گواهی سپرده میلگرد در بورس کالا رونمایی شد
به گزارش آهن‌آنلاین؛ بورس‌کالای ایران به منظور تحقق شعار سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» و با هدف ارتقای مشارکت عمومی در فرآیندهای تولیدی، در روز چهارشنبه 23 مهرماه انبارهای هشت شرکت را برای معاملات گواهی سپرده 6 کالای متفاوت پذیرش کرد که گامی مهم در جهت تنوع‌بخشی به دارایی‌های کالایی قابل معامله به شمار می‌آید. پس از ماه‌ها هماهنگی با تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان، زیرساخت‌های پذیرش انبارها در بورس آماده شده تا معاملات گواهی سپرده برای کالاهایی همچون کاتد مس، شمش روی، میلگرد، گندله سنگ آهن، خودرو و قیر به جریان افتد.
گواهی سپرده کالایی، سندی است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی از کالایی است که در انبار مورد تایید بورس کالا نگهداری می‌شود. این ابزار معامله‌پذیر می‌تواند رابط بین تولیدکننده، انباردار، بورس کالا و سرمایه‌گذار باشد. تولیدکننده کالای خود را به انبار معرفی می‌کند، قبض انبار صادر می‌شود و سپس اوراق گواهی سپرده کالایی برای آن کالا تعبیه می‌شود که امکان خرید و فروش آن فراهم می‌آید. در بخش آهن آلات و محصولات معدنی، چند سالی است که بورس کالا برنامه‌ای برای توسعه معاملات گواهی سپرده کالایی را در دستور کار قرار داده است. به‌طور مثال، گزارش شده است که معاملات گواهی سپرده محصولات صنعتی و معدنی می‌تواند «سرمایه‌گذاری برای تولید» را محقق کند.
روزنه امید برای زنجیره فولاد
هرچند هنوز جزئیات برای همه محصولات فولادی کامل نیست، اما براساس اخبار منتشر شده ابزار برای محصولات اصلی زنجیره فولاد، ازجمله میلگرد و گندله، در مسیر اجرایی شدن است. برای محصول میلگرد، عرضه گواهی سپرده کالایی به‌عنوان ابزار رسمی در بورس کالا معرفی شده است و در حال حاضر روند قیمت میلگرد و معاملات آن، در بازار بورس کالا از طریق عرضه فیزیکی و کشف قیمت شفاف فعال است. به‌عنوان مثال، برای خرید میلگرد در بورس کالا شرایطی شامل حداقل تناژ خرید وجود دارد و روند پرداخت تضمین و کارمزد نیز تعریف شده است.
مزیت این روند عبارت‌اند از شفافیت قیمت، کاهش واسطه‌ها، امکان معامله با قیمت نزدیک تولیدکننده و ارتباط مستقیم‌تر با بورس کالا است. بنابراین اگر گواهی سپرده کالایی برای میلگرد راه‌اندازی شود، می‌تواند به تسهیل دسترسی خریداران، کاهش هزینه انبارداری و حمل و نقل و افزایش نقدشوندگی کمک کند.
در مورد گندله آهن، گزارش‌ها حاکی از آن است که راه‌اندازی گواهی سپرده کالایی محصولات صنعتی و معدنی در دستور کار قرار دارد و بورس کالا ضمن پذیرش انبار تولیدکننده، احتمالا معاملات گواهی سپرده این محصول را به زودی فعال خواهد ساخت.
از این منظر، راه‌اندازی گواهی سپرده برای گندله می‌تواند تامین مالی تولیدکنندگان را تسهیل کند، چراکه به آن‌ها اجازه می‌دهد کالا را به انبار تحویل دهند و اوراق منتشر نمایند که قابلیت نقد شدن یا معامله دارد، بدون آنکه لزوما تحویل فیزیکی در لحظه انجام شود.
فرصت تازه سرمایه‌گذاری برای تولیدکنندگان آهن‌آلات
مزایای کلی چنین راه‌اندازی برای این دو محصول به شرح زیر است:
افزایش شفافیت قیمت‌گذاری کالاها و کاهش فضای رانت‌محور و واسطه‌گری، فعال‌سازی سرمایه‌های خرد و هدایت آن‌ها به سمت تولید که می‌تواند منجر به افزایش سرمایه‌گذاری مولد شود و بهبود نقدشوندگی در بازار کالاها، امکان ورود سرمایه‌گذاران کوچک‌تر و توسعه عمق بازار ازجمله مزایا هستند. همچنین تسهیل تامین مالی کارخانه‌های فولادی از دیگر مزایای گواهی سپرده میلگرد و گندله به‌حساب می‌آید، چراکه گواهی سپرده می‌تواند به مثابه سرمایه‌گذاری مقدماتی یا وثیقه برای تولیدکننده عمل کند.
بااین‌حال، چالش‌هایی نیز در این مسیر وجود داد. نیاز به زیرساخت انبارهای استاندارد و مورد تایید بورس کالا؛ پذیرش این انبارها ازجمله الزامات است. برای مصرف‌کنندگان یا پروژه‌های کوچک، حداقل تناژ خرید ممکن است مانع ورود شود که در میلگرد هم چنین شرایطی وجود دارد. تحویل فیزیکی و لجستیک باید به‌درستی صورت پذیرد و عرضه‌کننده و انباردار تعهدات خود را اجرایی کنند. بازار ثانویه «فروش مجدد» گواهی ممکن است در همه کالاها فعال نباشد؛ به‌عنوان مثال در سیمان گفته شده معاملات ثانویه ندارند و خریدار باید برای تحویل کالا اقدام کند.
راه‌اندازی گواهی سپرده کالایی برای میلگرد و گندله آهن در بورس کالای ایران می‌تواند گام موثری در بهبود وضعیت بازار مواد اولیه فولاد کشور از افزایش شفافیت و ورود سرمایه‌های خرد تا تامین مالی تولیدکنندگان و تعمیق بازار باشد. با این حال، برای اینکه این ابزار به‌خوبی عمل کند، نیازمند توجه جدی به زیرساخت انبار، تناژ مناسب، مقررات تحویل و تسویه و فرهنگ‌سازی در میان فعالان بازار خواهد بود. اگر شرایط به‌درستی فراهم شود، می‌توان انتظار داشت که گواهی سپرده برای این محصولات به بخشی پایدار از زنجیره تأمین صنعت فولاد تبدیل شود
