بازار آهن آلات چشم انتظار سیگنال تازه از چین
به گزارش آهن آنلاین؛ در حالی‌که تولید سنگ‌آهن فرآوری‌نشده چین در سه‌ماهه ابتدایی سال ۲۰۲۵ با افت قابل‌توجه ۱۴.۶ درصدی مواجه شده، داده‌ها از افزایش همزمان تولید محصولات نهایی فولادی از جمله انواع ورق گرم و سرد حکایت دارد. این دوگانگی در روند عرضه مواد اولیه و رشد تولیدات پایین‌دستی، سیگنالی متناقض اما مهم از اقتصاد فولاد چین به بازار جهانی مخابره می‌کند؛ کشوری که همواره نقش کلیدی در تنظیم نبض بازارهای جهانی ایفا کرده است. بنابر آمارها، تولید ورق گرم چین در ماه مارس به ۲۰.۲ میلیون تن و ورق سرد به ۴.۶۶ میلیون تن رسیده و در سه‌ماهه اول سال نیز به ترتیب رشد ۸.۸ و ۷.۳ درصدی را ثبت کرده‌اند. این در حالی است که چین، علیرغم کاهش تولید ماده اولیه، همچنان موتور فرآوری فولاد خود را با قدرت روشن نگه داشته است؛ چه برای تأمین نیازهای داخلی پروژه‌های عمرانی و صنعتی و چه با هدف افزایش سهم صادرات در بازارهای آسیایی و آفریقایی.
وقتی ثبات جهانی کافی نیست
در همین بستر، قیمت ورق گرم در بازارهای جهانی در بازه ۴۷۹ تا ۴۹۴ دلار نوسان کرده که نشان‌دهنده ثبات نسبی و تداوم جذابیت این محصول برای خریداران داخلی و بین‌المللی است. این ثبات در قیمت، برخلاف افت تولید سنگ آهن و تنش‌های زنجیره تأمین، می‌تواند ناشی از برنامه‌ریزی هدفمند پکن در بهره‌وری از ذخایر داخلی یا اتکا به واردات هوشمندانه باشد. البته، با توجه به رشد مصرف انرژی و وابستگی چین به نیروگاه‌های زغال‌سوز جدید در شرایط اوج مصرف، می‌توان گفت بخش مهمی از این سیاست‌ها با نگاه به پایداری عرضه داخلی و حفظ جایگاه در بازار جهانی طراحی شده‌اند.
در بازار داخلی ایران، شاهد ادامه روند نزولی قیمت‌ها در اغلب محصولات فولادی هستیم. امروز انواع میلگرد در بسیاری از کارخانه‌ها با کاهش ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومانی معامله شدند، اگرچه برخی کارخانه‌ها همچنان قیمت‌های خود را بدون تغییر حفظ کرده‌اند. تیرآهن نیز در اکثر مبادی با افت ۳۰ تا ۲۰۰ هزار تومانی مواجه شد و انواع ورق سیاه در بازه ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان کاهش قیمت را تجربه کردند. این افت قیمت در بازار داخلی، همزمان با ثبات نسبی قیمت‌های جهانی و افت بهای مواد اولیه، گویای رکود تقاضا و انتظار فعالان بازار برای روشن‌تر شدن چشم‌انداز عرضه و سیاست‌گذاری‌های آتی است. این موضوع به‌ویژه در نیمه نخست سال شمسی که معمولاً با کندی فعالیت‌های عمرانی همراه است، بیشتر خود را نشان می‌دهد.
تعرفه هایی که مرز نمی‌شناسند
در همین حال، تحولات تجاری در شرق آسیا و تصمیمات سیاست‌گذاران آمریکایی نیز سایه سنگینی بر بازار فولاد انداخته‌اند. آژانس گمرکی کره جنوبی به‌تازگی از کشف موارد متعدد جعل مبدا برای کالاهای چینی با هدف صادرات به آمریکا خبر داده؛ اقدامی که نشان می‌دهد شرکت‌های چینی برای دور زدن تعرفه‌های آمریکا، در حال استفاده از مسیرهای جایگزین از جمله صادرات از مبدا کره جنوبی هستند. این موضوع که ۹۷ درصد تخلفات شناسایی‌شده مربوط به صادرات به آمریکا بوده، بازتابی از تأثیر تعرفه‌های تهاجمی دولت ترامپ بر رفتار تولیدکنندگان و صادرکنندگان منطقه است. این در حالی‌ست که آمریکا اخیراً تعرفه‌های ۲۵ تا ۱۴۵ درصدی را بر کالاهای وارداتی از کشورهای مختلف به‌ویژه چین اعمال کرده و حتی در مقطعی این تعرفه‌ها را به حالت تعلیق درآورده بود.
در سطحی گسترده‌تر، بازار جهانی فولاد نیز درگیر نوعی بلاتکلیفی در عرضه و تقاضا شده است. گزارش‌های اخیر نشان می‌دهند که بازار نیکل با مازاد عرضه مواجه شده و در دو ماه نخست سال ۲۰۲۵ حدود ۸۳۰۰ تن مازاد به ثبت رسیده است. همچنین، تحولات بازار استنلس استیل در تایوان و فشار بر تأمین‌کنندگان ویتنامی نیز نشانه‌ای از رقابت فزآینده و نگرانی‌های ضددامپینگ در آسیا است. در آمریکا، تولید فولاد خام در هفته منتهی به ۱۹ آوریل ۲۰۲۵ به ۱.۶۸۲ میلیون تن رسید و نرخ بهره‌برداری از ظرفیت به ۷۴.۹ درصد افزایش یافت. این ارقام در کنار کاهش تعداد دکل‌های حفاری در کانادا و رشد صادرات آلومینیوم از آذربایجان، حاکی از بازآرایی مجدد نیروهای تولیدی در بازار جهانی فلزات است.
با کنار هم گذاشتن این داده‌ها، تصویری از بازاری ترسیم می‌شود که به‌واسطه دخالت سیاست‌های تجاری، تغییر در الگوهای تولید، و تحولات اقلیمی و انرژی، به سمت بازتعریف اولویت‌ها در زنجیره تأمین و بازار مصرف حرکت می‌کند. چه در چین با تمرکز بر بهره‌وری بالاتر و تعدیل تولید مواد اولیه، چه در کره و آمریکا با سیاست‌های تعرفه‌ای، و چه در ایران با افت قیمت ناشی از رکود تقاضا، یک نقطه اشتراک قابل شناسایی است: فولاد و آهن آلات در آستانه دورانی تازه از بازتنظیم جهانی قرار گرفته است.
