مذاکرات امارات با آمریکا زنگ خطر تازه برای بازار آهن آلات؟
به‌گزارش آهن آنلاین؛ بازار آهن‌آلات این روزها در شرایطی به‌سر می‌برد که رکود تقاضا در بازار داخلی، هم‌زمان با افزایش فشارهای منطقه‌ای، چشم‌انداز آن را پیچیده‌تر کرده است. در حالی‌‌که بازار همچنان با چالش‌هایی مانند کمبود برق و محدودیت‌های تولیدی مواجه است، تحرکات تازه‌ای در کشورهای همسایه نظیر عراق و امارات، بر رقابت‌پذیری فولاد ایران سایه افکنده‌اند. از سوی دیگر، افزایش عرضه در بورس کالا و نوسانات محدود نرخ دلار نیز نتوانسته‌اند تکانه‌ای مؤثر در روند معاملات ایجاد کنند.
تغییرات ژئوپلیتیکی و اثرات آن بر بازار فولاد
امارات متحده عربی، یکی‌از بزرگ‌ترین شرکای تجاری واشنگتن در خاورمیانه، اخیراً مذاکراتی را با ایالات متحده برای کاهش تعرفه‌های واردات فولاد و آلومینیوم آغاز کرده است. این مذاکرات در جریان سفر رئیس‌جمهور آمریکا به ابوظبی مطرح شد و هرچند انتظار نمی‌رود که به‌توافق تجارت آزاد منجر شود، اما کاهش تعرفه‌ها می‌تواند تأثیر مستقیم بر صادرات امارات به آمریکا بگذارد. این مسئله می‌تواند جریان تجارت فولاد و آهن آلات را در منطقه تغییر داده و رقابت‌های جدیدی را میان صادرکنندگان منطقه‌ای شکل دهد.تعرفه‌های سنگین بر واردات فولاد و آلومینیوم به آمریکا، که طی دو سال گذشته تقریباً دو برابر شده‌اند، فشار زیادی بر صادرکنندگان منطقه‌ای وارد کرده است. امارات نیز مانند سایر کشورها، تلاش دارد این موانع تجاری را کاهش دهد. طبق اعلام وزارت امور خارجه امارات، این کشور بزرگ‌ترین شریک تجاری ایالات متحده در خاورمیانه است و حجم تجارت دوجانبه آن‌ها در سال ۲۰۲۴ به بیش از ۳۴ میلیارد دلار رسیده است. در این میان، فولاد و آلومینیوم از مهم‌ترین اقلام صادرات غیرنفتی امارات محسوب می‌شوند که کاهش تعرفه‌ها می‌تواند مسیر جدیدی برای گسترش صادرات آن‌ها فراهم کند.
ورود چین به بازار عراق؛ تهدیدی برای صادرات فولاد ایران
چین با امضای قرارداد ۲ میلیارد دلاری برای راه‌اندازی شهرک صنعتی «کوهستان سبز» در بصره، به‌صورت جدی وارد بازار فولاد عراق شده است. این شهرک، که نخستین نمونه از این نوع در عراق محسوب می‌شود، در زمینی به وسعت حدود ۲۰۰۰ هکتار ساخته خواهد شد و هدف آن افزایش تولید داخلی، ایجاد اشتغال، و تنوع‌بخشی به اقتصاد عراق است. پروژه یادشده با همکاری شرکت دولتی آهن و فولاد عراق و هلدینگ خصوصی سینگشان چین در حال اجراست؛ شرکتی که در زمینه تولید فولاد ضدزنگ و نیکل فعال است. عراق یکی از مهم‌ترین بازارهای صادراتی فولاد ایران محسوب می‌شود، به‌ویژه در بخش محصولات طویل. اما حضور پررنگ‌تر چین و همچنین توافق‌نامه «نفت در ازای بازسازی» میان بغداد و پکن، می‌تواند منجر به رقابت شدیدتر و حتی کاهش سهم ایران در این بازار کلیدی شود. این تحول ژئو‌اقتصادی ممکن است ساختار سنتی صادرات فولاد ایران را تحت تأثیر قرار داده و شرکت‌های ایرانی را به سمت بازارهای جایگزین یا اصلاح راهبردهای صادراتی سوق دهد.
