آشنایی با ورق ST13 و مشخصات فنی آن

یکی از پرکاربردترین گریدهای ورق روغنی، ورق ST13 است که ویژگی‌هایی مانند سطح صاف و صیقلی، قابلیت شکل‌پذیری بالا و مقاومت قابل‌قبول دارد. ظاهر زیبا و مقاومت این محصول، آن را به یک گزینه مناسب برای ساخت بدنه ماشین‌آلات و تجهیزات در صنایع گوناگون تبدیل کرده است. صفحه‌های فولادی st13 به‌صورت شیت و رول در بازار موجود هستند. در این مقاله توضیحات کاملی درباره این نوع ورق، ویژگی‌ها، کاربردها و مزایا و معایب آن ارائه می‌دهیم و آن را با سایر گریدها مقایسه می‌کنیم.

ورق روغنی ST13 چیست؟

این نوع ورق روغنی، صفحه‌ای از جنس فولاد کم‌کربن است که با فرایند نورد سرد تولید می‌شود و از استاندارد DIN 1623 پیروی می‌کند. محصولات تولیدشده با نورد سرد، سطح صاف، صیقلی و براق دارند و به‌همین‌دلیل برای کاربردهایی که ظاهر کار اهمیت دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین دقت برش ابعادی و ضخامت این محصولات بیشتر از فرآورده‌های نورد گرم است و معمولا قیمت بالاتری نسبت به شیت‌های معمولی دارند. در فرایند تولید ورق روغنی st13، علاوه‌بر استحکام، به قابلیت فرم‌پذیری آن نیز توجه می‌شود تا امکان اجرای عملیات مختلف روی آن وجود داشته باشد.

مشخصات فنی ورق ST13

به‌طور کلی، مشخصات فنی تفاوت بین انواع ورق و کاربردهای آن‌ها را مشخص می‌کند. ساختار بعضی از شیت‌های فولادی مقاوم‌تر است و بعضی دیگر انعطاف بالاتری دارند؛ مشخصات فنی تعیین می‌کند که در هر محصول چه ویژگی شاخص‌تر است. در ادامه لیست مشخصات فنی ورق‌های St13 را بررسی می‌کنیم:

• ضخامت: بین 0.5 تا 2 میلی‌متر
• عرض: 1000، 1250، 1500 و 2000 میلی‌متر
• طول: وابسته به‌نوع بسته‌بندی (شیت یا رول)
• فرایند تولید: نورد سرد
• تنش تسلیم: حدود 170 مگاپاسکال
• استحکام کششی: 300 مگاپاسکال
• درصد ازدیاد طول: حداقل 25 درصد
• میزان سختی: پایین و انعطاف‌پذیر
• نوع سطح: صاف و صیقلی و مناسب برای رنگ‌آمیزی، آبکاری یا پوشش‌دهی

ترکیبات شیمایی ورق ST13

همانطور که گفتیم، ورق st13 با فولاد کم‌کربن تولید می‌شود و حدود 98 درصد از ترکیبات آن از آهن خالص تشکیل شده است. دراین‌میان، علاوه‌بر کربن، عناصر دیگری چون منگنز، فسفر و گوگرد نیز در ترکیبات آلیاژ وجود دارد تا ویژگی‌های محصول را بهبود دهد. به‌طور کلی ترکیبات آلیاژ فولاد st13 با هدف تولید صفحه‌های مقاوم و انعطاف‌پذیر تعیین می‌شود. در ادامه ترکیبات شیمیایی این محصول را لیست می‌کنیم:

• کربن: حدود 0.1 درصد برای سختی و استحکام آهن
• منگنز: کم‌تر از 0.1 درصد برای یکنواختی ساختار و افزایش استحکام فولاد
• گوگرد: کم‌تر 0.05 درصد برای بهبود قابلیت ماشین‌کاری
• فسفر: کم‌تر از 0.05 درصد برای افزایش استحکام

مهم‌ترین کاربردهای ورق ST13 کدامند؟

این نوع شیت‌های فولادی معمولا در صنایع مختلف برای ساخت بدنه دستگاه‌ها و ماشین‌آلات مورد استفاده قرار می‌گیرند. بدنه یک محصول باید قابلیت شکل‌پذیری داشته باشد تا به قالب موردنیاز درآید. ظاهر صیقلی و قابلیت رنگ‌آمیزی از دیگر ویژگی‌های مورد نیاز برای ساخت بدنه است و st13 همه این ویژگی‌ها را دارد. براین‌اساس، کاربردهای این نوع ورق عبارتند از:

• صنعت خودروسازی
• صنعت لوازم خانگی
• صنایع قطعه‌سازی
• صنایع مبلمان و دکوراسیون به‌خصوص مبلمان اداری
• صنایع تولیدکننده ماشین‌آلات صنعتی
• صنایع بسته‌بندی تولیدکننده‌ جعبه‌های فلزی

