صادرات فولاد پنجره‌ای نوین به سوی اقتصاد ایران
صادرات فولاد به‌عنوان یکی از صنایع پایه و استراتژیک، نقش بسیار مهمی در اقتصاد ایران ایفا می‌کند. ایران با داشتن منابع غنی از سنگ آهن، نیروی کار ارزان و انرژی فراوان، از مزایای قابل توجهی برای تولید فولاد برخوردار است. فولاد یکی از محصولات پرمصرف جهانی است که در صنایع متعددی مانند ساخت‌وساز، خودروسازی، صنایع نفت و گاز و لوازم خانگی کاربرد دارد. بنابراین، صادرات این محصول می‌تواند تاثیر بسزایی در بهبود تراز تجاری، کاهش وابستگی به نفت و ایجاد اشتغال پایدار در کشور داشته باشد.
رشد درآمد های ارزی از طریق صادرات فولاد
صادرات فولاد می‌تواند به‌عنوان یک منبع پایدار، درآمد ارزی برای ایران باشد. این امر در شرایط تحریم و محدودیت‌های ارزی برای کشور بسیار ارزشمند است و می‌تواند به تنوع منابع درآمدی کمک کند و وابستگی به نفت را کاهش دهد. ایران با صادرات به کشورهای منطقه و حتی بازارهای دورتر می‌تواند درآمد ارزی پایداری را برای اقتصاد خود فراهم کند.
صنعت فولاد، بازوی محکم زیرساخت‌سازی کشور
رونق صادرات فولاد به افزایش تولید و توسعه زیرساخت‌های صنعتی کمک می‌کند. صنایع فولاد به شدت وابسته به زیرساخت‌های حمل‌ونقل و انرژی است و برای رقابت در بازارهای جهانی نیاز به بهبود زیرساخت‌ها در بخش‌هایی مانند: حمل‌ونقل ریلی، بندری و جاده‌ای دارد. توسعه این زیرساخت‌ها نه تنها به صنعت فولاد کمک می‌کند، بلکه امکان رشد سایر صنایع را نیز فراهم می‌سازد.
صادرات فولاد، میانبری برای جایگزینی درآمدهای نفتی
صادرات فولاد می‌تواند وابستگی ایران به درآمدهای نفتی را کاهش دهد. با‌توجه‌به نوسانات بازار نفت و تحریم‌های اقتصادی، نیاز به تنوع‌بخشی به صادرات کشور بیشتر احساس می‌شود. صنعت فولاد با ظرفیت بالایی که در تولید و صادرات دارد، می‌تواند یک جایگزین مناسب برای نفت باشد.
ایران از لحاظ جغرافیایی به بازارهای بزرگی مانند چین، هند و کشورهای حوزه خلیج فارس نزدیک است و می‌تواند با برنامه‌ریزی و افزایش کیفیت تولیدات خود، جایگاه خود را در بازارهای جهانی تقویت کند. افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌های تولید می‌تواند موجب رقابت‌پذیری بیشتر فولاد ایران در سطح جهانی شود. چین با تولید انبوه و صادرات گسترده، تأثیر قابل‌توجهی بر بازار جهانی فولاد دارد. ترکیه و هند نیز با دسترسی به بازارهای نزدیک و هزینه‌های تولید پایین، رقبای جدی در منطقه محسوب می‌شوند.
با وجود مزایای متعدد، صادرات فولاد با چالش‌هایی مانند تحریم‌ها، نیاز به تکنولوژی‌های پیشرفته، نوسانات قیمت مواد اولیه و هزینه‌های بالای حمل‌ونقل مواجه است. راهکارهایی مانند سرمایه‌گذاری در تکنولوژی، بهبود زیرساخت‌های لجستیکی، انعقاد قراردادهای بلندمدت صادراتی و توجه به استانداردهای جهانی می‌تواند به‌رفع این چالش‌ها کمک کند.
کیفیت محصولات فولادی ایران، به‌ویژه در برخی از محصولات خاص، به استانداردهای جهانی نزدیک است و می‌تواند با تولیدات کشورهای دیگر رقابت کند. با‌این‌حال، ارتقای مداوم کیفیت و رعایت استانداردهای بین‌المللی ضروری است تا بتوان سهم بازار بیشتری در بازارهای خارجی کسب کرد.
