میلگرد مچینگ چیست؟
معامله مچینگ، یکی از اصطلاحات رایج در بورس است که به معاملات خاصی اشاره دارد. به بیان ساده، منظور از مچینگ خرید از کالای مازاد معاملات در بورس کالا است. با این دسته از معاملات می‌توان به کارکرد اصولی و بهینه بازارهای مالی کمک کرد. درصورتی‌که چنین معاملاتی در قالب میلگرد انجام بگیرد، به آن میلگرد مچینگ (Matching Rebar) گفته می‌شود. درکل، فرآیند مچینگ در قالب هر کالایی باشد، میزان شفافیت بازار و سرعت معاملات را بهبود می‌بخشد. برای درک بیشتر این مفهوم بایستی با جزئیات آن آشنا شوید. در این مطلب، به معرفی جامع مچینگ و انواع آن پرداخته‌ایم.
معامله مچینگ چیست؟
زمانی که صحبت از معامله مچینگ می‌شود، منظور خرید از کالای مازاد معاملات موجود در بورس کالا است. به‌عبارتی، چنانچه تمام حجم کالای ارائه‌شده تولیدکنندگان در تالار معاملات بورس کالا معامله نشود، قسمت معامله‌نشده یا همان مازاد را در سیستم مچینگ با نرخ پایه قرار می‌دهند. به‌عنوان‌مثال، اگر تولیدکننده‌ای 5000 تن از محصولات خود را در بورس عرضه کند و تنها 3000 تن آن معامله شود، مابقی یعنی 2000 تن مازاد در سامانه مچینگ با قیمت پایه میان متقاضیان ارائه می‌شود. به‌علاوه طبق قانون، عرضه‌کننده ملزم به باز گذاشتن مچینگ تا پایان روز معاملاتی است؛ بعد از این مدت هم خود عرضه‌کننده می‌تواند راجع به آن تصمیم بگیرد.
میلگرد مچینگ چیست؟
گاهی‌اوقات، تمام حجم میلگرد ارائه‌شده در بورس کالا به فروش نمی‌رسد که در چنین شرایطی، مازاد آن را بعد از اتمام زمان معامله با قیمت پایه در سامانه مچینگ عرضه می‌کنند. میلگردهایی که در بستر مچینگ معامله می‌شوند، به میلگرد مچینگ معروف هستند. این دسته از میلگردهای موجود در بورس کالا ازنظر کیفیت تفاوتی با سایرین ندارند و قیمت آن‌ها مناسب است. به بیانی دیگر، می‌توان گفت که میلگرد مچینگ نتیجه تفاوت میان عرضه و تقاضا بوده که در بازار مچینگ با نرخ پایه یا نزدیک به آن معامله می‌شود. درکل، خرید میلگرد مچینگ یکی از راهکارهای هوشمندانه جهت صرفه‌جویی در هزینه‌های ساخت‌وساز به حساب می‌آید.
دلایل ایجاد میلگرد مچینگ
از مهم‌ترین دلایل ایجاد میلگرد مچینگ می‌توان به تلاش برای پویایی بازار، متعادل‌سازی عرضه و تقاضا و همین‌طور افزایش قدرت خرید تمام خریداران حاضر در بورس کالا اشاره کرد. درادامه این دلایل را به صورت جزئی‌تر بررسی کرده‌ایم:
- جلوگیری از انحصار میلگرد با معاملات مچینگ
- عرضه مازاد میلگرد با هدف جلوگیری از انباشت آن در بازار
- مهیاسازی شرایط خرید برای خریداران خرد با سرمایه کم‌تر
- پایداری و تعادل قیمت میلگرد بعد از فروش آن به صورت مچینگ
- کاهش زمان عرضه و ممانعت از فروش دوباره میلگردها در بورس کالا
- روشی کارآمد جهت جلوگیری از کلاهبرداری‌ها و بهره‌جویی برخی از معامله‌گران
انواع مچینگ
مچینگ به‌عنوان یکی از عملیات مهم در دنیای سرمایه‌گذاری انواع مختلفی دارد. انواع مچینگ نیز تعاریف مشخصی دارند که در قسمت زیر به آن‌ها پرداخته‌ایم:
- مچینگ اول و دوم
معاملات سهام برخی مواقع شامل دو مرحله می‌شود. مچینگ اول و دوم نیز به دوره‌های سفارش‌گیری در مراحل مختلف اشاره دارد. در مرحله مچینگ اول، میزان تمایل و تقاضای معامله‌گران بررسی می‌شود و اینکه خریداران و فروشندگان به سراغ دریافت اطلاعات و اخبار موجود و تاثیرگذاری آن‌ها بر روی قیمت سهام می‌روند. در این حالت، تلاش می‌شود که قیمت در بازه زمانی مربوطه تا حدی به دست آید. در مچینگ دوم هم رقابت قیمتی با توجه به کشف قیمت اولیه رخ می‌دهد که می‌تواند زمینه‌ساز معاملات بعدی شود.
