سقف عرشه فولادی چیست؛ ویژگی‌ها و مزایای آن
در صنعت ساخت‌و‌ساز، استفاده از سیستم‌های مدرن سقف‌سازی مانند سقف‌های عرشه فولادی به دلیل مزایایی مانند سرعت نصب بالا و هزینه‌های پایین‌تر بسیار رایج شده است. این سقف‌ها با ترکیب ورق‌های فولادی گالوانیزه و گل‌میخ‌ها ساخته می‌شوند و به‌دلیل مقاومت و دوام بالا، انتخابی ایده‌آل برای پروژه‌های مختلف هستند. قیمت عرشه فولادی بستگی به عواملی مانند ضخامت ورق گالوانیزه، ابعاد و نیاز پروژه دارد. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌ها، مزایا، مراحل اجرایی و نحوه محاسبه قیمت این نوع سقف خواهیم پرداخت.
برای اجرای سقف عرشه فولادی که از دو عنصر گل‌میخ و ورق فولادی گالوانیزه تشکیل می‌شود، عملیات بتن‌ریزی و آرماتوربندیی انجام می‌شود. از مزایای این سقف می‌توان به ایمنی بالا، کاهش وزن سازه، امکان پیاده‌سازی در شرایط آب و هوایی مختلف، سهولت و سرعت در اجرا، صرفه اقتصادی، عمر مفید و طولانی و حذف آرماتورهای کششی اشاره کرد.
عرشه فولادی چیست؟
مقطع خمشی مختلطی که از دو عنصر گل‌میخ و ورق فولادی گالوانیزه تشکیل شده است را سقف عرشه فولادی می‌نامند، به همین دلیل این سقف از سایر سقف‌ها متمایز شده است. ابتدا به طور خلاصه دو عنصر سازنده این سقف را معرفی می‌کنیم.
- ورق فولادی گالوانیزه: برای ساخت این بخش ورق‌های فولادی را با شیوه‌ی نورد سرد با دستگاه رول فرمینگ به شکل موجدار در می‌آورند (ضخامت ورق‌های به کار رفته ۰/۸ تا ۱/۲ میلی‌متری است) و هر موج ایجاد شده به صورت یک ذوزنقه دیده می‌شود.
- برش‌گیرها (گل‌میخ): گل‌میخ، بست پیوند‌دهنده است که به عنوان تزئین‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. گل‌میخ‌های خاصی در سقف‌های عرشه فولادی استفاده می‌شود. ارتفاع آن‌ها متغیر و حداکثر قطر آن‌ها ۲۰ میلی‌متر است. ارتفاع آن از قسمت بالایی ورق گالوانیزه بعد از نصب نباید از ۴۰ میلی‌متر کمتر باشد.
برای اجرای سقف‌های عرشه فولادی عملیات بتن‌ریزی و آرماتوربندی بر روی ورق‌های فولادی انجام می‌شود. از بخش‌های اصلی این سقف‌ها می‌توان به تیرهای فرعی که بین تیرهای اصلی قرار دارند اشاره کرد. در بین سقف‌های استفاده شده در ساختمان‌های مختلف، سقف عرشه فولادی سبک‌تر است و وزن کمی دارد. سرعت اجرا شدن سقف در صورت استفاده از این نوع سقف به میزان زیادی افزایش می‌یابد. همین امر موجب می‌شود هزینه‌های تمام شده پروژه‌های بزرگ کاهش یابد. ورق گالوانیزه‌ای که در این سقف مورد استفاده قرار می‌گیرد به همراه بتن به صورت سازهای ظاهر می‌شوند. که دهانه تیر ریزی را تا چهار متر افزایش می‌دهند. سقف تاثیر زیادی در ساختمان‌ها ایفا می‌کند و با حذف روش‌های سنتی و هزینه‌بر برای ساخت سقف می‌توان روش‌هایی را جایگزین کرد که هم مدرن هستند و هم‌زمان کمی برای عملی‌سازی پروژ‌ها نیاز باشد.
تاریخچه سقف‌های عرشه‌ی فولادی
در سال ۱۷۴۲ پل مالوین به جهت پوشش‌دهی آهن، روشی را پیشنهاد کرد. وی برای تولید آهن کاور، آهن را در داخل روی (حالت مذاب) غوطه‌ور می‌ساخت. بعد از چند سال در دهه ۱۸۲۰ یک مهندس معمار آهن با کاور گالوانیزه را کنگره‌دار نمود. هنری پالمر (مهندس معمار) از آهن با میزان کربن کمی برای تولید سقف‌های مرکب عرشه فولادی استفاده می‌کرد. گذر زمان و تغییرات متداول باعث شد سقف مرکب عرشه‌ی فولادی یکی از رایج‌ترین مصالح مورد استفاده در ساختمان‌ها گردد. به دلیل سادگی استفاده از این محصول فولادی نیاز به این سقف‌ها روز به روز افزایش یافت تا اینکه در سال ۱۹۸۰ شرکت‌های بزرگی فعالیت خود در این زمینه را آغاز نمودند.
