قطب نمای فولاد، روی خط نوسان
به گزارش آهن‌آنلاین؛ در بحبوحۀ تحولات تند و گاه غیرمنتظره در سیاست‌های تجاری جهانی، فولاد به یکی از نخستین قربانیان جنگ تعرفه‌ای آمریکا بدل شده است. اعمال تعرفه‌های جدید از سوی دولت ایالات متحده، نه‌تنها چین را در موقعیت بازتعریف مسیر صادرات قرار داده، بلکه تأثیرات دومینوی آن، به بازارهای خاورمیانه و حتی اقتصاد ایران نیز سرایت کرده است. در این میان، نوسانات بازار جهانی و بازی بازیگران بزرگی چون چین، موجب دگرگونی در روند قیمت‌ها و تغییر الگوهای واردات و صادرات در سطح منطقه شده‌اند.
ضرب‌آهنگ سیاست‌های تجاری و آینده مبهم فولاد در منطقه
در حالی که جهان همچنان درگیر پیامدهای سیاست‌های تجاری قدرت‌های بزرگ است، اعمال تعرفه‌های جدید از سوی ایالات متحده بار دیگر زنجیره تأمین جهانی فولاد و آهن آلات را تحت فشار قرار داده است. این اقدام که بخشی از رویکرد تهاجمی دولت آمریکا برای حمایت از صنایع داخلی تلقی می‌شود، نه‌تنها بر صادرکنندگان مستقیم مانند چین تأثیر گذاشته، بلکه دامنۀ اثرات آن به مناطق پیرامونی از جمله خاورمیانه و شمال آفریقا نیز کشیده شده است. کشورهای حاشیه خلیج فارس، که یکی از مصرف‌کنندگان عمده فولاد در جهان محسوب می‌شوند، حالا با احتمال هجوم فولاد مازاد آسیایی مواجه‌اند—چالشی که می‌تواند ثبات بازارهای داخلی و حاشیه سود صنایع ساختمانی این کشورها را با تهدید روبه‌رو کند. در همین راستا، بسیاری از تولیدکنندگان فولاد در منطقه با هدف کاستن از وابستگی به بازارهای سنتی، نگاه خود را به آفریقا دوخته‌اند؛ جایی که زیرساخت‌های رو به توسعه، فرصت تازه‌ای برای تقاضای فولاد فراهم کرده است.
ضربه دوم!
در این میان، تأثیرات غیرمستقیم تعرفه‌ها، مهم‌تر از پیامدهای اولیه آن به‌نظر می‌رسد. افزایش تنش‌های تجاری، کاهش رشد اقتصاد جهانی، و کاهش تقاضای انرژی در بازارهای بین‌المللی، همگی زنگ خطری برای کشورهای صادرکننده‌ای چون ایران محسوب می‌شوند. بخش عمده‌ای از صادرات غیرنفتی ایران را محصولاتی چون فولاد، مس و پتروشیمی تشکیل می‌دهند که قیمت‌گذاری آن‌ها تابعی از تحولات بازار جهانی است. رکود صنعتی ناشی از جنگ تجاری، می‌تواند مزیت رقابتی ایران را در بازارهای صادراتی کاهش دهد. از سوی دیگر، در حالی که ایران با محدودیت‌های صادرات نفت روبه‌روست، کوچک‌ترین نوسان در قیمت‌های جهانی می‌تواند پیامدهای ارزی قابل‌توجهی برای کشور در پی داشته باشد؛ به‌طوری که کاهش پنج‌دلاری قیمت نفت می‌تواند بیش از یک میلیارد دلار از درآمد ارزی سالانه کشور بکاهد.
گرمای قیمت‌ها در بازار آهن‌آلات
در بازار داخلی نیز این نوسانات جهانی بی‌تأثیر نبوده است. هفته گذشته شاهد افزایش قابل توجهی در قیمت اغلب محصولات فولادی در کارخانه‌های داخلی بودیم. میلگرد با رشد ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ تومانی، بیشترین افزایش را ثبت کرد. قیمت تیرآهن هم در برخی کارخانه‌ها ثابت ماند، اما در برخی دیگر تا ۳۰۰ هزار تومان افزایش یافت. ورق سیاه ST37 و ST52 با رشد قیمتی ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان همراه بودند. همچنین ورق‌های گالوانیزه، روغنی و رنگی در اکثر کارخانه‌ها افزایش ۳۰۰۰ تومانی را تجربه کردند. این رشد قیمتی در شرایطی رخ داده که بازار جهانی شاهد افت قیمت سنگ‌آهن بوده است، پدیده‌ای که در کوتاه‌مدت می‌تواند تعادل قیمتی بازار را دچار اختلال کند.
ابرقدرت صادرات در اوج فشار!
ادامه روند صادراتی چین نیز عامل دیگری است که آینده بازار فولاد منطقه را تحت تأثیر قرار خواهد داد. گزارش‌ها حاکی از آن است که چین در دو ماه نخست سال ۲۰۲۵ بالغ بر ۱۷ میلیون تن فولاد صادر کرده که ۷ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است. این در حالی‌ست که برخی کشورها برای حمایت از صنایع داخلی خود، محدودیت‌هایی را بر واردات اعمال کرده‌اند. اما با وجود این موانع، چین موفق شده حجم قابل توجهی از فولاد خود را روانه بازارهای خاورمیانه و آفریقا کند. تنها در همین بازه، واردات فولاد کشورهای این منطقه از چین با رشد چشمگیر ۲۹ درصدی همراه بوده است.
سنگ‌آهن نزولی، قراضه صعودی
در سوی دیگر این معادله، بازار مواد اولیه قرار دارد. قیمت سنگ‌آهن با خلوص ۶۲ درصد در چین به ۱۰۳ دلار کاهش یافته و برخی تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت تشدید فشارهای تجاری بر چین، قیمت آن حتی به زیر ۹۰ دلار نیز خواهد رسید.
این کاهش اگرچه برای فولادسازان خریدار مواد اولیه یک فرصت تلقی می‌شود، اما افت قیمت مواد خام می‌تواند نشان‌دهندۀ کاهش کلی تقاضای جهانی باشد؛ پدیده‌ای که در نهایت بر کل زنجیره تولید تا مصرف تأثیر می‌گذارد. این در حالی است که محصولات نیمه‌نهایی مانند قراضه و بیلت روند قیمتی افزایشی را تجربه می‌کنند، که از نوسان‌پذیری بازار و عدم قطعیت‌های گسترده در سطح بین‌الملل حکایت دارد.
