پلیسه گیری و انواع روش‌های آن
پلیسه گیری در ابتدا به هدف ارتقای کیفیت مقاطع فولادی و آهن آلات توسط صنعتگران استفاده می‌شد. البته در آن زمان کسی نمی‌دانست که پلیسه گیری چیست و به روش مدرن و امروزی وجود نداشت. ارتقای کیفیت محصولات صنعتی تنها از طریق روش‌هایی در رابطه با پرداختکاری و لبه‌گیری لوله‌های فولادی صورت می‌گرفتند. اما رفته‌رفته و با پیشرفته‌تر شدن علم مهندسی و ریاضیات، این عملیات به شکلی صعنتی‌تر وارد میدان شدند و مورد استقبال صنعتگران دیگر واقع شد.
پلیسه گیری امروزه با روش‌های متعدد و مختلفی انجام می‌شود و هرکدام آن‌ها با توجه به جنس، اندازه و ترکیبات ظاهری مقاطع فولادی صورت می‌گیرند. برای اطلاع بیشتر از اینکه روش‌های مختلف پلیسه گیری چیست و کدام روش نسبت به دیگر روش‌ها ارجحیت دارد. در این مطلب به صورت اختصاصی به پلیسه گیری می‌پردازیم و با روش‌هایی از جمله روش صیقل مغناطیسی که دارای سرعت بیشتری در عملیات است، آشنا می‌شویم.
پلیسه گیری چیست؟
زمانی‌که مقاطع فولادی از قبیل: پروفیل، انواع ورق و قطعات فلزی مختلفی تحت عملیاتی نظیر برشکاری، پانچ و ماشین کاری قرار می‌گیرند، نیازمند پاکسازی یا حذف قطعاتی از مواد باقیمانده اطراف خود هستند که به آن پلیسه گیری می‌گویند. در واقع، به قطعات تیز و غیرقایل استفاده که نیازمند برش و پرداخت هستند پلیسه آهن گفته می‌شود که در صورت عدم تمیزکاری می‌تواند با آسیب‌هایی همراه باشد.
انواع روش‌های پلیسه گیری
برای اینکه بدانیم روش‌های مختلف پلیسه گیری چیست، در ابتدا باید با عناوین این روش‌ها آشنا شویم. پلیسه گیری در شکل امروزی خود، از طریق 5 روش مختلف اجرا می‌شود که شامل موارد زیر می‌شود:
- روش پرداخت با ذرات ساینده
- روش ارتعاشی
- روش پرداخت چرخشی
- روش الکتروشیمیایی
- روش صیقل مغناطیسی
روش پرداخت با ذرات ساینده در پلیسه گیری چیست؟
این روش، از جمله روش‌های پرداختکاری و با استفاده از ذرات ساینده است. در این روش با استفاده از یک سیستم هیدرولیک که دارای 2 سیلندر و 2 پیستون است، فضایی را برای جاگیری قطعه فولادی مورد نظر ایجاد میکنند. این فضا دقیقاً در بین 2 سیلندر ایجاد می‌شود و قطعه فولادی که می‌خواهند عملیات پلیسه گیری را روی آن انجام دهند، در این قسمت قرار می‌گیرد.
این روش برای پرداختکاری حفره‌های داخلی قطعات فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با قرار دادن سوراخ قطعه مورد نظر در بین دو سیلندر، یکی از سیلندرها که دارای روغن سیال و ذرات ساینده است، با فشار پیستون وارد سیلندر دوم می‌شود. در ادامه، سیلندر دوم همین عمل را با فشار پیستون برای سیلندر اول انجام می‌دهد و این پروسه تکرار می‌شود.
روش ارتعاشی در پلیسه گیری
همان‌طور که از اسم این روش برای پلیسه گیری پیداست، عملیات ارتعاشی به صورت مکانیکی انجام می‌گیرد. برای پلیسه گیری قطعات فولادی، آن‌ها را به همراه چندین ساچمه که با استفاده از فولاد، سختکاری شده‌اند، درون یک مخزن می‌ریزند و مخرن را به اصطلاح در حالت ارتعاش قرار می‌دهند. با ارتعاش مخزن، بین قطعات و ساچمه‌های سختکاری‌شده با فولاد، ساییدگی مکانیکی به وجود می‌آید و لبه‌ها قطعات فولادی از بین می‌روند. این روش معمولاً برای پلیسه گیری در قطعات بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روش پرداخت چرخشی در پلیسه گیری چیست؟
پرداختکاری قطعات فولادی در این روش با استقاده از برخوردهای مکانیکی صورت می‌گیرد. در این روش، یک لوله را در دستگاه فرز افقی قرار می‌دهند و با استفاده از یک فیکسچر که از جنس تفلون ساخته شده است، دور لوله فولادی را می‌پوشانند. البته فیکس چکر که از تفون ساخته شده است، 4 آهن‌ربا هم در درون خود دارد تا عملیات مغناطیسی به خوبی انجام شود.