سقف عرشه فولادی چیست؟
این نوع سقف شامل مجموعه‌ای از ورق‌های فلزی گالوانیزه است که به‌منظور استفاده در سقف و کف سازه‌های فولادی طراحی شده‌اند. سقف عرشه فولادی به‌طور معمول بر روی تیرآهن‌ها نصب می‌شود و بستری مقاوم و بادوام را برای قرار دادن مواد مختلف مانند بتن‌های معمولی یا سبک، عایق‌های حرارتی و ضدآب فراهم می‌کند.
این ساختار به‌دلیل سادگی در طراحی و عملکرد بسیار کارآمد، یکی از روش‌های محبوب در پروژه‌های ساختمانی است. این نوع سقف اجزای متنوعی دارد که هر یک نقش خاصی در پایداری و استحکام کلی سیستم ایفا می‌کنند.
گام عرشه فولادی به چه معناست؟
همانطور که در شکل مشخص است، گام عرشه عبارت است از، ارتفاع محاسبه شده از کف ورق تا بالاترین نقطه ذوزنقه گام عرشه فولادی بسته به نقشه ارائه شده از طرف طراح می‌تواند ۶۰-۶۵-۷۵ میلی‌متر باشد که دو گام ۶۵ و ۷۵ بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مراحل اجرای سقف عرشه فولادی
سقف‌های عرشه فولادی به دلیل سرعت بالای اجرا، کاهش وزن سازه، و کاهش مصرف بتن و میلگرد، امروزه به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها در ساخت و سازهای مدرن تبدیل شده‌اند. اجرای این نوع سقف در مقایسه با روش‌های سنتی ساده‌تر و سریع‌تر است و تنها در چند مرحله قابل انجام خواهد بود.
در ادامه به صورت مرحله به مرحله، روند اجرای این نوع سقف را بررسی می‌کنیم:
مرحله اول: نصب ورق‌های عرشه فولادی
در اولین گام، ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه‌ای شکل به عنوان قالب دائمی روی تیرهای سازه قرار می‌گیرند. نحوه قرارگیری این ورق‌ها به دو صورت امکان‌پذیر است:
- موازی با محور تیرها
- عمود بر محور تیرها
در حالت دوم، یعنی وقتی ورق‌ها عمود بر تیرها نصب می‌شوند، به دلیل عملکرد بهتر در تحمل بارهای وارد شده، این روش کاربرد بیشتری دارد.
مرحله دوم: جوشکاری گل‌میخ یا برش‌گیر
برای اینکه ورق‌های عرشه فولادی به‌صورت کاملاً یکپارچه به سازه متصل شوند و بتوانند نیروهای برشی را به تیرهای فولادی منتقل کنند، از برش‌گیرهایی به نام گل‌میخ استفاده می‌شود. این گل‌میخ‌ها توسط دستگاهی به نام استاد ولدر روی تیرها جوش داده می‌شوند. در نهایت، سطحی پیوسته و آماده برای ادامه مراحل کار فراهم می‌شود.
مرحله سوم: نصب مش فولادی
پس از نصب گل‌میخ‌ها، نوبت به اجرای مش یا همان شبکه میلگرد می‌رسد. این شبکه فولادی به توزیع یکنواخت بارها، افزایش مقاومت کششی بتن، و جلوگیری از ترک‌های سطحی کمک می‌کند. مش معمولاً با استفاده از سیم مفتول به گل‌میخ‌ها متصل می‌شود تا در جای خود ثابت باقی بماند.
مرحله چهارم: بتن‌ریزی و نصب فلاشینگ
در آخرین مرحله، عملیات بتن‌ریزی روی ورق‌های عرشه فولادی انجام می‌شود. سطح بتن پس از اجرا کاملاً صاف و یکنواخت می‌شود. برای اینکه بتن در حین اجرا از اطراف عرشه بیرون نریزد، از قطعه‌ای فلزی به نام فلاشینگ استفاده می‌شود. فلاشینگ در لبه‌ها نصب می‌شود و نقش قالب کناری را ایفا می‌کند.
ابعاد رایج فلاشینگ‌ها در بازار عبارت‌اند از:
- فلاشینگ دو خم: ۲×۱۳×۵ سانتی‌متر و ۲×۱۳×۱۰ سانتی‌متر
- فلاشینگ یک خم: ۷٫۵×۱۲٫۵ سانتی‌متر و ۶٫۵×۱۳٫۵ سانتی‌متر
این فلاشینگ‌ها از نشت بتن جلوگیری کرده و ظاهر کار را نیز مرتب‌تر می‌کنند.
اجرای سقف عرشه فولادی تنها در چهار مرحله انجام می‌شود و اگر توسط یک تیم اجرایی حرفه‌ای صورت بگیرد، می‌تواند زمان ساخت پروژه را به‌شکل قابل توجهی کاهش دهد. این روش نه تنها سرعت اجرای سازه را بالا می‌برد، بلکه موجب صرفه‌جویی در مصرف مصالح نیز خواهد شد. در صورتی که قصد اجرای این نوع سقف را دارید، پیشنهاد می‌شود از تیم‌های متخصص در این زمینه کمک بگیرید تا اجرای صحیح و اصولی پروژه تضمین شود.
