الکتروپولیش
الکتروپولیش فرایندی است که در آن سطح فولاد، فولاد زنگنزن، آلیاژهای مس و آلومینیم را در حمامی الکترولیتی، صاف، صیقلی، تمیز و پلیسه گیری میکند . این فرایند، به طور انتخابی، زبریهای فلز را میزداید و سطح فلز را برّاقتر میسازد .
قطعهٔ فلزی در محلول الکتروپولیش فرو میرود و به جریان مستقیم وصل میشود . قطعهٔ فلزی به عنوان آند بوده و فلزی دیگر به عنوان کاتد عمل میکند . جریان مسقیم همراه با حرکت خود از آند - که قطبی شدهاست - به سمت کاتد، یونها را نیز با خود به کاتد منتقل کرده و فلز را با سرعتی کنترل شده صیقل میدهد . مقدار فلز برداشتی به نوع الکترولیت، دما، چگالی جریان و نوع آلیاژ تحتالکتروپولیش بستگی دارد .
دلایل استفاده
اکثر سیستمهای مکانیکی پرداختکاری، برای دست یابی به سطحی صاف و برّاق، سطح بلورین فلز را لکهدار، خمیده و دچار خستگی میکنند و حتی گاهی باعث شکست آن میشوند . الکتروپولیشینگ، فرایند باربرداری از روی سطح را با ایجاد الگویی یکسویه که کاملاً خالی از هرگونه خستگی و انسداد است، انجام میدهد . در این روش، سطح، از دید میکروسکوپی صاف و در اغلب اوقات صیقلی است . علاوه بر این، در بسیاری از آلیاژهای فلزی و غیرفلزی، مقاومت در برابر خوردگی و غیرفعالسازی فلز نیز افزایش مییابد . این فرایند قطعهٔ فلزی را چه از جهت میکروسکوپی و چه از جهت ماکروسکوپی پرداخت میکند . پرداخت میکروسکوپی سبب درخشندگی و پرداخت ماکروسکوپی سبب صافی قطعه میشود . پلیسه گیری به سبب آن که چگالی جریان در برآمدگیها بیشتر است و اکسیژن از حفرهها محافظت میکند، زودتر انجام میشود .
چون قطعه درمعرض اکسیژن است، هیچگونه تردی هیدروژنی در قطعه رخ نمیدهد . در واقع الکتروپولیش، نوعی گرم و سرد کردن بدون خستگی است، که سطح قطعه را هیدروژنزدایی میکند.
مزیت دیگر آن است که باکتری نمیتواند روی سطحی خالی از هیدروژن به خوبی تکثیر شود . این امر الکتروپولیش را گزینهای مناسب برای استفاده در پزشکی، داروسازی، نیمه هادیها و صنایع غذایی میکند . ترکیبی از دو ویژگی عدم وجود خطوط جهتدار به سبب پرداخت مکانیکی و سطحی عاری از هیدروژن، به ایجاد سطحی کاملاً بهداشتی میانجامد که در آن هیچگونه باکتری یا آلودگی نمیتواند تکثیر یا انباشته شود .
مزایا
- کاهش خستگی در سطح.
- زدودن اکسیدها.
- بیاثر کردن فولادزنگنزن، برنج و مس.
- ایجاد مقاومت بالا در برابر خوردگی.
- ایجاد سطوح کاملاً بهداشتی.
- کربنزدایی از فلزات.
- عدم ایجاد شکست هیدروژنی.
- عدم وجود خطوط جهتدار.
- ایجاد سطوح با مقاومت کم در برابر جوشکاری.
- کاهش اصطکاک.
- پلیسه گیری و صیقلکاری .
- گرد یا تیز کردن گوشهها با توجه به موقعیت آن.
- کاهش مراحل بازپخت.
استاندارد ها
- ASME BPE، استاندارد برای الکتروپولیش کردن وسایل زیستی
- SEMI F19، استاندارد برای الکتروپولیش کردن نیمه رساناها
- ASTM B 912-00، انفعال فولاد زنگ نزن با استفاده از الکتروپولیش کردن
- ASTM E1558، استاندارد برای پولیش الکتریکی نمونههای متالوگرافی