صنعت آهن آلات در گرداب چالش‌ها، از نرخ ارز تا محدودیت انرژی
به گزارش آهن آنلاین- بازار آهن و فولاد به‌عنوان یکی از ارکان حیاتی صنعت و ساخت‌وساز در ایران، همواره تأثیر مستقیمی بر اقتصاد کشور داشته است. در ماه‌های اخیر، رشد قیمت آهن آلات از جمله میلگرد و تیرآهن، نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان فعالان بازار، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نهایی ایجاد کرده است. این افزایش قیمت‌ها که عمدتاً ناشی از نوسانات نرخ ارز، کاهش عرضه، افزایش هزینه‌های تولید و سیاست‌های جدید دولت است، بسیاری از پروژه‌های ساختمانی و عمرانی را تحت تأثیر قرار داده و حتی باعث توقف برخی از آن‌ها شده است. با این حال، سؤال اصلی این است که آیا بازار ظرفیت پذیرش قیمت‌های بالاتر را دارد یا با کاهش تقاضا و ورود به رکود مواجه خواهد شد؟
تأثیر افزایش قیمت بر تقاضای میلگرد و تیرآهن
افزایش قیمت آهن‌آلات، به‌ویژه میلگرد و تیرآهن، تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های ساخت‌وساز، پروژه‌های عمرانی و فعالیت‌های صنعتی گذاشته است. در حال حاضر، بسیاری از سازندگان و پیمانکاران برای تأمین منابع مالی پروژه‌های خود با مشکلات جدی مواجه شده‌اند. میلگرد و تیرآهن به‌عنوان دو جزء اصلی در پروژه‌های ساختمانی، با افزایش قیمت، هزینه ساخت هر مترمربع ساختمان را به‌طور قابل توجهی افزایش داده‌اند. این موضوع باعث شده است که بسیاری از سازندگان مجبور به کاهش سرعت اجرای پروژه‌ها یا تعویق خرید مصالح شوند.
در پروژه‌های دولتی که نیازمند حجم بالایی از آهن‌آلات هستند، افزایش قیمت تیرآهن و میلگرد باعث شده برخی از پیمانکاران از عقد قراردادهای جدید خودداری کنند. تأمین این محصولات با قیمت‌های بالا، ریسک مالی پروژه‌ها را افزایش داده و بسیاری از فعالان بازار را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
براساس گزارش‌های روزانه سایت‌های تخصصی مانند آهن‌آنلاین، در روز جاری شاهد کاهش قیمت میلگرد در برخی از شرکت‌های تولیدکننده بوده‌ایم. شرکت‌هایی مانند شاهین بناب، کاشان، فولاد سپهر ایرانیان، کاوه تیکمه داش، درپاد تبریز، ابرکوه و بافق یزد با کاهش قیمت‌گذاری مواجه شده‌اند. تنها شرکت میلگرد خلیج فارس با افزایش ۰.۳ درصدی قیمت نسبت به آخرین نرخ خود، قیمت میلگرد در سایزهای مختلف را ۳۲ هزار و ۳۶۰ تومان اعلام کرده است.
از سوی دیگر، بازار تیرآهن وضعیت متعادل‌تری را تجربه کرده است. در روند قیمت‌گذاری تیرآهن، شاهد کاهش و افزایش قیمت در سایزهای مختلف بوده‌ایم. بیشترین کاهش نرخ مربوط به تیرآهن سایز ۱۶ با مبلغ ۳۲ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم از مقابل کارخانه بوده است. در مقابل، بالاترین افزایش نرخ در تیرآهن سایز ۱۲ از بنگاه تهران با رشد ۳.۴ درصدی ثبت شده است.
