جوشکاری لوله‌های گالوانیزه
جوشکاری لوله گالوانیزه یکی از گام‌های مهم در اجرای سیستم‌های لوله‌کشی است که بایستی با مهارت و دقت بالایی انجام بگیرد. اصولا، لوله گالوانیزه به خاطر مقاومت بالایی که در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی دارد، معمولا در سیستم‌های گاز و آب‌رسانی مورداستفاده قرار می‌گیرد. درهرصورت، چندین روش جوشکاری لوله گالوانیزه تعریف شده است که هر کدام از آن‌ها باتوجه‌به شرایط پروژه انتخاب می‌شوند. ازطرفی، استفاده از روش‌های جوشکاری لوله‌های گالوانیزه ممکن است با چالش‌ها و مشکلاتی همراه شود. این لوله مستحکم که پوششی از روی یا زینک دارد، در صورت جوشکاری با دقت کم و سوختن سطح آن گازهای سمی تولید می‌کند. در ادامه مطلب، با روش‌ها و مراحل جوشکاری لوله گالوانیزه، چالش‌های این فرآیند و راه‌های پیشگیری از آن‌ها آشنا خواهید شد.
روش‌های جوشکاری لوله‌های گالوانیزه
برای جوشکاری لوله گالوانیزه روش‌های مختلفی وجود دارد که در زمان انتخاب یکی از آن‌ها بایستی به وضعیت ناحیه نصب، مدل پوشش گالوانیزه و حتی ضخامت لوله توجه داشته باشید. درادامه روش‌های جوشکاری لوله‌های گالوانیزه و شرایط آن‌ها بررسی شده است:
- جوشکاری با قوس الکتریکی
جوشکاری با قوس الکتریکی یکی از رایج‌ترین روش‌های اتصال لوله‌های گالوانیزه است که با بهره‌گیری از یک منبع تغذیه قوس الکتریکی میان فولاد و الکترود شکل می‌گیرد. حرارت ناشی از قوس منجر به ذوب فولاد شده و پیوند قوی ایجاد می‌کند. این روش را می‌توان به دو صورت دستی و مکانیکی اجرا کرد. درکل، جوشکاری قوس الکتریکی بر مبنای ذوب فلز پایه، الکترود و روکش آن صورت می‌گیرد. این روش یکی از بهترین انتخاب‌ها برای اتصال لوله‌هایی با ضخامت حداقل 3 میلی‌متر است. تجهیزات موردنیاز آن نیز ارزان بوده و قابلیت حمل آسانی دارند. درمجموع، نصب لوله گالوانیزه با روش جوشکاری با قوس الکتریکی فرآیند ساده و مقرون‌به‌صرفه‌ای است.
- جوشکاری MIG و TIG
در جوشکاری با گاز محافظ که به MIG معروف است جهت محافظت از ناحیه جوش از گازهایی همچون آرگون یا مخلوطی از آرگون و دی‌اکسید‌کربن استفاده می‌شود. با بکارگیری این روش می‌توان کیفیت جوشکاری را تا حد زیادی بهبود بخشید و اصولا، برای سیستم‌های لوله‌کشی نیازمند دقت بالا ایده‌آل است. جوشکاری TIG نیز از دیگر روش‌های حرفه‌ای جوشکاری بوده که ازنظر تمیزی، ظرافت و زیبایی نتیجه بی‌نظیری دارد؛ البته اجرای آن هزینه‌بر است و زمان زیادی صرف می‌شود. مجموعا، هر کدام از روش‌های جوشکاری تیگ و میگ تکنیک و شرایط مختص به خود را دارند و ازطرفی هم، کیفیت و دقت هر دو آن‌ها بالا است.
- جوشکاری مقاومتی
جوشکاری مقاومتی که در اصطلاح به RW (مخفف Resistance Welding) معروف است در گروه روش‌های جوشکاری الکتریکی قرار دارد. این روش را با ترکیبی از گرما، فشار و زمان انجام می‌دهند. برای تولید گرما از جریان برق استفاده شده و توسط الکترودها به ناحیه مربوطه اعمال می‌شود. میزان فشار و زمان را هم بر اساس ضخامت مقطع محاسبه می‌کنند. درکل، در روش جوشکاری مقاومتی بخش موردنظر ذوب نمی‌شود و تنها با جریان برق کمی ذوب‌شدگی در آن اتفاق می‌افتد و نهایتا، اتصال را می‌توان با فشار انجام داد. در این روش، سرعت اجرا بالا است و تمام مراحل آن را به خوبی می‌توان مدیریت کرد.
مراحل جوشکاری لوله گالوانیزه
مراحل جوشکاری لوله گالوانیزه باید به درستی انجام شود تا کیفیت اتصالات در سطح بالایی قرار داشته باشد. این مراحل شامل موارد زیر می‌شود:
- آماده‌سازی تجهیزات جوشکاری اعم از دستگاه جوش و لوازم ایمنی مانند عینک، دستکش و ماسک
- انجام عملیات سنگ‌زنی و پاکسازی ناحیه اتصال و نهایتا، حذف پوشش گالوانیزه
- ·آماده‌سازی الکترود مناسب جوشکاری
- نگه داشتن لوله‌های گالوانیزه در کنار یکدیگر و اجرای جوشکاری
- الزام رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی در زمان اجرای جوشکاری
- سنگ‌زنی مجدد سطح لوله جهت از بین بردن مواد مذاب پاشیده شده بر روی آن
چالش‌ها و مشکلات جوشکاری لوله‌های گالوانیزه
همان‌طور که اشاره شد، جوشکاری لوله گالوانیزه گاهی‌اوقات با چالش‌ها و مشکلاتی همراه می‌شود که درادامه مهم‌ترین آن‌ها را ذکر کرده‌ایم:
- مشکلات ناشی از پوشش گالوانیزه
پوشش روی موجود در سطح لوله گالوانیزه مقاومت بی‌نظیری به آن بخشیده است؛ اما وجودش مشکلاتی را در جوشکاری پدید می‌آورد. روی یا زینک در مقایسه با فولاد نقطه ذوب کمتری دارد و در زمان جوشکاری، ابتدا روی دچار ذوب‌شدگی می‌شود و نهایتا، به حالت گاز درمی‌آید. این اتفاق، مشکلات و حفره‌هایی را در ساختار مقطع ایجاد می‌کند که خوشایند نیست.
