به ۱۱۲,۵۰۰,۰۰۰ تومان رسید، معنای خاصی پیدا می‌کند: سرمایه‌گذاران و مردم در حال واکنش سریع به اخبار سیاسی هستند.
و آن خبر سیاسی، چیزی نبود جز لحظه نهایی شدن اجرای مکانیسم ماشه. قطعنامه تمدید شش ماهه آن با رأی منفی ۹ عضو شورای امنیت شکست خورد؛ حتی وتوی آمریکا لازم نشد. فردا، یعنی ۶ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۸ شب به وقت نیویورک، پس از یک دهه، تحریم‌های شورای امنیت دوباره علیه ایران اجرا خواهد شد.
این رویداد در عمل، همان بندهای فشاری را بر صنعت فولاد زنده می‌کند که در سال‌های گذشته وجود داشت. محدودیت‌های بانکی، بیمه‌ای، حمل و نقل دریایی و صادرات می‌توانند رشد ۳۰ درصدی تولید ژوئیه را به سرعت متوقف کنند.
پارادوکس فولاد؛ تولید و بحران انرژی
وقتی ژوئیه تمام شد، فولاد ما در دنیا می‌درخشید. اما امروز، پیش از آنکه همان ظرفیت را به پاییز بیاوریم، پرچم قرمز خاموشی، محدودیت گاز، و بازگشت تحریم‌ها بلند شده است. این ترکیب، یک اثر روانی هم دارد: قیمت‌های بازار محصولات فولادی برخلاف جریان رکورد تولید، روند صعودی دارند.
از میلگردی که بین ۳۷ هزار تا ۴۰,۲۰۰ ریال بالا و پایین شد، تا ورق سیاه که ناگهان در ۵ مهر جهش ۵.۵ درصدی داشت و پروفیلی که در چند روز، نزدیک ۴ درصد افزایش یافت. همه نشان می‌دهند بازار از خطر عرضه کمتر یا هزینه بالاتر انرژی می‌ترسد.
تجربه فروردین ۱۴۰۴ نوشته شده: با انرژی پایدار، فولاد ایران می‌تواند در یک ماه جایگاهش را عوض کند. اما توسعه زیرساخت‌های انرژی، سال‌هاست عقب مانده. حالا باید این مساله را کنار تحریم‌های تازه گذاشت، که نه‌تنها صادرات، بلکه واردات مواد اولیه و فناوری را هم گران‌تر و سخت‌تر می‌کند.
این همان لحظه‌ای است که «پارادوکس فولاد ایران» را کامل می‌کند:
- ما توان تولید و رقابت جهانی داریم، اما برق و گاز نداریم.
- ما با اینکه خریدار و بازار داریم، اما سیاست و تحریم را نیز داریم.
جهش در سایه خاموشی؛ چشم‌انداز آینده فولاد ایران
فولادی‌ها می‌دانند هفته‌های پیش رو فقط از نظر فنی و اقتصادی مهم نیست، بلکه روانی است. قیمت تیرآهن و میلگرد ممکن است در واکنش به نوسانات ارز و طلا گران‌تر شوند. رکورد ۲.۲ میلیون تن ژوئیه شاید دیگر تکرار نشود مگر با معجزه‌ای در انرژی و سیاست. بورس کالا و معاملات بین‌دستی هم اگرچه امیدوار به ثبات هستند، ولی علامت‌های بازار آزاد چیز دیگری می‌گوید. از حالا خریدهای پیشگیرانه آغاز شده، و در بنگاه‌ها بیشتر کسی به کاهش قیمت امید ندارد.
پارادوکس فولاد ایران همان تضادی است که امروز در تابلوی قیمت‌ها و تیتر اخبار می‌بینیم. رکوردی که با نیم‌نفس به دست آمد، و بازاری که با تمام قدرت، جهش‌های قیمتی را تجربه می‌کند. اگر انرژی پایدار و آزادی اقتصادی وجود داشت، جایگاه هفتم جهان تثبیت می‌شد. اما حالا، در سایه خاموشی و بازگشت تحریم‌ها، این جهش نه یک مسیر، که فقط یک خاطره ممکن است باشد.
