پژواک اظهارات ترامپ از واشنگتن تا تهران در بازار آهن آلات و فولاد
به گزارش آهن آنلاین - درحالیکه صنعت فولاد جهانی درحال عبور از یکی از پرچالش‌ترین و پرتلاطم‌ترین دوره‌های خود است، نشانه‌های متفاوتی ازسمت مناطق مختلف جهان دیده می‌شود که هر یک به‌نوعی مسیر آینده این صنعت را ترسیم می‌کنند. از دغدغه‌های اروپا برای حفظ رقابت‌پذیری در دوران گذار سبز، تا تعدیل تولیدات توسط غول‌های معدنی برزیل و در نهایت، افزایش فشارهای تجاری در آسیا، همگی مؤید این نکته‌اند که فولاد همچنان در قلب تحولات ژئوپلیتیکی، اقتصادی و زیست‌محیطی جهان قرار دارد.
اروپا؛ تقابل هزینه انرژی با رؤیای کربن‌زدایی
صنعت فولاد اروپا در مسیر کربن‌زدایی، همچنان با مانعی بزرگ به نام قیمت بالای انرژی دست‌وپنجه نرم می‌کند. اگرچه کمیسیون اروپا با راه‌اندازی چارچوب حمایتی CISAF تلاش کرده تا مسیر تولید سبز را برای بازیگران صنعتی هموار کند، اما نگرانی‌ها از اجرای ناهماهنگ در کشورهای عضو می‌تواند اثربخشی این سیاست را به‌شدت کاهش دهد.
یورومتال، انجمن توزیع‌کنندگان فولاد اروپا، با اشاره به سهم بالای فولاد تولیدشده با روش قوس الکتریکی (حدود ۴۵٪)، هشدار داده است که نبود زیرساخت‌های انرژی تجدیدپذیر مقرون‌به‌صرفه در برخی کشورها، شرکت‌های کوچک‌تر را از رقابت خارج می‌کند. این چالش در شرایطی رخ می‌دهد که قیمت برق صنعتی در اروپا از مرز ۱۰۰ یورو در هر مگاوات ساعت عبور کرده، درحالیکه این رقم در کشورهایی مانند آمریکا و چین حدود ۳۰ تا ۵۰ یورو است.
در این فضا، حتی مکانیزم‌های محافظتی مانند CBAM نیز نتوانسته‌اند ورود محصولات ارزان‌قیمت به بازار اروپا را متوقف کنند. یورومتال به‌تازگی فرایند مستندسازی و تحلیل داده‌ها پیرامون واردات فولاد ارزان را آغاز کرده تا در گفت‌وگو با نهادهای بروکسل، حمایت بیشتری برای بازیگران داخلی به دست آورد.
کاهش پیش‌بینی تولید در برزیل؛ بازتابی از رکود در بازار گندله
در‌سمت دیگر جهان، شرکت معدنی وله (VALE) برزیل با اعلام کاهش پیش‌بینی تولید گندله و بریکت تا سال ۲۰۲۵، زنگ هشدار جدیدی در بازار جهانی به صدا درآورد. این شرکت پیش‌بینی خود را از بازه ۳۸-۴۲ میلیون تن به ۳۱-۳۵ میلیون تن کاهش داده و دلیل اصلی این تصمیم را شرایط فعلی بازار و کاهش تقاضا برای محصولات باکیفیت بالا عنوان کرده است.
تحلیلگران معتقدند که فولادسازان درشرایط حاشیه سود پایین، تمایل بیشتری به‌استفاده از سنگ آهن ارزان‌قیمت و با عیار پایین‌تر دارند. علاوه‌بر‌آن، افزایش عرضه از سوی شرکت سامارکو (سرمایه‌گذاری مشترک بین وله و BHP) نیز به فشار مازاد در بازار دامن زده است.
هرچند کاهش عرضه ۷ میلیون تنی می‌تواند در کوتاه‌مدت به بهبود قیمت‌ها کمک کند، اما نشانه‌ای دیگر از ضعف در بازار گندله و چالش‌های زنجیره تأمین جهانی محسوب می‌شود. این تغییرات می‌تواند به‌نفع بازیگرانی مانند ریو تینتو تمام شود که درتلاش برای بهبود حق‌بیمه‌های صادراتی خود هستند.