تأثیر نوسانات نرخ ارز بر قیمت میلگرد و تیرآهن
یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت آهن‌آلات، به‌ویژه میلگرد و تیرآهن، رشد سریع نرخ ارز در بازار است. در چند روز اخیر، دلار به مرز ۹۳ هزار تومان نیز رسید که باعث افزایش شدید قیمت مواد اولیه فولادی و هزینه‌های تولید شده است. بسیاری از مواد اولیه صنعت فولاد، از جمله سنگ‌آهن، الکترود گرافیتی و برخی افزودنی‌های آلیاژی، وارداتی هستند. افزایش نرخ ارز، هزینه تأمین این مواد را افزایش داده و در نتیجه، قیمت میلگرد و تیرآهن نیز صعودی شده است.
با توجه به رشد نرخ ارز، برخی خریداران تمایل دارند خریدهای خود را به تعویق بیندازند یا حتی از فروش محصولات خودداری کنند، به این امید که قیمت‌ها افزایش یابد. این رفتار، نوسانات شدید قیمتی و بی‌ثباتی در معاملات میلگرد و تیرآهن را به دنبال داشته است.
محدودیت‌های انرژی و تأثیر آن بر عرضه میلگرد و تیرآهن
یکی دیگر از چالش‌های اصلی که باعث افزایش قیمت میلگرد و تیرآهن در ماه‌های اخیر شده، کمبود انرژی و قطعی برق و گاز در کارخانه‌های فولادسازی است. این مشکل، تولید و عرضه را مختل کرده و باعث کاهش موجودی در بازار شده است. بسیاری از کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد و تیرآهن، به دلیل محدودیت‌های انرژی، خطوط تولید خود را با ظرفیت کمتری فعال نگه داشته‌اند. کاهش تولید، موجودی بازار را کاهش داده و در نتیجه، قیمت این محصولات رشد کرده است.
آیا بازار آهن‌آلات ظرفیت پذیرش قیمت‌های بالاتر را دارد؟
با توجه به افزایش شدید قیمت‌ها، بسیاری از کارشناسان معتقدند که بازار آهن، به‌ویژه در حوزه میلگرد و تیرآهن، به نقطه اشباع قیمتی نزدیک شده است. در صورت افزایش بیشتر قیمت‌ها، احتمال ورود بازار به رکود وجود دارد. بی‌ثباتی قیمت‌ها باعث شده که بسیاری از سرمایه‌گذاران از خرید انبوه محصولات فولادی خودداری کنند، زیرا نگرانی از کاهش ناگهانی قیمت‌ها وجود دارد. در چنین شرایطی، سیاست‌های دولت و تدابیر صنعت فولاد برای کنترل قیمت‌ها و افزایش عرضه، نقش تعیین‌کننده‌ای در ثبات بازار خواهند داشت. در غیر این صورت، ممکن است شاهد کاهش تقاضا و رکود در بازار آهن‌آلات باشیم.
دستورالعمل‌های جدید قیمت‌گذاری فولاد و تأثیرات آن بر بازار
در پی تغییرات اخیر در سیاست‌های قیمت‌گذاری فولاد، نهادهای نظارتی و بورس کالا دستورالعمل‌های جدیدی برای تنظیم بازار آهن و فولاد معرفی کرده‌اند. این تغییرات به‌طور ویژه بر قیمت‌گذاری محصولات فولادی مانند میلگرد و تیرآهن تأثیرگذار بوده است.
یکی از مهم‌ترین تغییرات، الزام عرضه محصولات فولادی در بورس کالا به قیمت‌های کنترل‌شده است. این اقدام به‌منظور جلوگیری از نوسانات شدید بازار و تأمین مواد اولیه موردنیاز صنایع داخلی انجام شده است. دولت به‌منظور حمایت از بازار داخلی، محدودیت‌هایی را در صادرات فولاد وضع کرده است. این محدودیت‌ها باعث افزایش عرضه در بازار داخلی و کاهش فشار بر قیمت‌ها شده، اما در عین حال ممکن است به صادرات و حضور در بازارهای بین‌المللی آسیب وارد کند.
