التهاب زیرپوستی بازار آهن؛ رد پای شمش بلوم در معاملات
به گزارش آهن آنلاین، بازار آهنآلات ایران در هفتههای اخیر وارد مرحلهای شده که بیش از هر زمان دیگری، نگاه فعالان آن به رفتار بورس کالا و بهویژه معاملات شمش بلوم دوخته شده است. افزایش مستمر نرخ پایه، تداوم رقابت در معاملات و فاصله معنادار قیمتها میان بازار رسمی و بازار آزاد، این پرسش را پررنگ کرده که آیا بازار در سازوکار فعلی به سقف قیمتی خود نزدیک میشود یا هنوز ظرفیت التهاب و نوسان تازهای در دل معاملات نهفته است.
آنچه امروز در معاملات شمش بلوم بورس کالا دیده میشود، صرفاً یک رقابت مقطعی یا هیجان کوتاهمدت نیست، بلکه نشانهای از فشاری ساختاری در سمت تقاضاست. تداوم رقابتهای نزدیک به سقف مجاز دستورالعملها باعث شده نرخ پایه با شیبی قابلتوجه به محدودههای بالایی نزدیک شود؛ مسیری که اگرچه طبق قواعد رسمی تعریف شده، اما در عمل بازار آهن آلات را به نقطهای حساس رسانده است. بورس کالا در این شرایط، بیش از آنکه نقش تعدیلکننده داشته باشد، به آینهای تبدیل شده که عطش بازار آزاد را بازتاب میدهد. فعالان بازار بهخوبی میدانند که وقتی نرخهای کشفشده در بورس با فاصلهای اندک از سقف مجاز معامله میشوند، هر شوک کوچک بیرونی میتواند نظم فعلی را بر هم بزند.
فاصله بورس و بازار آزاد به شکل معناداری گسترده شده!
همزمان با صعود نرخهای پایه در بورس کالا، بازار خارج از بورس مسیر متفاوتی را طی میکند؛ مسیری که در آن قیمتها اغلب جلوتر از سازوکار رسمی حرکت میکنند و نقش پیشنگرانهتری دارند. این فاصله قیمتی، صرفاً یک اختلاف عددی یا مقطعی نیست، بلکه بازتابی از انتظارات تورمی، کماعتمادی به پایداری قیمتها و عدم اطمینان فعالان نسبت به آینده بازار است. وقتی شمش در بازار آزاد با نرخهایی بالاتر از بورس معامله میشود، این پیام بهصورت غیرمستقیم به کل زنجیره پاییندست منتقل میشود که قیمتهای فعلی هنوز «نهایی» تلقی نمیشوند و احتمال تعدیل صعودی وجود دارد. همین ذهنیت باعث میشود میلگرد و سایر مقاطع فولادی، حتی در روزهایی که ظاهراً با ثبات نسبی همراهاند، همچنان در معرض فشار روانی افزایش قیمت باقی بمانند؛ فشاری که نه از دل کمبود واقعی، بلکه از انتظارات شکلگرفته در بازار نشأت میگیرد و الزاماً بهسرعت تخلیه نمیشود.
میلگرد و مقاطع؛ در آستانه توقف یا آماده جهش؟
رفتار قیمت میلگرد در روزهای اخیر، ترکیبی از احتیاط، انتظار و نوعی تردید پنهان بوده است. افزایشهای محدود در برخی کارخانهها در کنار ثبات نسبی قیمت در برخی دیگر، نشان میدهد بازار در حال سبکسنگین کردن شرایط و ارزیابی پیامهای متناقض دریافتی از بورس کالا و بازار آزاد است. از یکسو، سقفهای قیمتی تعریفشده در سازوکار بورس کالا، بهعنوان مانعی جدی در برابر جهشهای افسارگسیخته عمل میکنند و اجازه نمیدهند قیمتها بهراحتی از چارچوبهای رسمی عبور کنند؛ از سوی دیگر، تداوم فشار از سمت معاملات شمش و قیمتهای بالاتر در بازار آزاد، فضای ذهنی بازار را در حالت آمادهباش نگه داشته و اجازه نمیدهد خیال فعالان از ثبات کامل راحت باشد. در چنین فضایی، میلگرد بیش از آنکه تابع مستقیم هزینههای تولید یا عرضه واقعی باشد، تابع انتظارات و برآورد فعالان از آینده بازار است. اگر بازار به این جمعبندی برسد که سقفهای فعلی دیگر قابل عبور نیستند و سیاستگذار بر حفظ همین چارچوبها اصرار دارد، احتمال شکلگیری یک ایست قیمتی تدریجی و فرسایشی تقویت میشود؛ اما اگر این باور شکل بگیرد که قواعد فعلی پاسخگوی شرایط نیستند یا امکان بازتعریف سقفها وجود دارد، نوسان میتواند بار دیگر جان بگیرد و بازار را وارد فاز تازهای از تحرک قیمتی کند.
بازار آهنآلات در مرز تصمیم
آنچه امروز بازار آهنآلات را در وضعیتی ویژه و حساس قرار داده، نه صرفاً سطح فعلی قیمتها، بلکه «مرز تصمیم» است که از دل معاملات شمش و رفتار بورس کالا شکل گرفته است. بازار به نقطهای رسیده که باید تکلیف خود را با سازوکار فعلی قیمتگذاری مشخص کند. اگر رقابت در معاملات شمش بلوم همچنان با همین شدت ادامه یابد و متغیرهای بیرونی مانند نرخ ارز یا قیمتهای صادراتی تغییر محسوسی نداشته باشند، برخورد نرخها با سقفهای مجاز میتواند نقش یک ترمز موقت را ایفا کند و نوعی ثبات مشروط ایجاد شود. با این حال، این ثبات ماهیتی شکننده دارد؛ چراکه فاصله میان واقعیت بازار آزاد و چارچوبهای رسمی بورس کالا همچنان پابرجاست. به بیان دیگر، بازار آهنآلات نه در آرامش کامل بهسر میبرد و نه در اوج التهاب قرار دارد، بلکه در وضعیتی میانی و ناپایدار ایستاده که هر تغییر در سیاستگذاری یا انتظارات فعالان میتواند مسیر قیمتها را بهسرعت دگرگون کند.