آمریکا؛ بازار باثبات، اما با نشانه‌هایی از کندی
در ایالات متحده، بازار فولاد در پنج ماهه نخست سال ۲۰۲۵ رشد ملایمی را تجربه کرده است. براساس گزارش مؤسسه آهن و فولاد آمریکا (AISI)، مجموع ارسال‌های فولاد با رشد ۱.۹ درصدی به ۳۷.۲۹ میلیون تن رسیده، اما بررسی جزئیات حکایت از روند متناقضی در محصولات مختلف دارد.
برای مثال، درحالیکه فولاد نورد سرد شاهد رشد ۱ درصدی در ارسال‌ها بوده، ارسال فولاد نورد گرم با کاهش ۲ درصدی مواجه شده است. برخی تحلیلگران، کندی در صنایع پایین‌دستی مانند خودروسازی و ساخت‌وساز، به‌ویژه باتوجه‌به موانع وارداتی و نوسانات قیمت مواد اولیه را عامل این کاهش می‌دانند.
در ماه مه، واردات فولاد آمریکا نسبت به آوریل رشد چشمگیری داشته و واردات محصولات نورد شده با افزایش ۱۰.۴ درصدی به ۱.۷۸ میلیون تن رسیده است. این روند افزایشی در واردات، می‌تواند فشار بیشتری بر تولیدکنندگان داخلی وارد کند؛ به‌خصوص اگر سیاست‌های حمایتی جدیدی از سوی دولت اعلام نشود.
ترکیه؛ رشد صادرات به‌رغم فضای ناپایدار
در منطقه مدیترانه، ترکیه باوجود نوسانات شدید اقتصادی، موفق شده صادرات ورق گرم (HRC) خود را در پنج ماهه نخست ۲۰۲۵ با رشد ۵۲ درصدی به بیش از ۱.۳ میلیون تن برساند. عمده‌ترین مقصد صادراتی ترکیه، ایتالیا با ۳۵۲ هزار تن بوده است و پس از آن، اسپانیا و پرتغال در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
اگرچه درآمد حاصل از صادرات با رشد ۳۰ درصدی همراه بوده، اما کاهش جزئی ارزش دلاری صادرات در ماه مه نسبت به آوریل نشان‌دهنده فشارهایی است که صادرکنندگان ترک در بازار جهانی احساس می‌کنند؛ به‌ویژه در مواجهه با رقابت قیمتی و نرخ‌های نوسانی ارز.
آسیا؛ دیوارهای تعرفه‌ای در برابر موج واردات
در ادامه روند افزایش تدابیر حمایتی تجاری، مالزی اعلام کرده که حقوق ضددامپینگ موقتی بین ۳.۸۶ تا ۵۷.۹۰ درصدی بر برخی واردات آهن و فولاد از چین، کره‌جنوبی و ویتنام اعمال کرده است. این اقدامات در پاسخ به تحقیقات آغازشده در فوریه ۲۰۲۵ بوده و هدف آن مقابله با واردات محصولات زیر قیمت منصفانه به بازار داخلی است.
چنین تصمیم‌هایی می‌تواند الگویی برای دیگر کشورهای جنوب‌شرق آسیا باشد که باحجم بالای واردات محصولات فولادی ارزان از چین مواجه‌اند. این درحالی است که چین، باتوجه‌به کاهش داخلی تقاضا، در تلاش برای حفظ سهم صادراتی خود است و بازارهای جایگزین در آسیا را هدف قرار داده است.
آینده‌ای پیچیده، ضرورت رصد مستمر
مرور رویدادهای اخیر در بازار جهانی فولاد، نشان می‌دهد که تقابل میان ضرورت‌های زیست‌محیطی، واقعیت‌های اقتصادی و ملاحظات ژئوپلیتیکی، آینده این صنعت را به میدانی پیچیده بدل کرده است. درچنین‌شرایطی، تولیدکنندگان و بازیگران زنجیره فولاد ناگزیرند با چابکی هرچه بیشتر به تغییرات پاسخ دهند.
از اروپا تا آسیا، از کارخانه‌های فولادی مدرن آمریکایی تا معادن کهنه آفریقا، همگی به‌نوعی در برابر دوگانه‌های «رقابت‌پذیری» و «پایداری» قرار گرفته‌اند. در این بین، نقش سیاست‌گذاران، انعطاف تولیدکنندگان، و البته رصد دقیق تحولات جهانی، بیش از هر زمان دیگر اهمیت یافته است.