فولاد، پر پتانسیل ترین صنعت برای جایگزینی صنعت نفت
به‌توجه‌به درآمدزایی که جمهوری اسلامی ایران از فروش نفت به‌همراه دارد و میتوان گفت که حداکثر تمرکز دولت بر فروش و درآمدزایی از محصولاتی نفتی است؛ اما صنعت فولاد یکی از صنایعی است که به‌دلیل ارزش‌افزوده بالا و همچنین تقاضای جهانی، پتانسیل مناسبی برای جایگزینی درآمدهای نفتی در اقتصاد کشورهایی همچون ایران دارد. ایران با داشتن منابع غنی سنگ‌آهن و انرژی ارزان، موقعیت جغرافیایی مناسب برای صادرات و ظرفیت‌های تولیدی بالا، می‌تواند از صنعت فولاد به‌عنوان یکی از منابع اصلی درآمد غیرنفتی استفاده کند.
قیمت نفت خام با حمله تلافی جویانه محدود اسرائیل به ایران و صرفه نظر از حمله به صنایع نفتی و تاسیسات هسته‌ای آن کاهش یافت. چین، داده های اقتصادی ناامیدکننده‌ای را گزارش کرد که چشم‌انداز تقاضای نفت را بیشتر تضعیف کرد. پس از انتشار اخباری مبنی بر اجتناب اسرائیل از هدف قرار دادن تاسیسات نفتی یا هسته‌ای ایران در تلافی حمله موشکی بالستیک ایران در اول اکتبر، قیمت نفت خام بیش از 5 درصد سقوط کرد. عملیات نظامی محدود نگرانی‌ها را در مورد یک جنگ بالقوه همه‌جانبه در خاورمیانه کاهش داد که می‌توانست منجر به اختلال قابل توجهی در عرضه نفت خام شود.
دلایلی که می توان فولاد را جایگزین فروش نفت کرد
برخلاف نفت خام که عمدتاً به‌عنوان یک کالای خام صادر می‌شود، فولاد به شکل‌های مختلف و با ارزش‌افزوده بالا (مانند فولادهای آلیاژی و محصولات نیمه‌ساخته) به بازار عرضه می‌شود که می‌تواند درآمد بیشتری را برای کشور به ارمغان آورد.
قیمت نفت به‌شدت تحت تأثیر عوامل سیاسی و اقتصادی جهانی است، اما صنعت فولاد به‌دلیل زنجیره تأمین طولانی‌تر و مصرف بیشتر داخلی و خارجی، از ثبات نسبی بیشتری برخوردار است. ایران دارای یکی از بزرگترین معادن سنگ‌آهن جهان و نیروهای متخصص در این حوزه است. این مزیت‌ها، امکان توسعه سریع صنعت فولاد و افزایش تولیدات با هزینه کمتر را فراهم می‌کند. صنعت فولاد به‌دلیل نیاز به کارخانه‌های بزرگ و معادن، در مناطق مختلف کشور اشتغال‌زایی می‌کند و می‌تواند به توسعه مناطق کمتر توسعه‌یافته کمک کند.
صنعت فولاد می‌تواند با برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح، جایگزینی پایدار و مناسب برای درآمدهای نفتی ایران باشد. این جایگزینی نه تنها درآمد ارزی را افزایش می‌دهد، بلکه به توسعه پایدار و افزایش اشتغال نیز کمک خواهد کرد.
حال با این تفاسیر نگاهی خواهیم داشت بر قیمت جهانی فولاد که در آخرین قیمت ثبت‌شده در تاریخ 4 آبان‌ماه (25 اکتبر) 715 دلار در ازای هر تن به ثبت رسید. این نرخ پس از پشت سر گذاشتن روند متعادل و کم‌نوسان، اکنون مسیر رشد را پیش گرفته است.
قیمت میلگرد در بازار داخل ایران غالباً روند نزولی را پیش گرفت و کاهش قیمت همراه بود. از جمله شرکت‌هایی که با کاهش قیمت میلگرد همراه بودند میتوان به کارخانه ذوب‌آهن اصفهان، نیشابور، ابهر، جهان فولاد سیرجان، شاهین بناب، صبا فولاد زاگرس، راد همدان، آناهیتا گیلان، اریان فولاد، خلیج فارس، هیربد، ابرکوه و پرشین فولاد اشاره کرد.
به‌عنوان مثال در بین شرکت‌هایی که گفته شد بیشترین ریزش قیمتی را میلگرد آجدار سایز 25 شرکت آریان فولاد به خود اختصاص داد که با کاهش 3.5 درصدی به قیمت 25 هزار و 140 تومان تنزل پیدا کرد. آخرین قیمت قبل از کاهش یافتن این محصول برابر با 26 هزار و 45 تومان به ثبت رسیده بود.
