قیمت میلگرد در زمستان ۱۴۰۴؛ نوسان کنترل‌شده یا جهش ناگهانی؟

به گزارش آهن آنلاین- با ورود به زمستان ۱۴۰۴، بازار میلگرد ایران بار دیگر در نقطه‌ای حساس ایستاده است؛ نقطه‌ای که از یک‌سو محدودیت‌های انرژی، نوسانات ارزی و افزایش هزینه‌های تولید، فشار صعودی بر قیمت‌ها وارد می‌کند و از سوی‌دیگر، رکود ساخت‌وساز و کمبود نقدینگی، مانعی جدی در برابر جهش‌های قیمتی محسوب می‌شود. این دوگانگی، زمستان امسال را به دوره‌ای از نوسان‌های کنترل‌شده اما پرریسک تبدیل کرده است؛ شرایطی که تصمیم‌گیری را برای فعالان بازار فولاد دشوارتر از همیشه می‌کند.

بررسی داده‌های قیمتی نشان می‌دهد متوسط قیمت میلگرد سایز ۱۴ تولیدکنندهای بزرگ، به‌ویژه کارخانه مبارکه اصفهان، در پایان پاییز ۱۴۰۴ به محدوده ۴۶ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسیده است. این عدد در مقایسه با ابتدای سال که قیمت‌ها در کانال ۳۵ تا ۳۶ هزار تومان نوسان داشت، رشد قابل‌توجهی را نشان می‌دهد. با این‌حال، آهنگ افزایش قیمت در نیمه دوم سال، نسبت به جهش‌های ناگهانی سال‌های قبل، ملایم‌تر و مدیریت‌پذیرتر بوده است؛ موضوعی که ریشه آن را باید در افت محسوس تقاضای واقعی جست‌وجو کرد.

بازار فعلی میلگرد؛ ثبات شکننده در سطحی بالا

بازار میلگرد در آستانه زمستان ۱۴۰۴، بیش از آنکه با هیجان خرید مواجه باشد، درگیر نوعی انتظار و احتیاط است. قیمت‌ها در سطحی بالا تثبیت شده‌اند، اما حجم معاملات نشان می‌دهد که این سطوح قیمتی با تقاضای قدرتمند پشتیبانی نمی‌شوند. رکود پروژه‌های عمرانی، محدودیت بودجه‌های دولتی و مشکلات تأمین مالی در بخش خصوصی، باعث شده بخش قابل‌توجهی از مصرف‌کنندگان نهایی از بازار فاصله بگیرند.

در چنین فضایی، افزایش قیمت‌ها بیشتر ناشی از فشار سمت عرضه است تا رشد واقعی تقاضا. کاهش تولید در برخی واحدها، بالا رفتن هزینه تمام‌شده و اختلال در زنجیره تأمین، اجازه عقب‌نشینی جدی به قیمت‌ها نمی‌دهد، اما هم‌زمان نبود تقاضای مؤثر، مانع از شکل‌گیری موج‌های صعودی پرشتاب می‌شود. نتیجه این وضعیت، بازاری است که در ظاهر آرام به نظر می‌رسد، اما در عمق خود، مستعد نوسان‌های مقطعی است.

سیاست‌های داخلی بازار میلگرد؛ کنترل کوتاه‌مدت، ریسک بلندمدت

سیاست‌های داخلی تنظیم بازار، همچنان نقش پررنگی در مسیر حرکت قیمت میلگرد ایفا می‌کنند. محدودیت در خرید مواد اولیه‌ای مانند شمش و آهن اسفنجی، کنترل عرضه در بورس کالا و تلاش برای مهار رشد قیمت‌ها، توانسته در مقاطعی از افزایش ناگهانی نرخ‌ها جلوگیری کند. با این‌حال، تجربه سال‌های گذشته نشان داده که این سیاست‌ها اغلب اثر کوتاه‌مدت دارند و در صورت تداوم فشارهای بنیادی، تنها زمان اصلاح بازار را به تعویق می‌اندازند.

از سوی‌دیگر، نزدیک شدن قیمت میلگرد در بورس کالا به نرخ‌های بازار آزاد، جذابیت خرید بورسی را برای مصرف‌کنندگان عمده کاهش داده است. این مسئله باعث شده بخشی از تقاضا به بازار آزاد منتقل شود و بورس کالا، که قرار بود نقش تنظیم‌کننده ایفا کند، در برخی مقاطع با کاهش حجم معاملات مواجه شود. ادامه این روند می‌تواند شفافیت بازار را کاهش داده و نوسانات غیرمنتظره را تشدید کند.

بحران انرژی؛ متغیر تعیین‌کننده قیمت میلگرد زمستان ۱۴۰۴

بدون تردید، مهم‌ترین عامل اثرگذار بر بازار فولاد در زمستان امسال، بحران انرژی است. قطعی‌های گاز و برق، به‌ویژه در واحدهای احیای مستقیم، تولید آهن اسفنجی را با اختلال جدی مواجه کرده و این کاهش تولید، به‌صورت زنجیره‌ای بر تولید شمش و در نهایت میلگرد اثر گذاشته است. گزارش‌ها نشان می‌دهد در برخی مقاطع، ظرفیت تولید فولاد به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافته و همین موضوع، ریسک کمبود عرضه در بازار را افزایش داده است.

