آرماتوربندی استخر چیست؛ نحوه اجرا و مراحل انجام آن
آرماتوربندی استخر به دلیل تاثیر زیادی که بر میزان پایداری و استحکام بنا می‌گذارد در ساخت‌وساز اهمیت ویژه‌ای دارد. نحوه آرماتوربندی نیز بسیار مهم است و باید طبق نکات و ضوابط این حوزه اجرا شود. برای این منظور، آرماتوربندی استخر را بایستی به افراد ماهر و خبره سپرد تا خسارات مالی و جانی به بار نیاید. فرقی نمی‌کند که آرماتوربندی استخر بتنی یا مدل‌های فولادی، فایبرگلاس و... باشد؛ درهرصورت، روش اجرای آرماتوربندی یکی از مسائل مهم در احداث استخر است که بر امنیت آن تاثیر بسزایی می‌گذارد. در ادامه این مطلب، به صورت کامل به بررسی مبحث آرماتوربندی در استخر پرداخته‌ایم و به تمام جوانب آن اشاره کرده‌ایم.
آرماتوربندی استخر بتنی چگونه انجام می‌شود؟
اجرای اصولی و دقیق آرماتوربندی استخر از عوامل کلیدی برای دوام و عملکرد صحیح سازه است. اگر آرماتوربندی به درستی انجام شود، استخر در زمان کوتاهی پس از آب‌گیری نه تنها نشتی نخواهد داشت، بلکه در طول زمان هم ترک نخواهد خورد. این موضوع اهمیت زیادی در ساخت استخرهای مقاوم و پایدار دارد، زیرا آرماتوربندی صحیح باعث تقویت ساختار بتنی و جلوگیری از آسیب‌های ناشی از فشارهای آبی و شرایط محیطی می‌شود.
قبل از شروع فرآیند آرماتوربندی، برخی محاسبات و آزمایش‌ها باید انجام شود. یکی از این آزمایش‌ها، آزمایش خاک است که باید در محل احداث استخر انجام گیرد. آزمایش خاک به مهندسان کمک می‌کند تا براساس شرایط خاک، محاسبات دقیق‌تری برای ساختار استخر انجام دهند. همچنین، مهندسان متخصص باید محاسبات سازه استخر را با دقت انجام دهند تا از بروز مشکلات در آینده جلوگیری شود.
بعد از گودبرداری، نوبت به اجرای آرماتوربندی استخر می‌رسد. طراحی و اجرای آرماتوربندی باید به‌گونه‌ای باشد که در طول سال‌ها موجب نشتی یا ترک خوردگی نشود. اجرای شبکه‌های مش‌بندی استخر باید به‌طور دقیق و در مکان مناسب انجام شود تا در هنگام بتن‌ریزی هیچ مشکلی پیش نیاید. به‌علاوه، جایگذاری صحیح لوله‌کشی‌ها در استخر نیز بسیار حائز اهمیت است. این لوله‌ها باید در مکان‌هایی قرار گیرند که به هیچ‌وجه با بتن و آرماتور برخورد نکنند.
در آرماتوربندی استخر، دو شبکه اصلی داریم: یکی برای سیستم لوله‌کشی و دیگری برای بتن‌ریزی در کف استخر. هرکدام از این شبکه‌ها نقش حیاتی در تقویت و ماندگاری استخر دارند. انتخاب سایز میلگردها نیز بستگی به ابعاد و شرایط استخر دارد. معمولاً در ساخت استخر از میلگردهای شماره 10 تا 16 میل استفاده می‌شود. در انتخاب سایز میلگرد باید به ضخامت و ابعاد بتن نیز توجه کرد. رابطه مستقیمی بین قطر میلگرد و ابعاد بتن‌ریزی وجود دارد؛ به این معنا که هر چه قطر بتن بیشتر باشد، باید میلگردهای با قطر بزرگ‌تری برای آرماتوربندی انتخاب شود.
در نهایت، توجه به جزئیات این فرآیند می‌تواند عمر مفید استخر را به‌طور چشم‌گیری افزایش دهد و از هزینه‌های اضافی تعمیرات جلوگیری کند. اگر این اصول به درستی رعایت شود، استخر شما سال‌ها به‌طور کامل و بدون مشکلات ساختاری کار خواهد کرد.
