سقف عرشه فولادی؛ ویژگی‌ها و مزایای آن
دنیای ساخت‌و‌ساز امروز به سمت شیوه‌هایی سوق پیدا کرده است که کارها را ساده‌تر و سریع‌تر می‌نماید. برای تسهیل ساخت سقف، روش جدیدی ابداع گردید که جایگزین ساخت سقف‌های سنتی شد و در این نوآوری از عرشه فولادی استفاده می‌شود. سقف‌هایی که از عرشه‌ی فولادی استفاده می‌کنند از گل‌میخ و ورق‌های فولادی گالوانیزه تشکیل شده‌اند. برای تعیین قیمت اجرای این سقف‌ها عوامل زیادی دست در دست هم می‌دهند از جمله می‌توان به قیمت عرشه فولادی اشاره نمود که خود به قیمت ورق گالوانیزه و گل میخ مرتبط است. در این مطلب به بررسی این سقف عرشه فولادی، عرشه فولادی چیست، ویژگی‌ها، مزایا، گام‌های عرشه فولادی، روند اجرایی سقف‌های عرشه فولادی، گل‌میخ به عنوان جزئی از عرشه فولادی پرداخته‌ایم.
برای اجرای سقف عرشه فولادی که از دو عنصر گل‌میخ و ورق فولادی گالوانیزه تشکیل می‌شود، عملیات بتن‌ریزی و آرماتوربندیی انجام می‌شود. از مزایای این سقف می‌توان به ایمنی بالا، کاهش وزن سازه، امکان پیاده‌سازی در شرایط آب و هوایی مختلف، سهولت و سرعت در اجرا، صرفه اقتصادی، عمر مفید و طولانی و حذف آرماتورهای کششی اشاره کرد.
عرشه فولادی چیست؟
مقطع خمشی مختلطی که از دو عنصر گل‌میخ و ورق فولادی گالوانیزه تشکیل شده است را سقف عرشه فولادی می‌نامند، به همین دلیل این سقف از سایر سقف‌ها متمایز شده است. ابتدا به طور خلاصه دو عنصر سازنده عرشه فولادی را معرفی می‌کنیم.
- ورق فولادی گالوانیزه: برای ساخت این بخش ورق‌های فولادی را با شیوه‌ی نورد سرد با دستگاه رول فرمینگ به شکل موجدار در می‌آورند (ضخامت ورق‌های به کار رفته ۰/۸ تا ۱/۲ میلی‌متری است) و هر موج ایجاد شده به صورت یک ذوزنقه دیده می‌شود.
- برش‌گیرها (گل‌میخ): گل‌میخ، بست پیوند‌دهنده است که به عنوان تزئین‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. گل‌میخ‌های خاصی در سقف‌های عرشه فولادی استفاده می‌شود. ارتفاع آن‌ها متغیر و حداکثر قطر آن‌ها ۲۰ میلی‌متر است. ارتفاع آن از قسمت بالایی ورق گالوانیزه بعد از نصب نباید از ۴۰ میلی‌متر کمتر باشد.
برای اجرای سقف‌های عرشه فولادی عملیات بتن‌ریزی و آرماتوربندی بر روی ورق‌های فولادی انجام می‌شود. از بخش‌های اصلی این سقف‌ها می‌توان به تیرهای فرعی که بین تیرهای اصلی قرار دارند اشاره کرد. در بین سقف‌های استفاده شده در ساختمان‌های مختلف، سقف عرشه فولادی سبک‌تر است و وزن کمی دارد. سرعت اجرا شدن سقف در صورت استفاده از عرشه فولادی به میزان زیادی افزایش می‌یابد. همین امر موجب می‌شود هزینه‌های تمام شده پروژه‌های بزرگ کاهش یابد. ورق گالوانیزه‌ای که در این سقف مورد استفاده قرار می‌گیرد به همراه بتن به صورت سازه‌ای ظاهر می‌شوند. که دهانه تیر ریزی را تا چهار متر افزایش می‌دهند. سقف تاثیر زیادی در ساختمان‌ها ایفا می‌کند و با حذف روش‌های سنتی و هزینه‌بر برای ساخت سقف می‌توان روش‌هایی را جایگزین کرد که هم مدرن هستند و هم‌زمان کمی برای عملی‌سازی پروژ‌ها نیاز باشد.