در ادامه، یک‌سری ذرات ساینده مغناطیسی را هم در درون لوله فولادی قرار می‌دهند تا با فراهم شدن یک فضای مغناطیسی، از پراکنده شدن ذرات ساینده جلوگیری شود. سپس، ذرات ساینده درون لوله شروع به حرکت میکنند و با برخورد مکانیکی آن‌ها پروسه پلیسه گیری شروع می‌شود.
روش الکتروشیمیایی در پلیسه گیری
از این روش معمولاً به روش تولید مخصوص معروف است و برای پلیسه گیری محصولات با سطوح پیچیده و بی‌قاعده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، یک دستگاه که از قطعات کار و ابزار مخصوص تشکیل شده است، استفاده می‌شود. برای پلیسه گیری مقاطع فولادی در این روش باید بررسی کرد تا شکل ابزار دستگاه دقیقاً مطابق با شکل قطعه‌ای باشد که قرار است پلیسه گیری شود.
در ادامه، ابزار دستگاه به 2 قطب الکتریکی متصل می‌شوند و سیال الکترولیت از بین این دو قطب عبور می‌کند. با عبور الکترولیت از بین 2 قطب الکتریکی، جریان الکتریکی بین ابزار و قطعه مورد نظر ایجاد می‌شود و این عمل باعث پلیسه گیری و برطرف کردن سطوح ناهموار خواهد شد.
روش صیقل مغناطیسی در پلیسه گیری چیست؟
این روش مهم‌ترین روش در پلیسه گیری است و معمولاً برای پرداختکاری فلزات غیر مغناطیسی مثل پلاتین، طلا، نیکل و تیتانیوم مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از این روش می‌توان محصولات زینتی مثل انگشتر و جواهرات را صیقل داد و به اصطلاح پلیسه گیری کرد. در این روش تمام پروسه پرداختکاری و پلیسه گیری با دقت بسیار بالا انجام می‌گیرد تا ظرافت قطعات مور نظر، تحت الشعاع قرار نگیرد. پروسه صیقل مغناطیسی شامل پلیسه گیری، یخ زدن و پرداختکاری می‌شود پس از پایان عملیات، تمامی ذرات مغناطیسی به کار گرفته‌شده به صورت کامل بازیافت خواهند شد.
مهم‌ترین روش در پلیسه گیری چیست؟
با همه این اوصاف و بررسی روش‌های مختلف در پلیسه گیری، روش صیقل مغناطیسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این روش با کنار زدن روش سنتی برای پلیسه گیری قطعات فلزی غیر مغناطیسی، بیش از پیش مورد توجه صنعتگران قرار گرفته است. علاوه بر صنعت طلا و جواهرسازی، از روش صیقل مغناطیسی در صنایع دیگر از جمله صنایع نظامی، خودروسازی، پلیسه گیری پلاستیک‌های سخت و فلزات سبک هم استفاده می‌شود.
مقایسه پلیسه گیری به روش صیقل مغناطیسی با روش سنتی
معایب و مشکلات بسیاری در روش سنتی پلیسه گیری قطعات غیر مغناطیسی وجود داشت که با روی کار آمدن روش صیقل مغناطیسی، همه آن‌ها برطرف شد. برای مثال، در روش سنتی باید از چندین کارگر سوهان به‌دست این کار صورت می‌گرفت تا طی چندروز، عملیات پلیسه گیری صورت بگیرد. سرعت پایین، دستمزد بالای کارگران، پراکنده شدن پودرها پس از پرداختکاری و بسیاری از عوامل دیگر باعث شد تا صنعتگران، روش صیقل مغناطیسی را جایگزین روش سنتی کنند. ما سعی کردیم تا در جدول زیر، یک مقایسه از روش سنتی با روش صیقل مغناطیسی داشته باشیم تا بدانیم تفاوت روش سنتی با شکل مدرن پلیسه گیری چیست.
با بررسی پرسش اساسی پلیسه گیری چیست، با 5 روش مهم این عملیات آشنا شدیم و دانستیم که مهم‌ترین روش در حال حاضر، روش صیقل مغناطیسی است. تمام روش‌های پلیسه گیری برای رفع نیازهای کامل صنعتگران و البته رفع مشکلات موجود در روش‌های سنتی به وجود آمدند. حالا می‌توان با استفاده از تمامی روش‌های موجود، پروسه پرداختکاری قطعات فلزی مغناطیسی و غیر مغناطیسی را به راحتی انجام داد.
