داربست فلزی کنسولی چیست؛ کاربردها و نحوه نصب آن
داربستها سازههایی هستند که امکان دسترسی به نقاط مرتفع سازه را فراهم میکنند. گاهی اوقات بهدلایلی مثل محدودیت فضا یا ارتفاع زیاد، امکان نصب لوله داربست از پایین تا بالای سازه وجود ندارد. در چنین موقعیتهایی از داربست کنسولی استفاده میشود. این سازه، نوع خاصی از سازه داربستی است که بهجای تکیهگاه عمودی، به بدنه سازه متصل میشود و برای عملیاتی مانند ساخت نما، تعمیرات بیرونی یا تمیزکاری کاربرد دارد. در این مقاله اطلاعاتی که لازم است درباره این نوع سازهها داشته باشید را ارائه میدهیم.
داربست فلزی کنسولی چیست؟
داربست کنسولی که با نام دروازهای هم شناخته میشود مانند سکویی موقتی است که به بدنه ساختمان متصل میشود. وقتی بنابهدلایلی مانند ارتفاع زیاد یا خالی بودن فضای زیرین چیدن چارچوبهای فلزی از پایین ممکن نیست، از نوع کنسولی استفاده میکنند. در بعضی از پروژهها برای دسترسیهای اینچنینی از جرثقیل استفاده میکنند، اما در سازههایی که عملیات آنها چندروز طول میکشد، از سازههای داربستی دروازهای استفاده میکنند.
اجزای داربست کنسولی
ساختار این سازههای موقت به وزنی که باید تحمل کنند، ارتفاع، اندازه موردنیاز برای کارگرها و عملیاتی که قرار است انجام شود، بستگی دارد. در ادامه لیست اجزای داربست کنسولی را ارائه میدهیم و درباره نقش هرکدام از آنها توضیح خواهیم داد:
- سوزن یا تیر کنسولی: پایه اصلی هستند و به بدنه سازه مادر وصل میشوند تا وزن سازه و کارگرها را به بدنه منتقل کنند.
- پلتفرم یا پلیت: صفحهای پهن است که روی لولهها قرار میگیرد و امکان ایستادن و راه رفتن در کنسول را فراهم میکند.
- مهاربندها: این بخش با استفاده از همان لوله داربست ساخته میشود و قسمتهای مختلف کنسول را حفاظت میکند. بخشی از آنها مانند نرده دور پلیت قرار میگیرند تا احتمال سقوط را کمتر کنند. انواع قطری آنها نیز در جهتهای مورب تعبیه میشوند تا قدرت تحمل بار چارچوب بیشتر شود.
- اتصالات: بستها، قفلها و تسمهها برای نصب سازه نقش مهمی دارند. خریداران باید قیمت بست داربست و اتصالات را هم در کنار قیمت لولههای فولادی مورد بررسی قرار دهند.
کاربردهای داربست کنسولی
بهطور کلی هرجایی که امکان استفاده از داربستهای معمولی یا کفراژ وجود نداشته باشد، از نوع کنسولی استفاده میکنند. جالب است بدانید که تفاوت داربست و کفراژ در کاربردهای آنها مشهود است؛ بهعنوان مثال وقتی قسمت زیرین سازه امن و قابل استفاده نباشد، نمیتوان از کفراژ استفاده کرد و باید به سراغ چارچوبهای دروازهای رفت. در ادامه لیست کاربردهای سازه موقت دروازهای را ارائه میدهیم:
- فضاهای شیبدار، بالای معابر شهری یا ساختمانهای مشرف به خیابان و دارای محدودیت ترافیکی که فضای نصب داربست زمینی ندارند.
- عملیات نماکاری در طبقات بالا
- سازههای حساس به بار متمرکز مثل کفپوشهای شیشهای
- وقعیتهای اضطراری مثل تعمیرات فوری
نحوه نصب داربست کنسولی
اولین مرحله نصب این سازهها، برآورد امکانپذیری اجرای سازه، انجام محاسبات لازم، تعیین مصالح مورد نیاز و جزئیات کامل پیش از نصب است که باید توسط مهندسان باتجربه در این زمینه انجام شود. فرآیند اجرای داربست کنسولی بهصورت مرحلهبهمرحله عبارت است از:
- تعیین محل اتصال سوزنها یا تیرهای اصلی و نصب تیرهای اصلی با سوراخکاری دقیق و برنامهریزیشده سازه (سوراخها بعد از پایان کار با ملات مناسب پر میشوند.)
- نصب مهاربندها و اتصالات لازم برای چارچوب سازه
- قرار دادن پلیت روی لوله داربستها و فیکس کردن آن
- نصب تیرهای عمودی و نردههای محافظتی
- تست نهایی سازه پیش از شروع عملیات اصلی
مزایا و معایب استفاده از داربست کنسولی کدامند؟
بررسی مزایا و معایب داربست کنسولی به شما کمک میکند تشخیص دهید این سازه برای پروژه مورد نظر شما مناسب است یا خیر. توجه داشته باشید که مزایا و معایب این چارچوبهای موقت نسبت به هر پروژه متفاوت است؛ بنابراین برای تصمیمگیری قطعی از افراد متخصص و باتجربه کمک بگیرید. در ادامه مزایا و معایب داربست کنسولی را ارائه میدهیم:
مزایای داربست کنسولی
- ایجاد دسترسی به نقاط مرتفع یا بخشهایی که امکان دسترسی از پایین ندارند.
- اشغال نکردن فضا روی زمین.
- سرعت نصب و اجرای بیشتر نسبت به داربستهای زمینی.
- فراهم کردن امکان انجام عملیاتهای نقطهای.
- از بین برنده محدودیتهای دسترسی در سازههای حساس یا بدون فضای زیرین.
معایب داربست کنسولی
- وابستگی کامل استحکام سازه به استحکام سازه مادر
- قدرت تحمل بار کمتر نسبت به داربستهای معمولی
- نیاز به اتصالات دقیق و سوراخکاری سازه
نکات ایمنی هنگام استفاده از داربست کنسولی
ریسک استفاده از داربست دروازهای درصورت رعایت نکات ایمنی به حداقل میرسد. بخشی از نکات ایمنی به نصابهای این سازهها برمیگردد و بخشی از آنها برعهده استفادهکنندگان این چارچوبهای موقت است. در ادامه لیست نکات مهم در حین کار روی این سکوها را توضیح میدهیم:
- هنگام کار از تجهیزات ایمنی مانند کلاه، کفش و دستکش کار استفاده کنید.
- ظرفیت باربری کنسول را در نظر بگیرید. هیچوقت بار بیشتر روی آن قرار ندهید و تاحد امکان بار را بهصورت متناسب روی پلیت توزیع کنید.
- سازه در صورت کاربری طولانی، بعد از مدتی به بازبینی دورهای نیاز دارد. همچنین درصورت وزش باد شدید، طوفان یا ضربه خوردن به داربست بازبینی سازه ضروری است.
- از جرثقیل و بندهای مناسب برای انتقال بار از بالا یا پایین به سازه داربستی استفاده کنید. هیچگاه بارها را با پرتاب یا سقوط به پلیت نرسانید.
- از نردبانها و سکوهای مناسب برای دسترسی به محل عملیات استفاده کنید.
- در شرایط غیرعادی مانند بارش یا وزش باد عملیات را متوقف کنید.