سقف‌های عرشه‌ی فولادی
در سال ۱۷۴۲ پل مالوین به جهت پوشش‌دهی آهن، روشی را پیشنهاد کرد. وی برای تولید آهن کاور، آهن را در داخل روی (حالت مذاب) غوطه‌ور می‌ساخت. بعد از چند سال در دهه ۱۸۲۰ یک مهندس معمار آهن با کاور گالوانیزه را کنگره‌دار نمود. هنری پالمر (مهندس معمار) از آهن با میزان کربن کمی برای تولید سقف‌های مرکب عرشه فولادی استفاده می‌کرد. گذر زمان و تغییرات متداول باعث شد سقف مرکب عرشه‌ی فولادی یکی از رایج‌ترین مصالح مورد استفاده در ساختمان‌ها گردد. به دلیل سادگی استفاده از این محصول فولادی نیاز به این سقف‌ها روز به روز افزایش یافت تا اینکه در سال ۱۹۸۰ شرکت‌های بزرگی فعالیت خود در این زمینه را آغاز نمودند.
گام عرشه فولادی به چه معناست؟
همانطور که در شکل مشخص است، گام عرشه عبارت است از، ارتفاع محاسبه شده از کف ورق تا بالاترین نقطه ذوزنقه گام عرشه فولادی بسته به نقشه ارائه شده از طرف طراح می‌تواند ۶۰-۶۵-۷۵ میلی‌متر باشد که دو گام ۶۵ و ۷۵ بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فرمینگ عرشه فولادی
روند اجرای سقف‌های عرشه فولادی چگونه است؟
با توجه به اینکه اجرای این سقف‌ها نسبت به روش سنتی‌تر باشد با سرعت بیشتری اجرا خواهد شد، در زیر مرحله به مرحله روند اجرای این سقف‌ها را بررسی خواهیم کرد. به طور کلی فرآیند اجرای سقف‌های عرشه فولادی شامل چهار مرحله خواهد بود که این مراحل عبارتند از:
- قرار دادن ورق‌های عرشه فولادی روی تیرها که خود به دو صورت اجرا می‌شود:
عرشه‌ها موازی محور تیرها قرار گیرند.
عرشه‌ها عمود بر محور تیرها قرار گیرند.
البته به علت افزایش ظرفیت باربری توسط عرشه‌هایی که به صورت عمودی اجرا می‌شوند، مورد دوم کاربرد بیشتری در اجرای سقف‌ها دارد. - اتصال عرشه فولادیها به تیر توسط گل‌میخ (برشگیر): جهت انتقال تنش برشی ایجاد شده به سازه و تحمل آن، از نوع خاصی برشگیر که اصطلاحا گل‌میخ اطلاق نامیده می‌شود، استفاده می‌کنند. در این مرحله گل‌میخ‌ها (برشگیر) توسط دستگاه استاد ولدر به تیرها جوش می‌شوند و به این ترتیب سطح یک دستی از ورق‌های عرشه فولادی ایجاد می‌شود..
- آرماتور بندی چیست و چرا بکار می رود؟ آرماتور عبارت است از میلگرد‌هایی که به صورت خاص مش‌بندی شده اند. دلیل استفاده از میلگرد یا مش¬های پیش ساخته در مرحله سوم اجرای سقف‌های کامپوزیت که درواقع روی عرشه فولادیها قرار می‌گیرند عبارتند از: مقاومت در برابر گشتاور خمشی منفی و مثبت (که باعث ایجاد شکم در بتن می‌شود)، افزایش مقاومت در برابر انواع نیروهای وارده به سقف و جلوگیری از جمع شدگی و ترک‌های سطحی بتن
- بتن ریزی: در آخرین مرحله بعد از قرار دادن مش روی عرشه فولادی، بتن‌ریزی صورت می‌گیرد و سطح بتن صاف می‌شود. برای جلوگیری از ریزش بتن از اطراف عرشه فولادی، فلاشینگ هم کار گذاشته می‌شود و به این ترتیب یک حاشیه در اطراف عرشه فولادی ایجاد می‌کند. فلاشینگ‌ها میتوانند یک خم یا دو خم در ابعاد مختلف تولید شوند. ۲*۱۳*۵ و ۲*۱۳*۱۰ از ابعاد نرمال و عرف بازار در فلاشینگ‌های دو خم و ۷٫۵*۱۲٫۵ و ۶٫۵*۱۳٫۵ نیز از ابعاد نرمال و عرف بازار در فلاشینگ‌های یک خم است.
نمونه‌ای از اجرای سقف عرشه فولادی در ساختمان
گل میخ در عرشه فولادی چیست؟
شاید برای شما این سوال پیش بیاید که گل‌میخ چیست؟ همانطور که در شکل مشخص است گل‌میخ‌ها میل پایه‌هایی هستند که به همراه سرامیک در اجرای سقف‌های عرشه فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. علت وجود سرامیک در واقع محافظت از حوضچه جوش ایجاد شده در لحظه‌ای است که قوس الکتریکی طی فرایند استاد ولدینگ زده می‌شود، این سرامیک‌ها بعد از اتصال، یا خودبه‌خودی و یا توسط شخص اجراکننده شکسته می‌شود.