نوسانات قیمت و رکود در بازار داخلی
بازار داخلی فولاد در هفته‌های اخیر شاهد ثبات نسبی در قیمت‌ها بوده، هرچند برخی کارخانه‌ها کاهش یا افزایش محدودی در قیمت محصولات خود اعمال کرده‌اند. میلگرد، تیرآهن، ورق‌های فولادی، و شمش بلوم با تغییرات جزئی همراه بوده‌اند. به‌عنوان نمونه، در روزهای اخیر میلگرد در اغلب کارخانه‌ها بدون تغییر قیمت عرضه شد، هرچند برخی تولیدکنندگان کاهش قیمت ۱۰۰ تا ۷۰۰ تومانی را اعمال کردند. تیرآهن نیز در بیشتر کارخانه‌ها ثابت بود، اما کارخانه ذوب آهن اصفهان در برخی سایزها قیمت را بین ۵۰ تا ۲۰۰ تومان افزایش داد.
در مورد انواع ورق فولادی، ورق سیاه ST37 و ST52 و همچنین ورق گالوانیزه، روغنی و رنگی، عمدتاً ثبات قیمت مشاهده شد. با این حال، فولاد مبارکه در برخی ضخامت‌ها کاهش قیمت ۵۰۰ تومانی را اعمال کرده است. این نوسانات جزئی در حالی رخ می‌دهد که بازار با رکودی ملموس دست‌وپنجه نرم می‌کند. کاهش تقاضا، کمبود نقدینگی، و عدم قطعیت نسبت به آینده اقتصادی از مهم‌ترین دلایل رکود در بازار آهن به شمار می‌آیند. بسیاری از خریداران صنعتی و خرد، تصمیم‌گیری برای خرید را به تعویق انداخته‌اند که این مسئله به کاهش محسوس معاملات و کند شدن جریان نقدینگی در زنجیره تأمین منجر شده است.
بازتاب تحولات بورس کالا بر بازار شمش
بورس کالا به‌تازگی میزبان عرضه بیش از ۱۰۶ هزار تن شمش بلوم 5sp بود. در این عرضه، حدود ۷۶ درصد محصولات با احتساب معاملات مچینگ به فروش رسیدند. تقاضای ثبت‌شده نیز حدود ۱.۳ برابر حجم عرضه بود که نشان‌دهنده اشتیاق خریداران عمده به تأمین مواد اولیه است. قیمت میانگین موزون شمش در این معاملات حدود ۲۹ هزار و ۸۲۰ تومان در هر کیلو بود که نسبت به هفته گذشته افزایشی معادل ۲.۱ درصد را تجربه کرده است. در این بین، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو با عرضه ۲۱ هزار تن شمش، بزرگ‌ترین عرضه‌کننده روز بود. همچنین بیشترین قیمت معاملاتی ثبت‌شده متعلق به شرکت آهن و فولاد ارفع با میانگین ۳۱ هزار و ۴۱۹ تومان در هر کیلو بود. اگرچه این افزایش قیمت، در مقایسه با بازار آزاد، چندان قابل توجه نیست، اما می‌تواند بر جهت‌گیری قیمت‌ها در هفته‌های آتی اثرگذار باشد.
چالش‌های تأمین انرژی و آینده صنعت فولاد
در نشست اخیر شورای معاونین ایمیدرو، بحران انرژی و پیامدهای آن برای صنعت فولاد ایران به‌عنوان یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران ارشد مطرح شد. مقامات حاضر در این نشست، از جمله رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، نسبت به محدودیت‌های شدید انرژی و سیاست‌های ارزی غیرشفاف هشدار دادند. به‌گفته بهرام سبحانی، اگرچه ایران به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال دست یافته، اما به‌دلیل محدودیت‌های زیرساختی، از جمله قطعی‌های مکرر برق، نه‌تنها ارتقای جایگاه جهانی‌اش متوقف شده، بلکه در صورت تداوم روند فعلی، ممکن است جایگاه دهم خود در تولید جهانی فولاد را نیز از دست بدهد. علاوه‌بر، محدودیت انرژی، سیاست‌های ارزی و اخذ تعهدات بازگشت ارز از صادرکنندگان، فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان ایجاد کرده است. طبق اعلام برخی مدیران صنعت، صدور کارت‌های بازرگانی برای افراد غیرحرفه‌ای و نبود نظارت کافی، موجب بی‌نظمی در نظام بازگشت ارز شده و شرایط تجارت خارجی را بی‌ثبات کرده است. معاون اول رئیس‌جمهور نیز در پایان این نشست، تأمین برق پایدار برای صنایع بزرگ، هدایت سود شرکت‌ها به‌سمت توسعه زیرساختی و تدوین یک بسته حمایتی جامع را از جمله راهکارهای پیشنهادی برای برون‌رفت از بحران دانست. همچنین طرح‌هایی نظیر مشارکت صندوق توسعه ملی در پروژه انتقال آب دریای عمان به داخل کشور نیز مورد تأکید قرار گرفت.