مراحل آرماتوربندی استخر
همان‌طور که قبلا اشاره شد، آرماتوربندی استخر باید به صورت اصولی اجرا شود تا در آینده مشکلاتی نظیر نشست و تخریب آن اتفاق نیفتد. در قسمت زیر، مراحل آرماتوربندی استخر به همراه توضیحات آن‌ها آورده شده است:
- طراحی اولیه استخر
اولین مرحله مربوط به طراحی اولیه و ارزیابی محیط احداث استخر می‌شود. خاک محل ساخت استخر باید یکنواخت با مقاومت بالا باشد تا بارهای وارده را به خوبی تحمل کند. بعلاوه در همان ابتدا، در صورت لزوم بهتر است سنگریزه‌های داخل خاک از آن جدا شود و سپس، نقشه آرماتوربندی را جهت پیاده‌سازی با در نظر گرفتن ابعاد موردنظر ارائه کرد.
- محاسبه سایز و تعداد میلگردهای آرماتوربندی استخر
مرحله بعدی به تعیین تعداد میلگردهای آرماتوربندی استخر و سایز آن‌ها اختصاص دارد. تعداد و سایز میلگردها را باید با توجه به نحوه اجرای آرماتوربندی و شبکه‌بندی آن‌ها در نظر گرفت. معمولا، در این زمینه از میلگردهای سایز ۱۲، ۱۴ و ۱۶ استفاده می‌کنند. ضمن اینکه سایز و وزن میلگرد باعث محدودیت‌هایی در طراحی آرماتوربندی می‌شود؛ به‌همین‌دلیل، بهتر است به سراغ جدول وزن میلگرد بروید و بهترین‌ها را با توجه به پروژه خود انتخاب کنید.
- اجرای آرماتور بندی کف استخر
برای پیاده‌سازی آرماتوربندی، نخست آرماتوربندی کف صورت می‌گیرد که آن را اغلب در محیط کارگاه ایجاد می‌کنند. آرماتوربندی کف استخر را باید طبق نقشه با دقت زیاد انجام داد. تمام مراحل آن از تعیین سایز میلگرد و خمکاری آن گرفته تا طول قلاب‌ها و محل خم‌ها باید به درستی پیش برود. هرگونه سهل‌انگاری در جریان مراحل آرماتوربندی کف ممکن است خرابی زیادی به بار آورد و خسارت زیادی به سازنده تحمیل کند.
- بتن‌ریزی به شیوه‌ای صحیح
بعد از تکمیل مراحل بالا و تعبیه شبکه آرماتور باید بتن‌ریزی را انجام داد. با استفاده از بتن می‌توان مقاومت استخر را افزایش داد و از خرابی زودهنگام آن جلوگيری کرد. درواقع، ترکیب بتن و مقاطع فولادی به تقویت استحکام و ایمنی استخر کمک شایانی می‌کند. بعد از انجام بتن‌ریزی هم باید مواردی نظیر آب‌بندی، پوشش سطوح با کاشی و تاسیسات لازم را به درستی انجام داد.
اجرای آرماتوربندی دیواره استخر
آرماتوربندی دیواره استخر را می‌توان بعد از تکمیل آرماتوربندی کف یا همزمان با آن انجام داد. البته اجرای آن به صورت همزمان با کف کار سختی است و اغلب بعد از آرماتوربندی کف صورت می‌گیرد. درابتدا، میلگردهای دیواره به حالت عمود بر کف تعبیه شده و با مفتول متصل می‌شوند. ضمنا، آرماتورهای مش باید عمود به دیوار باشند تا از هدر رفتن بتن کف جلوگيری کنند. در گام بعدی، پیش از بتن‌ریزی نوار استاپ را میان دو شبکه و اطراف میلگردهای دیواره قرار می‌دهند. نکته مهم در این مرحله، بستن سر لوله‌ها با پلاستیک یا درپوش قبل از بتن‌ریزی است تا بتن به داخل آن‌ها نرود. درنهایت، بعد از خشک شدن بتن و رسیدن مقاومت آن به حد لازم بایستی لوله‌ها و تاسیسات را پیش از قالب‌بندی استخر تکمیل کرد.