- مچینگ در بازار پایه
بازار پایه نیز مانند بازار بورس و فرابورس که معاملات روزانه دارند، شامل نمادهایی جهت عرضه است. تقسیمات مربوطه را با توجه به حجم سرمایه‌گذاری، ارزش دارایی شرکت‌های حاضر و شیوه پذیرش آن‌ها انجام داده‌اند. مچینگ در بازار پایه شباهت زیادی به بازارهای بورس و فرابورس دارد؛ با این فرق که دامنه نوسان آن اغلب 3 درصدی است. ضمنا، به دلیل اینکه مدل پذیرش در بازار پایه نسبت به بازار بورس راحت‌تر است جزوی از فرابورس به حساب می‌آید. مچینگ در این بازار طبق عرضه و تقاضا و میزان تمایل دو طرف معامله انجام می‌گیرد.
- مچینگ بازگشایی
در برخی موارد، یک سهم در برهه‌ای زمانی بسته می‌شود و بعد از مدتی، معاملات آن را مجدد باز می‌کنند؛ این وضعیت تحت‌عنوان بازگشایی نماد شناخته می‌شود. دلیل این اتفاق، مواردی همچون ایجاد مجمع عمومی عادی یا فوق‌العاده و تصمیم‌گیری جهت ارتقاء سرمایه است. حال به پروسه‌ای که در جریان آن سهم در موقع بازگشایی کشف قیمت شود، مچینگ بازگشایی می‌گویند. این نوع مچینگ با درصد پایین‌تر یا بالاتری نسبت به قبلی صورت می‌گیرد. بعلاوه در مچینگ بازگشایی اغلب نسبت معامله‌گران در قیمت‌های ویژه تا حدودی متناسب است. از عوامل موثر در این مچینگ نیز می‌توان به میزان تمایل دو طرف معامله و اخبار مربوط به سهم اشاره کرد.
- مچینگ در بورس کالا
مچینگ در بورس کالا به‌عنوان یکی از بازارهای مالی و باارزش امروزی اهمیت زیادی دارد. در بورس کالا همان‌طور که از نامش پیداست، معاملات در قالب کالا صورت می‌گیرد و مانند بازارهای مشابه آن خبری از سهام و اوراق نیست. به‌عنوان‌مثال، آهن آلات یکی از کالاهایی هستند که در بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرند. مچینگ در بورس کالا نیز به عرضه مازاد آن بعد از معاملات انجام‌شده اشاره دارد. این نوع مچینگ مانند سایرین تحت‌تاثیر عواملی همچون میزان رغبت جهت خرید و فروش مقطع و کشف قیمتی آن قرار دارد.
نحوه انجام مچینگ در بورس کالا
برای انجام مچینگ در بورس کالا بهتر است به یک کارگزاری معتبر مراجعه کنید. بعد از ثبت‌نام در کارگزاری می‌توانید درخواست خود را جهت مچینگ ثبت نمایید. معامله‌گر کارگزاری مربوطه، سفارش شما را بررسی می‌کند و در صورت تایید، آن را به ثبت می‌رساند. بعد از ثبت سفارش نیز شما را در جریان معامله قرار می‌دهد. بعد از تکمیل خرید، وجه مسدودشده در حساب را به حساب کارگزاری منتقل می‌کنند. سپس، سایر مراحل مربوطه از تسویه گرفته تا تحویل کالا طبق ضوابط و روال تعیین‌شده انجام می‌گیرد. درکل، انجام مچینگ در بورس کالا فرآیند چندان پیچیده‌ای ندارد؛ اما بهتر است توسط معامله‌گران حرفه‌ای و باتجربه صورت بگیرد.
نحوه سفارش‌گذاری در مچینگ
دراینجا، به نحوه سفارش‌گذاری در مچینگ به صورت دقیق اشاره کرده‌ایم. همان‌طور که قبلا گفته شد، عملیات مچینگ در بورس با در نظر گرفتن حجم سفارشات برای خرید و فروش و همین‌طور، درصد عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. برهمین‌اساس، زمانی که خریدار سفارش خود را در تابلو به ثبت می‌رساند، چنانچه بیشترین قیمت در آن لحظه باشد، در جایگاه نخست سفارش‌گیری قرار خواهد گرفت. حال وقتی که فروشنده‌ای سفارش خود را با همان قیمت ثبت نماید، مچینگ قیمتی رخ می‌دهد. در این حالت، معامله بین سفارش‌گذاران انجام می‌گیرد. به‌این‌ترتیب، تطبیق قیمت خریدار و فروشنده در زمان سفارش‌گذاری در جریان مچینگ حائز اهمیت است.