افزایش هزینه‌های تولید ناشی از، استفاده سوخت‌های جایگزین، توقف‌های مقطعی خطوط تولید و کاهش بهره‌وری، همگی به بالا رفتن قیمت تمام‌شده میلگرد منجر شده‌اند. در چنین‌شرایطی، حتی اگر تقاضا در سطح پایینی باقی بماند، فشار هزینه‌ها اجازه کاهش معنادار قیمت‌ها را نمی‌دهد. به همین‌دلیل، بسیاری از فعالان بازار، زمستان ۱۴۰۴ را دوره‌ای می‌دانند که کف قیمت میلگرد فاصله زیادی با سطوح فعلی نخواهد داشت.

نوسانات ارزی؛ محرک پنهان قیمت‌ میلگرد

در کنار بحران انرژی، نوسانات نرخ ارز همچنان یکی از محرک‌های اصلی قیمت میلگرد به شمار می‌رود. افزایش نرخ دلار نیمایی و آزاد، هزینه تأمین مواد اولیه، قطعات و تجهیزات را بالا برده و به‌طور غیرمستقیم بر قیمت محصولات نهایی اثر گذاشته است. هرچند بخشی از مواد اولیه صنعت فولاد در داخل کشور تأمین می‌شود، اما وابستگی به واردات در بخش‌هایی از زنجیره تولید، باعث شده بازار فولاد نسبت به تغییرات ارزی حساس باقی بماند.

افزون‌براین، چالش‌های مرتبط با بازگشت ارز صادراتی و محدودیت‌های تجاری، فضای نااطمینانی را برای تولیدکنندگان تشدید کرده است. این نااطمینانی، خود عاملی است که تولیدکنندگان را به سمت احتیاط در عرضه و قیمت‌گذاری سوق می‌دهد؛ رفتاری که در نهایت می‌تواند به تثبیت قیمت‌ها در سطوح بالا منجر شود.

مرور روند قیمتی میلگرد در سال ۱۴۰۴

نگاهی به روند قیمت میلگرد در طول سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که بازار مسیر صعودی تدریجی اما پیوسته‌ای را طی کرده است. قیمت‌ها از محدوده ۳۵ هزار تومان در فروردین‌ماه، با عبور از کانال‌های ۴۰ و ۴۵ هزار تومان، در پاییز به اوج‌های جدیدی رسیدند. این رشد، بیش از آنکه ناشی از رونق بازار باشد، بازتابی از تورم ساختاری، افزایش هزینه‌های تولید و اختلال در عرضه بوده است.

نیمه اول سال با نوسانات محدود و شیب ملایم همراه بود، اما از تابستان به بعد، هم‌زمان با تشدید قطعی‌های برق و سپس نوسانات ارزی، شیب افزایش قیمت تندتر شد. با این‌حال، پاییز ۱۴۰۴ را می‌توان دوره‌ای از تعدیل و تثبیت نسبی دانست؛ دوره‌ای که بازار پس از جهش‌های قبلی، وارد فاز ارزیابی و انتظار شد.

زمستان ۱۴۰۴؛ سناریوهای پیش‌روی بازار میلگرد

برآیند داده‌ها و تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بازار میلگرد در زمستان ۱۴۰۴، بیش از هر چیز با نوسان‌های محدود و مدیریت‌شده مواجه خواهد بود. در سناریوی واقع‌بینانه، قیمت‌ها در بازه ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان نوسان می‌کنند و افزایش‌ها عمدتاً به‌صورت تدریجی و واکنشی به قطعی‌های انرژی یا نوسانات ارزی رخ می‌دهد. در این سناریو، رکود تقاضا اجازه جهش‌های شدید را نخواهد داد.

در سناریوی بدبینانه، تشدید بحران انرژی یا شوک‌های ارزی می‌تواند قیمت‌ها را به سطوح بالاتر از ۵۰ هزار تومان سوق دهد، هرچند پایداری این سطوح بدون تقاضای واقعی محل تردید است. در مقابل، سناریوی خوش‌بینانه بر مدیریت بهتر انرژی و ثبات نسبی بازار ارز استوار است که می‌تواند به تثبیت قیمت‌ها در کانال فعلی منجر شود.

زمستانی آرام اما پرریسک برای میلگرد

در مجموع، بازار میلگرد ایران در زمستان ۱۴۰۴ با ترکیبی از ثبات ظاهری و ریسک‌های پنهان روبه‌روست. بحران انرژی، نوسانات ارزی و سیاست‌های داخلی، همچنان عوامل تعیین‌کننده مسیر قیمت‌ها هستند، اما رکود ساخت‌وساز و ضعف تقاضای مصرفی، نقش ترمز بازار را ایفا می‌کنند. برای خریداران و فعالان بازار، رصد مداوم تحولات کوتاه‌مدت، توجه به شرایط عرضه و پرهیز از تصمیم‌های هیجانی، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.

زمستان امسال، نه فصل جهش‌های ناگهانی است و نه دوره سقوط قیمت‌ها؛ بلکه مقطعی است که بازار فولاد در آن، بیش از همیشه به تعادل شکننده میان فشار هزینه‌ها و ضعف تقاضا تکیه کرده است.