ظرفیت بالای جذب دانش بنیان ها در زنجیره تولید تا توزیع در صنعت آهن و فولاد
به گزارش آهن آنلاین - صنعت فولاد ایران به‌خاطر نقش مهم آن در توسعه صنعتی و رشد اقتصادی کشورها، از اولویت بالایی در برنامه‌های توسعه‌ای کشور برخوردار است. فولاد مفیدترین، ارزان‌ترین و پراستفاده‌ترین فلز و نیز مهم‌ترین محصول ساختمانی و مهندسی در جهان است. از همین جهت، صنعت فولاد نیز هواخواهان زیادی در بازار سرمایهگذاری دارد.
صنعت فولاد از جمله صنایعی در کشور است که در مراحل مختلفی از جمله مراحل ابتدای استخراج از معدن تا هنگام تولید و در نهایت توزیع به‌دست مصرف‌کننده، ظرفیت بالایی برای جذب شرکتهای دانش‌بنیان دارد. آنگونه‌که یک پژوهشگر حوزه فولاد می‌گوید حضور دانش‌بنیان‌ها در مراحل مختلف زنجیره تامین فولاد نقش موثری در بهبود استفاده از منابع و ایجاد ارزش افزوده بالاتر در این صنعت دارد.
یکی از بحث‌های بسیار مهم در صنعت امروز وجود شرکتهای دانش‌بنیان صنعتی است، که مورد توجه بسیاری از صنعتگران قرار گرفته است. شرکتهای دانش بنیان براساس تک بودن به غول‌های اقتصادی تبدیل می‌شوند و این خود رشد عظیمی برای کشورهای در حال توسعه است.
نقش «فناوری» در جلوگیری از خام فروشی آهن و فولاد
نقش «فناوری» در جلوگیری از خام‌فروشی آهن آلات و فولاد موثر است. به نوعی صادرات فولاد خام نیز خام‌فروشی محسوب می‌شود و در صورت جهت‌گیری به سمت تولید آلیاژها و سوپرآلیاژها سهم ما را در ایجاد ارزش افزوده مناسب، افزایش خواهد داد. این مسیر بهره‌مندی از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها بسیار مهم است.
همچنین ایجاد ارزش افزوده در صنایع پایین‌دستی فولاد نیز بسیار مهم است که در این زمینه بحث تحقیقات و ظرفیت دانش‌بنیان‌ها در شرکتهای پیشرو جهان مورد توجه است. از میان هشت هزار و ۱۲۴ شرکت دانش‌بنیان ثبت‌شده در معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری، ۴۵۰ شرکت فعال در حوزه معدن و صنایع معدنی شناسایی شده است. از این میان، ۱۰۸ شرکت در زنجیره صنعت فولاد، ۴۵ شرکت در زنجیره مس و ۱۱۷ شرکت در حوزه ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات هستند.
علاوه‌براین، ۵۴ شرکت در حوزه فرآوری، ۵۴ شرکت در زنجیره اکتشاف و استخراج، ۱۸ شرکت در زنجیره سرب و روی، ۲۲ شرکت در حوزه محیط زیست، ۱۴ شرکت در زمینه استحصال فلزات گرانبها و ۱۸ شرکت در سایر زمینه‌ها مشغول به فعالیت هستند.
فعلان بازار آهن و فولاد می‌گویند اگر ارتباط لازم میان دانشگاه‌ها، بخش خصوصی و دانش‌بنیان‌ها، فراهم شود صنایع و بخش خصوصی فعال در این صنعت می‌توانند نیاز‌های واقعی خود را بیان کرده و دانشگاه‌ها آن را با دانش روز و وضعیت کشور همخوانی داده و تقاضای واقعی ارائه شود تا شرکت یا شرکتهای دانش بنیان براساس یک نیاز واقعی و مطابق با شرایط تولید در کشور روی آن کار کنند.
علی شفیعی، پژوهشگر حوزه فولاد در گفت‌وگو با خبرنگار آهن‌آنلاین تصریح کرد: باید سیاست‌هایی در صنعت فولاد و آهن کشور پیگیری شود که منجر به پیشرفت و بهبود شرایط تولید و توزیع در این صنعت شود. طبیعی است تحقق این سیاست‌ها و اجرایی‌شدن آن می‌تواند نقش مهمی در بهبود بهره‌وری و افزایش ارزش افزوده این بخش داشته باشد.
حضور شرکت های دانش بنیان در صنعت آهن و فولاد نیازمند زیرساخت هایی است
وی با بیان اینکه حضور شرکتهای دانش‌بنیان در صنعت فولاد نیازمند زیرساخت‌هایی است، بیان کرد: ایجاد این زیرساخت‌ها در کشور اکنون شرایط مناسبی ندارد و بسیاری از شرکتهای دانش‌بنیان به‌دلیل نبود این زیرساخت‌ها از کشور خارج شده‌اند. انجام امور علمی نیز به‌دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم با مشکلاتی مواجه است و انتقال دانش در این زمینه نیز با سختی در حال انجام است.
شفیعی با اشاره به‌سرعت نامناسب اینترنت در ایران، عنوان کرد: عدم تعامل با جهان موجب شده تا تعاملات علمی با دنیا برای پژوهشگران، دانش‌بنیان‌ها و بسیاری از فعالان این صنعت با مشکل مواجه باشد. طبیعی است که بسترهای فعالیت فراهم نیست و رشد این شرکت‌ها و حضور موثر آنها در عرصه آهن و فولاد کشور نیازمند آن است که بستر فعالیت آنها به‌خوبی ایجاد شده باشد.
به عقیده کارشناسان یکی از اقدامات مثبت برای ورود فناوری به صنایع بزرگ و دانش‌بنیان‌شدن آنها، مشوق مالیاتی تحقیق و توسعه است. این مشوق، تأثیرات مثبتی در صنعت نفت و گاز داشته که لازم است در صنعت فولاد نیز دنبال شود.
وی تصریح کرد: شرکتهای دانش‌بنیان در بخش زنجیره تامین فولاد می‌توانند به‌خوبی نقش ایفا کنند و اکنون نیز شرکتهای مهمی هستند که در بخش‌های مهم این زنجیره ورود کرده‌اند. نکته مهم این است که ایده‌های جدید یا محصولات و خدماتی که در این بخش تولید می‌شوند باید با اقبال صاحبان صنایع فولادی مواجه شوند اما به‌دلایل متعددی صنایع نیز تمایل بالایی در این زمینه ندارند.
پژوهشگر حوزه فولاد عنوان کرد: زنجیره توزیع نیز ظرفیت بالایی برای جذب شرکتهای دانش‌بنیان و دانش پایه دارد و حتی امکان معاملات آنلاین و بی‌واسطه را فراهم می‌کند.
کارشناسان صنعت آهن و فولاد تاکید دارند که دستیابی به توان تولید محصولات موردنیاز برای زنجیره فولاد که امکان ساخت آنها در داخل وجود ندارد نیز باید در دستور شرکتهای بزرگ فولادی و همچنین مجموعه‌های دانش‌بنیان قرار گیرد.
