ورق آلومینیوم چیست؛ انواع آن
ورق آلومینیوم نوع دیگری از ورق است که در کارخانه‌ها از طریق نورد گرم تولید می‌شود. ضخامت این ورق‌ها بین 2/0 تا 006/0 میلی‌متر است. این ورق‌ها بسیار انعطاف‌پذیر هستند، بنابراین به راحتی می‌توان آن‌ها را خم کرد. این ورق‌ها از نوع ورقهای سبک به شمار می‌آیند. در این مطلب به بررسی این موارد پرداخته‌ایم: پیدایش آلومینیوم، ورق آلومینیوم چیست، تولید ورق آلومینیوم، انواع ورق آلومینیوم، خواص ورق آلومینیوم، ورق آلومینیوم رنگی، کاربردهای ورق آلومینیوم.
ورق آلومینیوم فلزی سبکی است. این نوع از ورق‌ها تنها به صورت سبک و ظریف تولید می‌شوند. ورق آلومینیومی به طور گسترده در بخش‌های مختلف جهان به دو صورت شیت و رول موجود است و برای اولین بار در قرن ۲۰ میلادی تولید شدند و به عنوان جایگزینی برای قلع به شمار می‌آیند.
پیدایش آلومینیوم
از عناصری که به طور فراوان در پوسته زمین یافت می‌شود، می‌توان به آلومینیوم اشاره نمود. اما توجه داشته باشید که این ماده در حالت آزاد بسیار کمیاب است. این عنصر در صنعت مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در زمان‌های آغازین کشف این عنصر جداسازی آن از سنگ‌ها بسیار دشوار بود و علت آن این است که این عنصر در زمین تنها به صورت ترکیبی با سایر عناصر موجود است. در زمان‌های دور این عنصر حتی از طلا با ارزش‌تر بود اما در سال ۱۸۸۹ شیوه‌ای آسان برای استخراج آن کشف شد و این امر دلیلی بر کاهش قیمت ورق آلومینیوم گردید. استفاده از این فلز در صنعت افزایش یافت تا اینکه از بازیافت قطعات موجود آلومینیومی نیز برای استفاده مجدد از آن استفاده نمودند.
ورق آلومینیوم چیست؟
ورق آلومینیوم فلزی سبکی است. این نوع از ورق‌ها تنها به صورت سبک و ظریف تولید می‌شوند. ورق آلومینیومی به طور گسترده در بخش‌های مختلف جهان به دو صورت شیت و رول موجود است و برای اولین بار در قرن ۲۰ میلادی تولید شدند و به عنوان جایگزینی برای قلع به شمار می‌آیند. ورق آلومینیوم در ابعاد و ضخامت های گوناگون موجود است:
- ضخامت: ۰٫۲ الی ۳۰ میلی‌متر
- ابعاد استاندارد: x2500 - 1000x2000 1250
- ابعاد قابل سفارش: ابعاد دلخواه
- آلیاژ استاندارد: ۱۰۵۰ - ۱۲۰۰ - ۳۱۰۵
- آلیاژهای قابل سفارش: ۱۱۰۰ - ۳۰۰۳
کویل آلومینیوم:
کویل آلومینیوم (رول آلومینیوم) در ابعاد و آلیاژهای مختلف زیر مورد استفاده است:
- ضخامت ۰٫۲ الی ۶ میلی‌متر
- عرض‌های استاندارد: ۱۰۰۰ و ۱۲۵۰ میلی‌متر
- عرض‌های قابل سفارش: ۲۰ الی ۱۲۵۰ میلی‌متر
- آلیاژهای استاندارد: ۳۱۰۵ و ۱۰۵۰ میلی‌متر
- آلیاژهای قابل سفارش: ۳۰۰۳ و ۱۲۰۰ و ۱۱۰۰ میلی‌متر
این ورق یکی از محصولات پرکاربرد در صنایع مختلف است که از آلیاژ آلومینیوم ساخته می‌شود. این ورق‌ها به‌طور معمول از طریق فرآیند نورد گرم یا سرد تولید می‌شوند و به دلیل ویژگی‌های خاصی مانند سبکی، مقاومت بالا در برابر خوردگی، قابلیت شکل‌دهی و هدایت حرارتی و الکتریکی مناسب، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. ورقهای آلومینیوم در ضخامت‌ها و ابعاد مختلفی تولید می‌شوند و بسته به نیازهای خاص صنعت، از آلیاژهای مختلف مانند 1050، 1100، 3003، 5005 و 6061 ساخته می‌شوند.
