کلاف عرضی یا میلگرد ژوئن چیست؟
- میلگرد ژوئن چیست و چه کاربردی دارد؟
- کاربردهای میلگرد ژوئن
- مزایا و معایب استفاده از میلگرد ژوئن
- تعداد مجاز کلاف میانی در سقف تیرچه بلوک
- ضوابط اجرای کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک
- مزایای استفاده از کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک
- کلاف میانی در تیرچه پیش تنیده
- مهمترین نکات هنگام اجرای کلاف عرضی
- راهنمای استفاده صحیح از میلگرد ژوئن
میلگرد به دو دسته اصلی میلگرد ساده و میلگرد آجدار تقسیم میشود که هرکدام از آنها کاربردهای مخصوصی دارند. میلگرد ژوئن یکی از میلگردهای تخصصی است که در سازههای نیازمند به انعطاف و مقاومت بالا نظیر سقف تیرچه بلوک بهکار گرفته میشود. از این میلگرد با نامهای دیگری نیز همچون کلاف عرضی یا تای بیم (Tie Beam) نیز یاد میکنند. درکل، این مقطع، از مهمترین اعضای سقف تیرچه بلوک است که باهدف بهبود مقاومت و کاهش ارتعاشات سازه مورداستفاده قرار میگیرد. در این مطلب، هرآنچهکه درباره میلگرد ژوئن باید بدانید، آورده شده است.
میلگرد ژوئن چیست و چه کاربردی دارد؟
میلگرد ژوئن که با نامهای کلاف عرضی یا تای بیم نیز شناخته میشود، از اجزای اصلی در اجرای سقف تیرچهبلوک است. این میلگرد با افزایش یکپارچگی سازه، کاهش لرزش و جلوگیری از پیچش تیرچهها، نقش مهمی در بهبود عملکرد سقف دارد. ساختار آن شامل سه بخش اصلی: میلگرد بالا، میلگرد پایین و سنجاقی است که موجب توزیع یکنواخت نیروهای کششی و فشاری در سقف میشود. استفاده از این محصول، علاوهبر استحکام بیشتر، به کاهش صدا و ارتعاش نیز کمک میکند. از آنجا که این میلگرد بخش مهمی از سقف تیرچهبلوک را تشکیل میدهد، قیمت میلگرد تأثیر مستقیمی بر هزینه نهایی سقفسازی دارد.
کاربردهای میلگرد ژوئن
بهدلیل ساختار مقاوم و خاصیت انعطافپذیری بالا، میلگرد ژوئن بهعنوان یکی از پرکاربردترین اتصالات در ساختوساز شناخته میشود. این نوع میلگرد به بهبود یکپارچگی سازه و انتقال بهتر نیروهای فشاری و برشی در بخشهای مختلف ساختمان کمک میکند. علاوهبراین، این میلگرد فولادی در موارد زیر کاربرد دارد:
- تقویت دال: گاهیاوقات این نوع میلگرد، جهت تقویت دال بتنی و ممانعت از ترکخوردگی آنها بهکار گرفته میشود.
- ایجاد تیرچه فلزی: در زمان ساخت تیرچههای فلزی میتوان از میلگرد ژوئن به جای میلگرد عرضی استفاده کرد.
- تقویت فونداسیون: امکان استفاده از این میلگرد، در فونداسیون بتنی و نواری وجود دارد؛ بااین کار، میتوان مقاومت فونداسیون در برابر نیروهای کششی را افزایش داد.
مزایا و معایب استفاده از میلگرد ژوئن
میلگرد ژوئن یکی از اجزای کلیدی در سازههای بتنی است که نقش مهمی در افزایش استحکام اتصالات و جلوگیری از ترکهای حرارتی دارد. استفاده از این مقطع فولادی مانند سایر میلگردها با مزایا و معایبی همراه است. در زیر، مزایا و معایب این میلگرد را معرفی میکنیم:
مزایای میلگرد ژوئن
- جلوگیری از ترکخوردگی سازه
- صرفهجویی در هزینه ساختوساز
- افزایش چشمگیر مقاومت سازه در برابر نیروهای کششی و فشاری
- افزایش طول عمر مفید سازه به واسطه بهبود مقاومت آن در برابر تنشهای وارده
معایب میلگرد ژوئن
- افزایش نسبی وزن سازه
- نیازبه دانش و مهارت در اجرا
- افزایش هزینه ساختوساز بهدلیل استفاده زیاد از مصالح مصرفی
تعداد مجاز کلاف میانی در سقف تیرچه بلوک
استفاده از کلاف میانی در سقف باعث شکلگیری درزهایی تحتعنوان ژوئن میشود. درزهای ژوئن در فواصل مشخص و عمود بر تیرچهها شکل میگیرند. حال، تعداد مجاز کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک براساس دستورالعمل پیادهسازی آن بهمقدار بار و طول دهانه بستگی دارد. چنانچه دهانه سقف تیرچه بلوک از 8 متر فراتر رود، باید از تیرچه دوبل استفاده کنید و دراینحالت، بهکارگیری این نوع کلاف، ممنوع است. در ادامه، میتوانید جدول مربوطه را ملاحظه کنید:
ضوابط اجرای کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک
اجرای کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک باید طبق قوانین و ضوابط آن انجام بگیرد تا ایمنی کار بهخوبی حفظ شود و خروجی هم با استانداردهای معتبر این حوزه همخوانی داشته باشد. در ادامه با این ضوابط آشنا خواهید شد:
- بتن مسلح داخل کلاف عرضی بایستی حاوی دو میلگرد پایین و بالا باشد و قطر آنها حداقل 6 میلیمتر در نظر گرفته شود.