نحوه خرید میلگرد مچینگ
اولین گام جهت خرید میلگرد مچینگ بررسی دقیق حجم عرضه مازاد است. سپس، تناژ درخواستی خود را تعیین کنید و سفارش موردنظرتان را ثبت نمایید. همان‌طور که قبلا اشاره شد، ثبت سفارش میلگرد مچینگ را باید از طریق کارگزاری انجام دهید. درحال‌حاضر، تنها روش سفارش مقاطع فولادی مچینگ رجوع به کارگزاری است. برای این منظور، اطلاعات خود را در اختیار کارگزاری قرار دهید تا سفارش شما در سریع‌ترین زمان ممکن به ثبت برسد. ضمن اینکه کارگزاری منتخب شما بایستی یکی از کارگزاری‌های معتبر داخل کشور باشد. با این روش می‌توان میلگردهای مازاد را با قیمت پایه و اقتصادی خریداری کرد.
معایب و مزایای مچینگ
مچینگ نوعی سبک معامله است که مزایا و معایب خاصی ندارد. بااین‌حال، موارد زیر را به‌عنوان معایب و مزایای آن برشمرده‌ایم:
- منتقدان بر این باورند که فرآیند مچینگ مشکلاتی را در فروش مازاد ایجاد می‌کند. (معایب)
- مچینگ شرایط مناسبی را برای خریداران به منظور خرید کالای موردنظرشان از بورس کالا مهیا می‌کند. (مزایا)
عوامل موثر بر قیمت مچینگ
قیمت مچینگ ممکن است تحت‌تاثیر عوامل مختلفی کاهشی یا افزایشی شود که درادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- درصد عرضه و تقاضا
- میزان تمایل خریداران و فروشندگان جهت معامله
- اخبار پیرامون سهم یا محصول عرضه‌شده در مچینگ
نکات مهم در معامله مچینگ
معامله مچینگ به‌عنوان یک عملیات بورسی نکات و ضوابط مهمی دارد. شما قبل از اقدام بهتر است با نکات مهم در معامله مچینگ آشنا شوید:
- در صورت عدم خریداری کالا وجه مسدودشده در حساب متقاضی آزاد می‌شود.
- معامله مچینگ با اخذ کارمزدهای مختلفی اعم از کارگزاران، شرکت بورس و... همراه است.
- خریدار سه روز کاری جهت تسویه کامل و ارسال فیش‌های واریزی به کارگزاری فرصت دارد.
- جریمه تاخیر در پرداخت به ازای هر روز 0.25 درصد از مبلغ قرارداد است و چنانچه تا 10 روز بعد از تاریخ مقرر در صورت حساب اقدامی جهت تسویه نکند، بایستی 5 درصد قرارداد و دوسر کارمزد خریدار و فروشنده را به منظور ابطال آن پرداخت کند.
تاثیر مچینگ بر بازار
تاثیر مچینگ بر بازار داخل بر کسی پوشیده نیست. این سبک معامله منجر به متعادل‌سازی بازار و ثبات قیمت میلگرد خواهد شد. در این روش، میلگردها با قیمتی بسیار نزدیک به قیمت پایه به فروش می‌رسند. این فروش میلگرد با قیمت پایه مانع از رشد چشمگیر بهای آن در بازار می‌شود. همچنین، در معامله مچینگ خریداران عمده نمی‌توانند تمام میلگردهای عرضه‌شده در بورس کالا را تصاحب کنند. درصورتی‌که خریداران عمده چنین اجازه‌ای داشتند، قیمت میلگرد به صورت افسارگسیخته‌ای افزایشی می‌شد. ازطرفی، مچینگ نیاز به مدیریت دقیق با اجرای عالی دارد و باید طبق برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد تا تاثیر مثبتی بر بازار بگذارد.
مچینگ در بورس کالا؛ راهکاری برای فروش شفاف
آشنایی با معامله مچینگ برای معامله‌گران فعال در بورس کالا بسیار مهم است؛ این معامله به خرید از کالای مازاد اشاره دارد. زمانی که تمام کالا در بورس کالا فروخته نشود، مازاد آن را با قیمت پایه عرضه می‌کنند. در رابطه با میلگرد مچینگ نیز این روال صدق می‌کند. میلگردهایی که در معاملات به فروش نروند، در بازار مچینگ با نرخ پایه فروخته می‌شوند. این شیوه فروش، زمینه‌ساز شفافیت بازار و تسریع معاملات است. برای انجام مچینگ هم در کشور ما بایستی به کارگزاری‌های معتبر مراجعه کنید. کارگزاری‌ها، سفارش‌های مچینگ خریداران را تحویل می‌گیرند و جزئیات انجام آن‌ها را به اطلاعشان می‌رسانند. درمجموع، عملیات مچینگ فرآیند سخت و پیچیده‌ای نیست؛ اما به تجربه کافی نیاز دارد.