انواع ورق آلومینیوم
ورقهای آلومینیومی مانند سایر ورقهای تولیدی در انواع مختلفی تولید و عرضه می‌شوند. این نوع از ورق‌ها را از جنبه‌های متفاوتی می‌توان دسته‌بندی کرد. مثلا در تولید در دو حالت شیت و رول ارائه می‌گردد. از نظر طرح روی سطح ورق، با توجه به کاربرد، انواع ورق آلومینیوم آجدار، ساده و امباس یا از نظر فرم انواع ورقهای ذوزنقه‌ای، کرکره‌ای، شادولاین وجود دارد. گاهی با توجه به کاربرد برای تقویت برخی خواص یا زیبایی ورق‌ها را رنگ می‌کنند یا پوشش می‌دهند که این به نوبه خود دسته‌بندی جدیدی برای ورقهای آلومینیومی است که از جمله آن می‌توان به ورق آلومینیومی با پوشش پلی سرلین و پلی کرافت اشاره کرد.
- ورق آلومینیوم آلیاژی با پوشش پلی سورلین: در مورد این ورق آلومینیوم، برای ایجاد عایق رطوبتی یک پوشش سه لایه‌ای از پلی اتیلن روی آن داده می‌شود تا مقاومت آن در برابر خوردگی گالوانیک افزایش یابد و بیشتر برای مخازنی که در شرایط رطوبتی و سوراخ‌شوندگی قرار دارد مناسب است.
- ورق آلومینیومی با پوشش پلی کرافت: برای پوشش‌دهی ورق از عایق گرم مانند پشم شیششه استفاده می‌شود، این عایق‌ها چون شامل نمک هستند، زمانی که رطوبت نفوذ می‌کند، باعث میس‌شود که ورق فلزی رسانا شده و خورده می‌شود، پس از ورق کرافت استفاده می‌شود تا رطوبت ورودی را جذب کند و مقاومت به خوردگی ورق افزایش یابد.
تولید ورق آلومینیوم
برای تولید این ورق‌ها از نورد گرم استفاده می‌کنند. در فرآیند تولید این ورق‌ها شمش‌های آلومینیومی را از بین غلتک‌هایی عبور می‌دهند. نکته قابل توجه وزن زیاد این غلتک‌ها است، هر غلتک وزنی معادل ۲۰ تن دارد. هدف از این‌کار این است که طول شمش‌ها افزایش یابد. در آغاز فرآیند شمش‌های آلومینیومی را در دمای بالا گرم می‌کنند، سپس عملیات گردشی و پیاپی صورت می‌پذیرد تا ضخامت شمش‌ها تا حدی کم شود.
وقتی این تختال‌های تولیدی سرد شوند هم از نظر خوردگی و هم ظاهری، مقاومت آن‌ها افزایش پیدا می‌کنند. آلومینیوم را در فرآیند نورد به اندازه‌ای می‌کشند تا از تنش‌هایی که ممکن است ایجاد شود جلوگیری نمایند. سپس دمای محصول نهایی را کاهش می‌دهند و محصول نهایی به صورت ورق یا رول در می‌آید و برای فروش به بازار ارسال می‌شوند. بیشتر ورقهای آلومینیومی تنها از طریق فرآیند نورد گرم تولید می‌شوند، اما برای تولید بعضی از ورقهای آلومینیومی از فرآیند نورد سرد نیز استفاده می‌کنند.
خواص ورق آلومینیوم
ورقهای آلومینیومی ورق‌هایی سبک و نازک هستند که خاصیت شکنندگی فراوانی دارند. همانطور که می‌دانید از این ورق‌ها اغلب به عنوان روکش استفاده می‌شوند. در این قسمت برخی از ویژگی‌های ورقهای آلومینیومی را مطرح خواهیم نمود.
- خاصیت خمیدگی و برگشت‌پذیری دارند، نرم هستند که نشان‌دهنده انعطاف بیش از حد این ورق‌ها است.
- از نظر قیمت نیز قیمت مناسب و وزن سبکی دارند.
- ورقهای آلومینیومی از نظر ظاهر تمیز، براق و کاملا یک دست هستند.
- از مقاومت بالایی در برابر زنگ‌زدگی برخوردار هستند.
ورق آلومینیوم رنگی
ورقهای رنگی به دلیل زیبایی که دارند در ساختمان‌ها برای دکوراسیون و تزئینات به میزان زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند این نوع از ورق‌ها در طرح‌ها و انواع متفاوت تهیه و تولید شده و در بازار عرضه می‌شوند. استانداردی که برای تولید ورقهای آلومینیومی رنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد استاندارد رال است که سیستمی به جهت کد‌گذاری رنگ‌ها است. از جمله کاربردهای ورقهای رنگی می‌توان به این موارد اشاره نمود.
- کانکس‌ها
- سقف سالن‌ها
- دکوراسیون
- کابینت‌سازی
کاربردهای ورق آلومینیوم
ورقهای آلومینیوم در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارند، اما بیشترین کاربرد این ورق‌ها در صنعت بسته‌بندی است، به گونه‌ای که هفتاد و پنج درصد از آلومینیوم تولیدی در زمینه بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله می‌توان به بسته‌بندی مواد غذایی، مواد آرایشی و بسته‌بندی مواد شیمیایی اشاره کرد و بقیه آلومینیوم تولیدی (بیست و پنج درصد) در صنایع دیگر از جمله تهیه کابل و عایق‌های حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