گل میخ
ویژگی‌های سقف‌های عرشه‌ی فولادی
از جمله دلایلی که برای علاقه افراد به این نوع سقف‌ها وجود دارد. می‌توان به سرعت بالای اجرایی این سقف‌ها اشاره کرد که تقریبا ۱۲ برابر سریع‌تر از سقف‌هایی مانند تیرچه بلوک و دال بتنی اجرا می‌شوند. همچنین این سقف‌ها از وزن کمی برخوردارند که در مقایسه با سایر سقف‌ها حدود ۳۰ الی ۶۰ درصد سبک‌تر می‌باشند. از ویژگی‌های دیگر سقف‌های عرشه فولادی می‌توان به سطح هموار آن‌ها برای بتن‌ریزی اشاره کرد و در آن‌ها نیازی به پوکه‌ریزی احساس نمی‌شود. ویژگی بارز این سقف‌های مدرن، عدم نیاز به قالب‌بندی می‌باشد. در سایر سقف‌های ساختمانی این مورد از مشکلات اساسی اجرای سقف‌ها به شمار می‌آید. توجه داشته باشید که در این نوع سقف‌ها، ورق‌ها جوشکاری نمی‌شوند و تنها با کمک گل‌میخ‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند.
مزایای سقف‌های عرشه‌ی فولادی
دنیای امروز به سمت تکنولوژی و آسان‌تر انجام شدن کارها پیش می‌رود؛ بی‌شک این مسیر در دنیای صنعت و ساختمان‌سازی نیز طی می‌شود. در این قسمت به برخی از ویژگی‌های عرشه فولادی اشاره خواهیم کرد:
- عملیات اجرایی این سقف‌ها سریع صورت می‌گیرد؛ برای مثال در یک روز کاری می‌تواند ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر مربع را تحویل داد. اگر پیاده‌سازی سقف‌های معمولی مانند دال بتنی مدنظر باشد، در یک روز تنها می‌توان نصف این میزان را اجرا کرد. از سوی دیگر نصب سقف‌های عرشه فولادی به راحتی انجام می‌شود، برای اجرای آن‌ها به شمع‌گذاری نیاز ندارند و از سویی به طور هم‌زمان میتوانند بتن‌ریزی چندین سقف را با هم انجام دهند. همچنین عدم نیاز به قالب‌بندی در اجرای این سقف‌ها سرعت اجرایی را به میزان قابل توجهی افزایش داده است.
- از نظر وزن این سقف‌ها بسیار سبک‌تر از سایر سقف‌ها می‌باشند. در صورت اجرای این سقف‌ها در ساخت و ساز میزان مصرف میلگرد ۴۰ تا ۷۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. حتی میزان مصرف بتن نیز ۱۰ تا ۱۵ درصد کم می‌شود. همچنین حمل‌و‌نقل عرشه فولادی بسیار راحت‌تر صورت می‌گیرد به گونه‌ای که ۲۵۰۰ متر مربع عرشه فولادی را می‌توان به کمک تنها یک تریلر جابجا نمود.
- استفاده از این سقف‌ها در ساخت‌و‌ساز باعث می‌شود از نظر اقتصادی صرفه‌جویی کنیم. میزان وام اختصاص یافته برای این نوع سقف‌ها از وام صنعتی‌سازی که برای اجرای سایر سقف‌ها مدنظر قرار گرفته شده بیشتر می‌باشد. از طرفی میزان هزینه در نظر گرفته شده برای نظارت نیز کاهش پیدا می‌کند.
- این سقف‌ها انعطاف‌پذیری بالایی را دارند و در ضخامت‌های مختلفی طراحی شده‌اند و میتوانند مورد استفاه قرار گیرند. در صورت استفاده از این نوع می‌توانیم از عایق‌های حرارتی و صوتی استفاده نماییم. نمای این سقف‌ها زیبایی خاصی دارند برای مثال در پارکینگ‌ها می‌توان به جای استفاده از سقف‌های کاذب از عرشه‌ی فولادی استفاده نمود.
نمونه‌ای از بتن‌ریزی سقف عرشه فولادی
جمع‌بندی
در مطلب ارائه شده به بررسی سقف عرشه فولادی، عرشه فولادی چیست، ویژگی‌ها، مزایا، گام‌های عرشه فولادی، روند اجرایی سقف‌های عرشه فولادی و گل‌میخ به عنوان جزئی از عرشه فولادی پرداختیم. اگر در این زمینه فعالیت می‌کنید و یا اطلاعاتی در این زمینه دارید می‌توانید از طریق کامنت با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.
