کمبود مصنوعی میلگرد زیر پوست بازار آهن آلات
به گزارش آهن آنلاین؛ در هفته‌های اخیر، بازار آهن‌آلات با پدیده‌ای کم‌سابقه روبه‌رو شده است؛ گزارش‌ها حاکی از آن است که زمینه بار میلگرد در بازار کاهش یافته و بسیاری از خریداران با تأخیر در تحویل کالا مواجه شده‌اند. در نگاه نخست، گمان می‌رود این اتفاق به کمبود شمش فولادی مربوط باشد، اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد واقعیت ماجرا چیز دیگری است. درحالی‌که موجودی انبارهای شمش در سطح بالایی قرار دارد، رفتار احتیاط‌آمیز برخی نوردکاران باعث شده عرضه میلگرد در بازار مختل شود. در ادامه نگاهی تحلیلی خواهیم داشت به زیرپوست این رخداد؛ از رفتار بازیگران بازار و واکنش آن‌ها به سیاست‌های اخیر گرفته تا تأثیر نوسانات جهانی بر قیمت‌ها و آینده نزدیک بازار میلگرد.
زیر پوست بازار؛ وقتی شمش هست اما خریداری نیست
اگرچه در هفته‌های گذشته برخی فعالان بازار ادعا کردند که شمش نیست، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد این کمبود واقعی نبوده. شمش فولادی در انبارها وجود دارد، اما بخشی از کارخانه‌های فولادی که حدود یک ماه پیش محصولات خود را پیش‌فروش کرده‌اند، به دلیل پیش‌بینی کاهش قیمت‌ها، عمداً خرید شمش را متوقف کرده‌اند.
این کارخانه‌ها که از حباب احتمالی در نرخ شمش آگاهند، تصمیم گرفته‌اند با تأخیر وارد بازار شوند تا شمش را با قیمت پایین‌تری تهیه کنند. نتیجه چنین رفتاری، کاهش عرضه میلگرد و ایجاد این تصور در بازار است که تولید کاهش یافته یا مواد اولیه کمیاب شده است.
در واقع، مسئله اصلی رفتار روانی و مدیریتی فعالان بازار است نه کمبود واقعی منابع. در شرایطی که بازار میلگرد به‌دلیل رکود ساخت‌وساز و کاهش تقاضای داخلی با فشار مواجه است، این نوع تصمیم‌گیری‌ها موجب شده زنجیره تولید و تحویل میلگرد در ظاهر با اختلال روبه‌رو شود.
تأثیر دستورالعمل‌های جدید و رکود پنهان در تقاضا
در کنار رفتار نوردکاران، اجرای دستورالعمل‌های جدید قیمت‌گذاری در بورس کالا نیز در این کاهش زمینه بار بی‌تأثیر نبوده است. از زمان ابلاغ این سیاست‌ها، بسیاری از تولیدکنندگان ترجیح داده‌اند از ورود سنگین به بازار خودداری کنند تا ابتدا نتایج واقعی این سیاست‌ها روشن شود.
در سمت دیگر، تقاضا نیز وضعیت مطلوبی ندارد. پروژه‌های عمرانی و ساختمانی در رکود هستند و مصرف‌کنندگان نهایی، در انتظار ثبات بیشتر قیمت‌ها، خرید خود را به تعویق انداخته‌اند. حتی خرده‌فروشان نیز با احتیاط موجودی خود را کنترل می‌کنند. در چنین فضایی، هر عامل کوچک روانی می‌تواند به سرعت به موجی از نگرانی یا کمبود مصنوعی در بازار تبدیل شود.
به این ترتیب، می‌توان گفت کاهش زمینه بار میلگرد نه از جنس بحران تولید، بلکه نتیجه هم‌زمان سه عامل است؛ پیش‌فروش‌های انجام‌شده، رفتار احتیاطی نوردکاران، و افت تقاضا در بازار نهایی.
نگاهی به بازار جهانی؛ ثباتی شکننده در اکتبر ۲۰۲۵
در بازار جهانی نیز نشانه‌هایی از رکود دیده می‌شود. در اکتبر ۲۰۲۵، قیمت میلگرد در اغلب مناطق با نوسانات محدود اما جهت‌گیری‌های متضاد روبه‌رو بود. در ترکیه، قیمت‌ها با وجود رشد بهای قراضه تنها ۱.۷ درصد افزایش یافت و به حدود ۵۴۷ دلار در هر تن رسید؛ نشانه‌ای از ضعف تقاضا در بازار داخلی و صادراتی. در اروپا نیز شرایط مشابهی حاکم است؛ در ایتالیا افزایش خفیف قیمت‌ها دیده می‌شود، اما در شمال اروپا قیمت میلگرد به پایین‌ترین سطح از نوامبر ۲۰۲۳ رسیده است.
در ایالات متحده، میلگرد با افت حدود نیم‌درصدی در محدوده ۹۷۰ دلار معامله شد، در حالی که تعمیرات کارخانه‌ها عرضه را محدود کرد و مانع از سقوط بیشتر شد.
در شرق آسیا، بازار چین تصویر واضح‌تری از این رکود را نشان می‌دهد؛ افت ۲.۲ درصدی قیمت میلگرد به ۴۳۰ دلار در هر تن، نتیجه مستقیم کاهش تقاضای پس از تعطیلات «هفته طلایی» و افزایش هزینه مواد اولیه است. این تحولات جهانی، هرچند در ظاهر با ثبات نسبی همراه‌اند، اما در عمق خود نشانگر ضعف کلی تقاضا در سطح بین‌المللی هستند که به‌طور غیرمستقیم بر بازار نیز اثرگذار است.
چشم‌انداز کوتاه‌مدت؛ تعادل شکننده میان انتظار و واقعیت
بازار میلگرد اکنون در نقطه‌ای ایستاده که هر حرکت جزئی می‌تواند جهت آن را تغییر دهد. اگرچه موجودی شمش بالاست و از نظر فنی کمبودی وجود ندارد، اما تا زمانی که نوردکاران با احتیاط وارد بازار شوند، تعادل عرضه به‌صورت مصنوعی برهم می‌خورد. در کوتاه‌مدت احتمال می‌رود با تعدیل انتظارات قیمتی، روند عرضه میلگرد به روال طبیعی بازگردد، اما اگر سیاست‌های کنترلی دولت ادامه یابد و تقاضا همچنان در رکود بماند، بازار در فاز خنثی و کم‌رمق باقی خواهد ماند.
ازسوی‌دیگر، در صورت بروز هرگونه تغییر جدی در نرخ ارز یا سیاست‌های صادراتی، احتمال بازگشت هیجان به بازار وجود دارد. اما تا زمانی که رفتارهای محتاطانه و انتظار برای کاهش قیمت‌ها ادامه دارد، بازار میلگرد بیش از هر زمان دیگری به تحلیل دقیق داده‌ها و رفتار بازیگران خود نیاز دارد، نه صرفاً به آمار خام.