- میلگردهای ژوئن باید توسط سنجاق در فاصله نیممتری از یکدیگر وصل شوند.
- دقت داشته باشید، مهار میلگرد بالایی در هسته مرکزی تیر انتهایی انجام بگیرد.
- میلگرد بالایی کلاف عرضی باید از قسمت زیرین میلگرد فوقانی تیرچه عبور کند.
- حداقل باید دو میلگرد کلاف میانی در زمان اجرای سقف تیرچه بلوک بکار گرفته شود.
- قطر میلگردهای سنجاقی باید حداقل در بازه 8 الی 10 میلیمتر در فواصل 50 سانتیمتری قرار داشته باشد.
- بهگفته نشریه 82 باید قطر میلگرد آجدار ژوئن حداقل 6 میلیمتر و برای میلگردهای ساده 8 میلیمتر درنظر گرفته شود.
مزایای استفاده از کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک
در سالهای اخیر، استفاده از بلوکهای یونولیتی در سقف تیرچهبلوک بهدلیل وزن سبک، مقاومت بالا و سرعت اجرای بیشتر، جایگزین مناسبی برای بلوکهای سفالی و سقفهای سنگین سنتی شده است. این بلوکها با طراحی خاص خود موجب کاهش بار مرده ساختمان و افزایش ایمنی در برابر زلزله میشوند. بااینحال، برای تضمین استحکام کافی سقف، اجرای صحیح میلگرد ژوئن یا کلاف عرضی ضروری است تا یکپارچگی سازه حفظ شود و عملکرد مناسب در برابر نیروهای جانبی تضمین گردد. ازجمله مزایای استفاده از کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- وزن کمتر و مقاومت بالاتر: نسبت به بلوکهای سفالی سبکتر بوده و در برابر فشار و ضربه عملکرد بهتری دارند.
- سرعت بالای اجرا: نصب آسان و ابعاد بزرگتر، موجب کاهش زمان ساخت میشود.
- کاهش هزینههای اجرایی: به دلیل ضایعات کمتر و سهولت در جابهجایی و حملونقل.
- کاهش بار مرده ساختمان: که منجر به افزایش ایمنی و صرفهجویی در مصرف میلگرد و بتن میگردد.
- قابلیت استفاده در فرمهای نامتقارن: انعطافپذیری بالای بلوکهای یونولیتی امکان استفاده در طرحهای متنوع سقف را فراهم میکند.
کلاف میانی در تیرچه پیش تنیده
بتنریزی همزمان کلاف میانی با جان تیرچه و پوشش سقف به یکپارچه شدن آنها کمک میکند. ممکن است برایتان سوال پیش آید که آیا کلاف میانی در تیرچه پیش تنیده استفاده میشود؟ باید بدانید، جان در تیرچههای از پیش تنیده قبلا بتنریزی شده و طبیعتا، این یکپارچگی دیگر بهوجود نمیآید. درمجموع، این میلگرد در سقفهای تیرچه بلوک که درحال استفاده از تیرچه پیش تنیده هستند، کارایی ندارد. چنانچه سازنده مایل بهاجرای این میلگرد کلاف باشد، بایستی درهنگام اجرای تیرچه پیش تنیده، اجزایی را در آن قرار دهد تا بعد از تعبیه تیرچه و بتنریزی سقف، کارکرد یکپارچهای با کلاف داشته باشد. درکل، موضوع یکپارچگی سازه اهمیت زیادی دارد و بهتر است کلاف میانی در تیرچه پیش تنیده مورداستفاده قرار نگیرد.
مهمترین نکات هنگام اجرای کلاف عرضی
توجهبه قوانین و مقررات استفاده از میلگرد در زمان اجرای آن بسیار مهم است؛ این موضوع دررابطه با میلگردهای ژوئن نیز صدق میکند. اگر قصد اجرای کلاف عرضی یا میلگرد ژوئن را دارید، بایستی بهنکاتی که در ادامه آورده شده است، توجه کنید:
- میلگردهای مورداستفاده باید سالم باشند و آثار زنگزدگی یا خمیدگی در آنها وجود نداشته باشد.
- بتنهای مصرفی باید عیار استانداردی داشته باشند و بامقدار مناسبی از آب ترکیب شوند.
- میلگردهای فولادی باید بادقت زیادی در داخل قالب قرار بگیرند و بهخوبی متصل شوند.
- مراقبت از بتن تا رسیدن بهمقاومت لازم اهمیت زیادی دارد.
- هوای درون حبابهای بتن را با عملیات ویبره از بین ببرید.
راهنمای استفاده صحیح از میلگرد ژوئن
میلگرد انواع مختلفی ازجمله آجدار، ساده و ژوئن دارد. میلگرد ژوئن دارای مشخصات ارزندهای همچون وزن سبک، مقاومت بالا و همینطور، قابلیت خمشدن و چکش خواری است. دقت کنید که از مشخصات میلگرد a3، a2، a1 و تفاوت آنها، قبل از بهکارگیریشان باخبر باشید. باید بدانید که این نوع میلگرد، در سقف تیرچه بلوک بهکار گرفته میشود. این میلگرد با قرارگیری در سقف بهافزایش مقاومت آن کمک میکند و ارتعاشات را بهحداقل میرساند. مراحل اجرای کلاف عرضی نیز شامل قالببندی جهت تعیین ابعاد کلاف، تعبیه میلگردها در داخل قالب و اتصال آنها با سنجاق، بتنریزی و ویبرهکردن جهت بیرون راندن هوای داخل بتن میشود.
