ثبات کنترل‌شده قیمت میلگرد؛ صعود تند ورق سیاه
به گزارش آهن آنلاین؛ بازار آهن‌آلات طی هفته‌های اخیر در ظاهر چهره‌ای آرام، بی‌تنش و حتی امیدوارکننده از خود نشان داده است؛ به‌ویژه در بخش مقاطع طویل که نزدیک به دو ماه است بدون تغییرات جدی در کانال مشخصی نوسان می‌کند. این ثبات برای بسیاری از فعالان حوزه توزیع، رنگی از آرامش و قابلیت برنامه‌ریزی دارد؛ اما روندهای پنهانی که در بازار ارز، فرمول‌های قیمت‌گذاری، اختلاف نرخ مبنای محاسبه میان مقاطع تخت و طویل، و جهش‌های سیاست‌محور در بورس کالا قابل ردیابی است، تصویر متفاوت‌تری را روایت می‌کند.
شکاف قیمتی میان مقاطع طویل و تخت؛ اختلافی که تصادفی نیست
بازار مقاطع طویل از ابتدای سال تاکنون حدود ۲۰ درصد رشد قیمت را تجربه کرده؛ رشدی ملایم و حساب‌شده که بر اساس فرمول قیمت‌گذاری جدید و سقف اعمال‌شده توسط وزارت صمت کنترل شده است. قیمت شمش بلوم به‌عنوان پایه اصلی تعیین قیمت میلگرد در بازار آزاد حوالی ۳۳ هزار تومان قرار دارد و در بورس کالا با نرخ‌های نزدیک به ۳۲,۲۰۰ الی ۳۲,۳۰۰ تومان معامله می‌شود. با لحاظ دلار مبنای تالار اول، یعنی محدوده ۷۳ هزار تومان، این اعداد کاملاً منطقی به‌نظر می‌رسند و همین هماهنگی موجب شده بازار مقاطع طویل وارد دوره‌ای از ثبات نسبی شود. در نقطه مقابل، مقاطع تخت طی مدت مشابه رشد قابل‌توجه‌تری را پشت سر گذاشته‌اند. تغییر دستورالعمل قیمت‌گذاری و انتقال ورق گرم مبارکه از «دلار تالار اول» به «دلار تالار دوم» باعث شد ورق به‌جای قیمت‌گذاری بر اساس دلار ۷۳ هزار تومانی، ناگهان با دلار ۹۰ هزار تومانی پایه‌گذاری و حتی با نرخ‌های ۱۰۵ تا ۱۱۳ هزار تومانی معامله شود. همین جابه‌جایی موجب شد میزان رشد مقاطع تخت از ابتدای سال به حدود ۴۰ درصد برسد؛ رقمی که دو برابر رشد مقاطع طویل است. به‌عبارتی بازار به‌صورت ساختاری بین این دو گروه محصول شکاف ایجاد کرده است؛ شکافی که تنها ناشی از عرضه و تقاضا نیست، بلکه نتیجه مستقیم سیاست‌گذاری قیمت‌گذاری است.
ثبات فعلی مقاطع طویل؛ محصول دستورالعمل یا واقعیت بازار؟
دستورالعمل جدید وزارت صمت سقفی قطعی بر قیمت پایه مقاطع طویل در بورس کالا ایجاد کرده و همین سقف مانع از جهش قیمت‌ها شده است. این یعنی ثبات فعلی نه از عمق بازار، نه از وفور عرضه و نه از کاهش تقاضا، بلکه از یک محدودیت رسمی نشئت می‌گیرد. در حالی که ورق گرم با دلار ۱۰۵ هزار تومانی قیمت می‌خورد، مقاطع طویل همچنان با «دلار ۸۰ هزار تومانی» عملیاتی می‌شوند. این تفاوت مبنای ارزی نه‌تنها منطقی نیست؛ بلکه یک «فاصله بالقوه» میان این دو بازار ایجاد می‌کند. بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که این فاصله ۲۰ درصدی در رشد قیمت‌ها، در واقع همان فنر فشرده‌شده‌ای است که تحلیلگران درباره آن هشدار می‌دهند. اگر روزی سیاست‌گذار تصمیم بگیرد همان‌گونه که برای مقاطع تخت دستورالعمل را تغییر داد، مبنای ارزی مقاطع طویل را نیز به تالار دوم منتقل کند، یا اگر رقابت در معاملات شمش شدت بگیرد، جهش قیمت‌ها می‌تواند ناگهانی و پرقدرت باشد.
روند صعودی نرخ ارز؛ خطری که به آرامی نزدیک می‌شود
یکی از جدی‌ترین دلایل نگرانی فعالان بازار، روند مداوم رشد نرخ ارز است. از ابتدای تیرماه تاکنون دلار هر ماه حدود ۶ تا ۷ درصد افزایش داشته و این رشد نه‌تنها نامنظم نیست، بلکه کاملاً هدفمند و زیرساخت‌دار به‌نظر می‌رسد. این روند اگر ادامه یابد، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد دلار در اسفندماه می‌تواند به محدوده ۱۴۰ هزار تومان برسد؛ رقمی که از ابتدای سال معادل ۴۰ درصد رشد خواهد داشت. این عدد تصادفی نیست؛ زیرا دقیقاً مشابه با میزان رشد مقاطع تخت از ابتدای سال است. همین هم‌راستایی نشان می‌دهد که بازار از معادله‌ای مشخص پیروی می‌کند: وقتی دلار، قیمت ورق سیاه و سایر شاخص‌های قیمتی حول محور ۴۰ درصد رشد حرکت می‌کنند، بعید است مقاطع طویل که تاکنون تنها ۲۰ درصد رشد داشته‌اند، در پایان سال در همین وضعیت باقی بمانند. بازار آهن‌آلات همواره نسبت به تغییرات ارزی حساس بوده و دیر یا زود خود را با سطوح جدید هماهنگ می‌کند. ثبات فعلی تنها به دلیل فشار دستورالعملی ایجاد شده و اگر نرخ ارز همین مسیر را ادامه دهد، فشار اصلاحی بر بازار مقاطع طویل اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
سناریوی سه ماه پایانی سال؛ آیا آرامش کنونی دوام دارد؟
با توجه به سه عامل اصلی شکاف قیمتی میان مقاطع تخت و طویل، رشد ساختاری نرخ ارز و محدودیت‌های مصنوعی در قیمت‌گذاری به‌سختی می‌توان انتظار داشت ثبات فعلی تا پایان سال بدون تغییر باقی بماند. فعالان بازار به‌خصوص در حوزه فروش‌های بلندمدت باید نسبت به این موضوع حساس باشند؛ زیرا اگر تصمیم سیاست‌گذار تغییر کند یا محدودیت‌های فعلی برداشته شود، بازار می‌تواند جهشی ناگهانی و یک‌مرحله‌ای را تجربه کند. در چنین فضایی، استراتژی محتاطانه بهترین انتخاب است. این تحلیل به معنای حتمی بودن افزایش قیمت نیست، اما داده‌ها و روندها نشان می‌دهند بازار مقاطع طویل در آستانه یک اصلاح احتمالی قرار دارد؛ اصلاحی که ممکن است به شکل تدریجی یا ناگهانی رخ دهد. ثبات فعلی بیش از آنکه نشان‌دهنده آرامش پایدار باشد، نشانه‌ای از فشاری است که دیر یا زود ممکن است آزاد شود.