ویژگی های فونداسیون استخرها
حال نوبت به بررسی ویژگی‌های فونداسیون استخرها رسیده است. برای ساخت فونداسیون استخرها اغلب قالب‌های فولادی و آرماتور بکار گرفته می‌شوند. در این حالت، با بهره‌‌گیری از شلنگ پرفشاری شبکه‌های میلگرد را هدف قرار می‌دهند یا در قالب‌های آماده پر می‌کنند. درضمن، حضور مهندس ناظر در زمان آرماتوربندی استخر ضروری است. درواقع، محاسبات پروژه از فواصل میلگردها با بتن گرفته تا سایر ویژگی‌های افزودنی بایستی تحت نظارت مهندس انجام بگیرد. استفاده از میلگردهای باکیفیت در سایزهای استاندارد هم اهمیت بسیاری دارد. از‌این‌رو، خرید میلگرد برای آرماتوربندی استخر باید از مرکزی معتبر صورت بگیرد تا از کیفیت آن اطمینان حاصل کرد.
نکات مهم برای اجرای آرماتوربندی استخر
در زمان اجرای آرماتوربندی استخر کافی است به چند نکته مهم توجه داشته باشید تا در موقع پیاده‌سازی و بعد از آن، مشکلی رخ ندهد. از مهم‌ترین نکات برای اجرای آرماتوربندی استخر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خمکاری اصولی آرماتورها
یکی از نکات مهم در زمان اجرای آرماتوربندی استخر، خم کردن اصولی آرماتورها است. امکان خم کردن میلگردهای سایز پایین با دست وجود دارد؛ اما میلگردهای بزرگ‌تر و ضخیم‌تر را باید با کمک دستگاه مخصوص خمکاری کرد. ضمنا، عملیات خمکاری را در دمای زیر ۵ درجه سانتی‌گراد انجام ندهید.
- انتخاب صحیح ضخامت دیواره استخر
نکته بعدی مربوط به انتخاب درست ضخامت دیواره استخر می‌شود. معمولا، ضخامت دیواره‌های استخر باید در بازه ۱۵ الی ۳۰ سانتی‌متر قرار داشته باشد. البته گاهی اوقات پیش می‌آید که ضخامت دیواره بنا بر نظر مهندس به دلایلی مانند وضعیت پروژه افزایش می‌یابد.
- ارزیابی همه‌جانبه وضعیت محل آرماتوربندی استخر
ارزیابی وضعیت محل آرماتوربندی استخر یکی دیگر از نکات مهم این حوزه است. باید تمام جوانب مربوط به وضع محل پروژه همچون اقلیم منطقه، سطح کیفی خاک، میزان شیب زمین، زلزله خیز بودن یا نبودن آن به خوبی بررسی شود. نهایتا، بعد از ارزیابی این موارد باید مصالح و مقاطع فولادی باکیفیتی را جهت آرماتوربندی استخر تهیه کرد.
عوامل موثر بر دستمزد تمام شده آرماتوربندی استخر
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، آرماتوربندی به علت تاثیری که بر ایمنی استخر می‌گذارد بایستی به نیروهای ماهر و متخصص سپرده شود. دستمزد انجام آرماتوربندی استخر نیز بر اساس دو روش محاسبه شده و در اختیار نیروهای کاری قرار می‌گیرد. اولین روش، بر اساس وزن میلگرد است و در روش دوم هم بر مبنای مساحت کار تعیین می‌شود. از ساير عوامل موثر بر دستمزد آرماتوربندی استخر می‌توان به قیمت میلگرد، نقشه آرماتوربندی، میزان تجهیزات بکار رفته در کف و همین‌طور، یک یا دو سطح بودن کف کار اشاره کرد. درمجموع، در زمان محاسبه دستمزد آرماتوربندی استخر باید به این موارد توجه داشت.
اهمیت آرماتوربندی اصولی در ساخت استخر
استخر یکی از سازه‌هایی است که باید حجم زیادی آب و نیرو را تحمل کند؛ برهمین‌اساس، مقاوم‌سازی آن اهمیت زیادی دارد. برای مقاوم‌بخشی استخر باید آرماتوربندی انجام داد. آرماتوربندی استخر هم نیاز به مصالح و میلگردهای مرغوب دارد تا کیفیت کار در حد و اندازه استانداردهای امروزی قرار داشته باشد. اصولا، آرماتوربندی استخر ترکیبی از میلگرد و بتن است که شامل چند مرحله اصلی می‌شود. از مراحل آرماتوربندی استخر می‌توان به طراحی اولیه، تعیین تعداد و سایز میلگرد، اجرای آرماتوربندی کف و بتن‌ریزی اشاره کرد. این مراحل باید توسط نیروهای باتجربه زیر نظر مهندسان حرفه‌ای انجام بگیرد. با رعایت این موارد، می‌توان بهترین آرماتوربندی را برای استخر موردنظر خود پیاده‌سازی کرد.