مزایا و معایب ورق ST13

هرکدام از انواع ورق‌های فولادی ویژگی‌های مخصوص به‌خود را دارند. بنابراین اگر به‌درستی و در کاربرد مناسب از آن‌ها استفاده کنید، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند. اما استفاده در کاربرد نادرست، مشکلات بسیاری ایجاد می‌کند و هزینه‌های جبران آن زیاد خواهد بود. مثلا اگر از ورق st13 برای کاربردهای نیازمند مقاومت بالا استفاده کنید، احتمالا بعد از مدت کوتاهی مجبور می‌شوید به سراغ صفحه‌های مقاوم‌تر بروید و هزینه جایگزینی را بپردازید! برای انتخاب ساده‌تر و تعیین کاربرد، در ادامه لیست مزیت‌ها و معایب این نوع شیت‌ها را بررسی می‌کنیم. 

مزایای ورق ST13

• قابلیت شکل‌پذیری و کشش بسیار زیاد
• مناسب برای پرس‌کاری‌های پیچیده
• تولید کم‌ترین میزان ضایعات در فرایند خمکاری و پرس‌کاری و فرم‌دهی
• کیفیت سطح یکنواخت و بدون پوسته
• امکان اجرای فرایندهای ثانویه مانند جوشکاری‌های سبک یا ماشین‌کاری

معایب ورق ST13

• استحکام پایین‌ دربرابر فشار و تحمل بار
• مقاومت پایین دربرابر خوردگی (برای افزایش مقاومت به‌ پوشش‌دهی و رنگ‌آمیزی نیاز دارد)
• قیمت بالاتر نسبت به ورق سیاه و نورد گرم

فرآیند تولید ورق ST13

فرایند تولید این محصول در اصل از تولید فولاد و ترکیبات شیمیایی مناسب برای آن آغاز می‌شود؛ اما بسیاری از کارخانه‌ها فقط فرایند نورد سرد را انجام می‌دهند و متریال مورد نیاز را به‌صورت اسلب‌های آماده از مجتمع‌های فولاد خریداری می‌کنند. بنابراین ما نیز فرایند تبدیل اسلب st37 به ورق‌ روغنی را توضیح می‌دهیم:

• نورد گرم: افزایش دمای اسلب‌ها تا 1100 درجه و عبور آن‌ها از میان غلتک نورد گرم برای کاهش ضخامت و افزایش طول
• اسیدشویی: تمیز کردن سطح بعد از نورد گرم و حذف پوسته‌های اکسیدی روی سطح
• نورد سرد: عبور ورق‌ها از میان غلتک‌های نورد سرد آغشته به روغن در دمای محیط تا رسیدن به ضخامت موردنظر
• آنیلینگ: افزایش کنترل‌شده دمای ورق برای بهبود خاصیت کریستال‌های فولاد و افزایش مقاومت
• پرداخت نهایی: تمیزکاری نهایی و کنترل کیفیت سطح. برش در اندازه‌های تعیین‌شده به‌صورت شیت یا بسته‌بندی به‌صورت رول

تفاوت ورق ST13 با سایر گریدهای ورق روغنی

همه انواع گریدهای ورق روغنی از فولاد کم‌کربن و طی فرایند نورد سرد تولید می‌شوند. وجه تمایز بین آن‌ها در مشخصات فنی و ساختارشان مشخص می‌شود. در ادامه جدول مقایسه‌ای بین st13 با st12 و st14 را ارائه می‌دهیم تا دقیقا متوجه شوید کدام گرید از این محصولات برای کاربرد مورد نظر شما مناسب است.

عوامل موثر بر قیمت ورق ST13

قیمت ورق فولادی St13 نسبت به st12 بالاتر و نسبت به St14 مناسب‌تر است. البته باید توجه داشته باشید که درحالت‌کلی قیمت ورق روغنی نسبت‌به سایر انواع ورق‌ها مانند سیاه یا نورد گرم بالاتر است؛ زیرا فرایند نورد سرد پیچیده‌تر از نورد گرم است و هزینه بیشتری هم دارد. قیمت ورق روغنی St13 براساس معیارهایی مثل نرخ داخلی و بین‌المللی بازار فولاد، میزان عرضه‌وتقاضا، نوسان‌های بازار فولاد و استراتژی‌های قیمت‌گذاری کارخانه‌ها تعیین می‌شود. همچنین هزینه‌های جانبی مانند حمل‌ونقل و انبارداری نیز روی قیمت سفارش نهایی تأثیر دارد. برای استعلام قیمت ورق روغنی St13 می‌توانید از جدول‌های قیمتی آهن‌ آنلاین استفاده کنید یا با کارشناسان فروش مجموعه تماس بگیرید.