رقابت نفسگیر تولیدکنندگان میلگرد و تیرآهن در سایه رکود بازار
به گزارش آهن آنلاین- در آغاز دهه پایانی سال ۱۴۰۳، بازار فولاد ایران وارد مرحلهای حساس و تعیینکننده شده است. رکود ساختوساز، نوسانات اقتصادی و سیاستهای کنترلی دولت، چشمانداز این صنعت استراتژیک را با ابهامات متعددی مواجه کرده است. میلگرد و تیرآهن، دو رکن اصلی بازار فولاد کشور، نهتنها با چالشهای داخلی همچون کاهش تقاضا و افزایش هزینههای تولید روبهرو هستند، بلکه در میدان رقابت بین تولیدکنندگان داخلی نیز تنشها و تغییرات مهمی را تجربه میکنند. این گزارش بهطور اختصاصی به تحلیل رقابت میان تولیدکنندگان داخلی میلگرد و تیرآهن میپردازد؛ رقابتی که در سایه تغییرات اقتصادی و صنعتی ایران، از شکلگیری سیاستهای قیمتی جدید تا چالشهای صادراتی، بهگونهای جریان دارد که آینده صنعت فولاد و آهن آلات را تحت تأثیر قرار خواهد داد. با ما همراه باشید تا نگاهی دقیقتر و تازهتر به این میدان رقابتی بیندازیم.
فشار هزینههای تولید
تولیدکنندگان میلگرد و تیرآهن با افزایش هزینههای تولید نظیر بهای انرژی، مواد اولیه و دستمزد کارگران مواجهاند. در این میان، تولیدکنندگان کوچک و متوسط، به دلیل ضعف در دسترسی به منابع مالی و فناوریهای پیشرفته، بیشترین آسیب را دیدهاند. از سوی دیگر، شرکتهای بزرگتر با اتکا به ظرفیت تولید بالا و دسترسی بهتر به زنجیره تأمین، توانستهاند جایگاه رقابتی خود را تقویت کنند. محدودیتهای صادراتی وضعشده از سوی دولت برای کنترل قیمتها در بازار داخلی، از عوامل تأثیرگذار بر این رقابت است. با کاهش صادرات، عرضه در بازار داخلی افزایشیافته و فشار بیشتری بر تولیدکنندگان وارد کرده است. درعینحال، برخی شرکتها با تمرکز بر بازارهای صادراتی، توانستهاند بخشی از ضررهای خود را جبران کنند و رقابت را در سطح داخلی کاهش دهند.
تحولات احتمالی در بازار
با آغاز فصل زمستان و نزدیک شدن به پایان سال مالی، معمولاً پروژههای عمرانی و ساختوساز دولتی به سمت تکمیل و بهرهبرداری پیش میروند. این روند میتواند تقاضای مقطعی برای محصولات فولادی مانند میلگرد و تیرآهن را افزایش دهد. پروژههای عمرانی دولتی معمولاً در نیمه دوم سال با هدف استفاده از بودجه سالانه شتاب بیشتری میگیرند. در زمستان، سازمانها و نهادهای دولتی تلاش میکنند تا پروژههای نیمهتمام را تکمیل کنند و از اعتبارات باقیمانده بهره ببرند. این شتاب به افزایش تقاضا برای مصالح فولادی بهویژه میلگرد و تیرآهن منجر خواهد شد.زمستان، اگرچه فصل سردی برای ساختوساز است، اما در ایران به دلیل برنامهریزیهای دولتی و اتمام پروژههای ساختمانی پیش از سال جدید، میتواند به افزایش تقاضای فصلی منجر شود. تکمیل سازههای اسکلت فلزی و اجرای بخشهای نهایی ساختمانها نیاز به تیرآهن و میلگرد را تقویت میکند.
معاملات میلگرد در بورس کالا
مقدار عرضهای که کارخانه های تولید کننده فولاد در آذرماه سال جاری در بورس کالا انجام دادند، برابر با یکمیلیون و 76 هزارتن بود. این حجم از عرضهای که توسط شرکتها صورت گرفت نشان از آن دارد که تولیدکنندگان رغبت دارند تا در بازار حضور مستمر داشته باشند. از سوی دیگر مقدار تقاضایی است که جذابیت عرضهها را کم میکند. مقدار تقاضای موجود در بازه زمانی یکماهه منتهی به آذرماه 1403 برابر با 296 هزار و 760 تن بود. این موضوع بیانگر عدم تعادل جدی در بازار است. این شکاف میان عرضه و تقاضا نشاندهنده وجود عوامل ساختاری و اقتصادی است که مانع از جذب کامل محصولات توسط بازار شده است.
کمبود نقدینگی در بین سازندگان و پیمانکاران باعث شده است که آنها نتوانند مصالح موردنیاز خود را به میزان کافی تأمین کنند. حتی اگر میلگرد با قیمتهای مناسب در بازار موجود باشد، نبود منابع مالی توان خرید را محدود میکند. پیمانکاران پروژههای دولتی نیز معمولاً با تأخیر در پرداخت مواجهاند. این مسئله نقدینگی لازم برای تأمین مصالح ساختمانی نظیر میلگرد را کاهش داده و تقاضا را در سطح پایین نگه میدارد.
پیامدهای گپ عرضه و تقاضا
مازاد عرضه نسبت به تقاضا فشار نزولی بر قیمت میلگرد وارد میکند. گپ میان عرضه و تقاضا در بازار میلگرد نشاندهنده مشکلات ساختاری در اقتصاد و صنعت ساختوساز کشور است. رفع این مشکل نیازمند اقداماتی نظیر تسریع پرداخت های دولتی، تسهیل شرایط دریافت وام برای پیمانکاران و سازندگان و بازنگری در سیاستهای صادراتی است. ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا نهتنها به پایداری قیمتها کمک میکند، بلکه میتواند از زیان تولیدکنندگان و رکود بیشتر در این صنعت جلوگیری کند. تجمع میلگردهای تولیدشده در انبارها، هزینههای نگهداری و حملونقل را برای تولیدکنندگان افزایش داده و فشار مالی بیشتری به آنها وارد میکند. همچنین شرکتهای کوچکتر که حاشیه سود کمتری دارند، ممکن است نتوانند در برابر این شرایط مقاومت کنند و تولید آنها متوقف شود.
معاملات تیرآهن در بورس کالا
مقدار عرضهای که تولیدکنندگان تیرآهن در بازه زمانی یکماهه آذرماه در بورس کالا انجام دادند 85 هزار و 303 تن بود. در بازار تیرآهن تا حدودی شرایط نسبت به بازار میلگرد قابلتحمل بود. در بازار میلگرد تنها 18 درصد از محصولات به معامله انجامید اما؛ در بازار فروش تیرآهن 28 درصد از محصولات عرضهشده به فروش رسیدند.
تیرآهن عرضهشده در بورس کالا بهصورت نقد، سلف و مچینگ به متقاضیان فروخته شد. مقدار تقاضایی که برای این محصول به ثبت رسید 47 هزار و 757 تن بود. مقدار محصولی که در بازار فروش این محصول به معامله ختم شد، 23 هزار و 733 تن بود. در میان تولیدکنندههای تیرآهن، کارخانه ذوب آهن اصفهان با عرضه 6 هزار و 900 تنی در این بازار حاضر شد و موفق شد تا تمام محصولات عرضهشده خود را در سایزهای مختلف به فروش برساند. ارزش معاملهای که این شرکت فولادی از فروش تیرآهنهای خود در آذرماه کسب کرد مبلغی برابر با 650 میلیارد تومان بود.