- خطرات ناشی از بخارات سمی
بخارات و دودهای سمی با سوختن پوشش روی منتشر می‌شوند که برای جوشکار و افراد حاضر در منطقه خطرناک هستند. این موضوع باعث شده جوشکاری لوله‌های گالوانیزه نسبت به لوله‌های معمولی سخت‌تر تلقی شود. درهرحال، جهت جلوگیری از انتشار بخارات سمی باید اقدامات لازم را انجام داد.
روش‌های پیشگیری از مشکلات در جوشکاری
مشکلات در جوشکاری لوله‌های گالوانیزه را با راهکارهایی می‌توان حل کرد و ایمنی افراد و پروژه را افزایش داد. درادامه به روش‌های پیشگیری از مشکلات در جوشکاری اشاره شده است:
- آماده‌سازی سطح لوله قبل از جوشکاری
آماده‌سازی سطح لوله قبل از جوشکاری یکی از اقدامات موثر است. باید سطح لوله‌ها در نقاط اتصال دو مقطع را از پوشش گالوانیزه پاک کرد و سنگ‌زنی را به صورت حرفه‌ای انجام داد. هرچقدر پوشش گالوانیزه بیشتر و بهتر پاک شود، به همان میزان گاز زینگ کمتری تولید می‌شود و درنتیجه، ایمنی لازم برقرار خواهد شد.
- انتخاب الکترود و مواد مناسب
مورد بعدی، انتخاب الکترود و مواد مناسب است. با انتخاب الکترود مناسب جوشکاری می‌توان از ایجاد نقص در جوش پیشگیری کرد و شاهد اتصالات امنی بود. درواقع، الکترود که نوعی سیم فلزی و رسانا است بایستی با لوله موردنظر همخوانی داشته باشد. اصولا، انتخاب الکترود و متریال خوب به افزایش مقاومت، ظرافت و زیبایی کار کمک می‌کند و جوش نهایی کیفیت بی‌نظیری خواهد داشت.
استانداردها و مقررات مربوط به جوشکاری لوله‌های گالوانیزه
با رعایت استانداردها و مقررات مربوط به جوشکاری لوله‌های گالوانیزه می‌توان چالش‌های مخرب را به حداقل رساند و از بروز آسیب‌های آن پیشگیری کرد. درادامه به اهمیت توجه به استانداردهای ملی و بین‌المللی و همین‌طور، الزامات ایمنی پرداخته شده است:
- استانداردهای ملی و بین‌المللی
استانداردهای ملی و بین‌المللی معتبری در زمینه مشخصات فنی لوله گالوانیزه و نحوه نصب آن تدوین شده‌اند. از این استانداردها می‌توان به استاندارد ملی ایران به شماره 3765 و استانداردهای جهانی DIN و ASTM اشاره کرد. هرچقدر به نکات آورده‌شده در این استانداردها بیشتر دقت کنید می‌توانید نقاط جوش باکیفیت‌تری را ایجاد نمایید.
- الزامات ایمنی
از الزامات ایمنی می‌توان به استفاده از لباس‌های مخصوص و ماسک‌های فیلتردار استفاده کرد. افزون‌براین، فضای کار باید تهویه مناسبی داشته باشد تا دودهای حاصل از سوختن پوشش روی آسیبی به جوشکار وارد نکند. بعلاوه محل کار را از لحاظ وجود عوامل آتش‌زا بررسی کنید تا ایمنی افراد و پروژه به خوبی حفظ شود.
چالش‌ها و روش‌های استاندارد در جوشکاری لوله گالوانیزه
جوشکاری لوله گالوانیزه یکی از عملیات مهم در دنیای صنعت است که با مزایا و معایبی همراه می‌شود. از مزایای آن می‌توان به ایجاد اتصالات عالی و با دوام اشاره کرد. درمقابل، جوشکاری لوله گالوانیزه به دلیل داشتن پوشش روی منجر به انتشار گازهای سمی می‌شود. برای رفع این مشکل، باید سطح لوله گالوانیزه را از روی پاک کرد و درکل، فرآیند سنگ‌زنی و تمیزکاری مقطع را به خوبی انجام داد. درهرحال، با یکی از روش‌های جوشکاری لوله‌های گالوانیزه می‌توان اتصالات قوی را ایجاد کرد و اینگونه بر میزان مقاومت و پایداری پروژه مربوطه افزود. از روش‌های متداول جوشکاری لوله گالوانیزه هم می‌توان به جوشکاری با قوس الکتریکی، جوشکاری با MIG و TIG و همین‌طور، جوشکاری مقاومتی اشاره کرد. برای اجرای هرچه بهتر این روش‌ها نیز بایستی کار را به جوشکاران ماهر سپرد.