اجزای سقف عرشه فولادی
سقف عرشه فولادی از ترکیب اجزای مختلفی ساخته می‌شود که هرکدام به‌طور تخصصی نقش مهمی در تقویت استحکام، کارایی و دوام سقف دارند. طراحی این سیستم به‌گونه‌ای است که به راحتی می‌تواند نیازهای مختلف در پروژه‌های ساختمانی را برطرف کند. اجزای سقف عرشه فولادی عبارتند از:
- گل میخ
- آرماتور
- ورق گالوانیزه ذوزنقه‌ای
- بتن
- فلاشینگ
- تیر فرعی
ویژگی‌های سقف‌های عرشه‌ی فولادی
از جمله دلایلی که برای علاقه افراد به این نوع سقف‌ها وجود دارد. می‌توان به سرعت بالای اجرایی این سقف‌ها اشاره کرد که تقریبا ۱۲ برابر سریع‌تر از سقف‌هایی مانند تیرچه بلوک و دال بتنی اجرا می‌شوند. همچنین این سقف‌ها از وزن کمی برخوردارند که در مقایسه با سایر سقف‌ها حدود ۳۰ الی ۶۰ درصد سبک‌تر می‌باشند. از ویژگی‌های دیگر سقف‌های عرشه فولادی می‌توان به سطح هموار آن‌ها برای بتن‌ریزی اشاره کرد و در آن‌ها نیازی به پوکه‌ریزی احساس نمی‌شود. ویژگی بارز این سقف‌های مدرن، عدم نیاز به قالب‌بندی می‌باشد. در سایر سقف‌های ساختمانی این مورد از مشکلات اساسی اجرای سقف‌ها به شمار می‌آید. توجه داشته باشید که در این نوع سقف‌ها، ورق‌ها جوشکاری نمی‌شوند و تنها با کمک گل‌میخ‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند.
مزایای سقف‌های عرشه‌ی فولادی
دنیای امروز به سمت تکنولوژی و آسان‌تر انجام شدن کارها پیش می‌رود؛ بی‌شک این مسیر در دنیای صنعت و ساختمان‌سازی نیز طی می‌شود. در این قسمت به برخی از ویژگی‌های عرشه فولادی اشاره خواهیم کرد:
- عملیات اجرایی این سقف‌ها سریع صورت می‌گیرد؛ برای مثال در یک روز کاری می‌تواند ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر مربع را تحویل داد. اگر پیاده‌سازی سقف‌های معمولی مانند دال بتنی مدنظر باشد، در یک روز تنها می‌توان نصف این میزان را اجرا کرد. از سوی دیگر نصب این نوع سقف‌ها به راحتی انجام می‌شود، برای اجرای آن‌ها به شمع‌گذاری نیاز ندارند و از سویی به طور هم‌زمان می‌توانند بتن‌ریزی چندین سقف را با هم انجام دهند. همچنین عدم نیاز به قالب‌بندی در اجرای این سقف‌ها سرعت اجرایی را به میزان قابل توجهی افزایش داده است.
- از نظر وزن این سقف‌ها بسیار سبک‌تر از سایر سقف‌ها می‌باشند. در صورت اجرای این سقف‌ها در ساخت و ساز میزان مصرف میلگرد ۴۰ تا ۷۰ درصد کاهش پیدا می‌کند. حتی میزان مصرف بتن نیز ۱۰ تا ۱۵ درصد کم می‌شود. همچنین حمل‌و‌نقل عرشه فولادی بسیار راحت‌تر صورت می‌گیرد به گونه‌ای که ۲۵۰۰ متر مربع این سقف را می‌توان به کمک تنها یک تریلر جابجا نمود.
- استفاده از این سقف‌ها در ساخت‌و‌ساز باعث می‌شود از نظر اقتصادی صرفه‌جویی کنیم. میزان وام اختصاص یافته برای این نوع سقف‌ها از وام صنعتی‌سازی که برای اجرای سایر سقف‌ها مدنظر قرار گرفته شده بیشتر می‌باشد. از طرفی میزان هزینه در نظر گرفته شده برای نظارت نیز کاهش پیدا می‌کند.
- این سقف‌ها انعطاف‌پذیری بالایی را دارند و در ضخامت‌های مختلفی طراحی شده‌اند و می‌توانند مورد استفاه قرار گیرند. در صورت استفاده از این نوع می‌توانیم از عایق‌های حرارتی و صوتی استفاده نماییم. نمای این سقف‌ها زیبایی خاصی دارند برای مثال در پارکینگ‌ها می‌توان به جای استفاده از سقف‌های کاذب از عرشه‌ی فولادی استفاده نمود.
در مطلب ارائه شده به بررسی سقف عرشه فولادی، ویژگی‌ها، مزایا، گام‌های آن، روند اجرایی سقف‌های عرشه فولادی و گل‌میخ به عنوان جزئی از این نوع سقف پرداختیم. اگر در این زمینه فعالیت می‌کنید و یا اطلاعاتی در این زمینه دارید می‌توانید از طریق کامنت با ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.
