تحلیل هفتگی بازار آهن آلات؛ 5 تا 9 مهر 1404

به گزارش آهن آنلاین - هفته دوم مهرماه ۱۴۰۴ برای اقتصاد ایران و به‌ویژه صنعت فولاد، هفته‌ای متفاوت و پرالتهاب بود. فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط قدرت‌های جهانی نه‌تنها یک تحول سیاسی در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود، بلکه پیامدهای اقتصادی آن به‌سرعت در بازارهای داخلی انعکاس یافت. این رویداد بار دیگر نشان داد که صنعت فولاد ایران، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های تولیدی و صادراتی کشور، بیش از هر زمان دیگری در معرض تحولات ژئوپلیتیک و روابط خارجی قرار دارد.

فولاد در ایران تنها یک محصول صنعتی نیست؛ بلکه موتور محرک صنایع ساختمانی، عمرانی، معدنی و حتی بخشی از صادرات غیرنفتی کشور است. بنابراین هر تغییر در فضای بین‌المللی، چه در حوزه تحریم‌ها و چه در زمینه محدودیت‌های بانکی و لجستیکی، می‌تواند به‌سرعت کل زنجیره این صنعت را تحت‌تأثیر قرار دهد. 

در همین بازه کوتاه، شاهد آن بودیم که بازارهای موازی همچون ارز، طلا و سرمایه به‌شدت به خبر فعال‌سازی مکانیسم ماشه واکنش نشان دادند. همین تغییر رفتار سرمایه‌گذاران، پیام هشدارآمیزی به فعالان فولادی مخابره کرد: اینکه آینده بازار نه صرفاً بر پایه ظرفیت‌های تولیدی، بلکه بیش از هر چیز براساس معادلات سیاسی و توان کشور در مدیریت تحریم‌ها رقم خواهد خورد.

احتیاط خریداران، زنگ خطر برای زنجیره فولاد

نگاهی به فضای عمومی بازار نشان می‌دهد که فعالان حوزه آهن‌آلات و فولاد در این هفته بیش از هر چیز درگیر نااطمینانی بودند. بسیاری از واحدهای پایین‌دستی خریدهای خود را متوقف کردند و بخشی از سرمایه‌ها به‌سمت بازارهای نقدشونده‌تر حرکت کرد. نوسانات قیمت آهن آلات در کنار سایر عوامل اقتصادی، این وضعیت را تشدید کرده و تصویری از صنعتی را ترسیم می‌کند که در آستانه دوراهی قرار دارد: یا با اتخاذ سیاست‌های نوین می‌تواند جایگاه خود را حفظ کند، یا درصورت تعلل، با محدودیت‌های جدی در صادرات و حتی تأمین مواد اولیه روبه‌رو خواهد شد.

فشار تحریم‌ها و چالش صادرات فولاد

فعال‌سازی مکانیسم ماشه به‌معنای بازگشت احتمالی مجموعه‌ای از تحریم‌های اقتصادی است که در سال‌های گذشته تجربه شده بود. این مسئله به‌ویژه برای صنعت فولاد اهمیت دارد؛ چراکه ایران طی سال‌های اخیر توانسته بود بخشی از بازارهای منطقه‌ای را به‌دست آورد و صادرات فولاد خام و محصولات نیمه‌نهایی را گسترش دهد. اکنون اما تهدید مسدود شدن کانال‌های بانکی، محدودیت‌های بیمه‌ای و سخت‌تر شدن حمل‌ونقل بین‌المللی، چشم‌انداز صادرات را مبهم کرده است.

بازار داخلی آهن آلات در سایه احتیاط

بازار آهن‌آلات داخلی نیز در این هفته درگیر نوعی سردرگمی بود. بسیاری از خریداران عمده با رویکردی محتاطانه، معاملات خود را کاهش دادند یا به تعویق انداختند. این موضوع باعث شد که به‌جای افزایش معاملات، شاهد نوعی رکود پنهان در دادوستدها باشیم. کارشناسان معتقدند که اگر این روند تداوم پیدا کند، ممکن است بازار داخلی در کوتاه‌مدت با کاهش تقاضای مؤثر مواجه شود و زنجیره پایین‌دستی صنعت دچار افت فعالیت گردد.

حرکت سرمایه به سمت بازارهای موازی

بازارهای موازی در این مدت نقش پررنگی داشتند. جهش در معاملات ارز و طلا باعث شد بخشی از نقدینگی که می‌توانست در پروژه‌های صنعتی و خرید آهن‌آلات جریان یابد، به‌سمت دارایی‌های سریع‌المعامله حرکت کند. این تغییر مسیر سرمایه، فشار مضاعفی بر زنجیره فولاد وارد می‌کند و می‌تواند در ماه‌های آینده اثر خود را در کاهش سرمایه‌گذاری‌های جدید نشان دهد.

سه سناریو پیش‌روی فولاد ایران

کارشناسان سه سناریو را برای آینده نزدیک صنعت فولاد ترسیم می‌کنند:

• سناریوی منفی: بازگشت تحریم‌ها و محدودیت‌های صادراتی منجر به رکود و کاهش فعالیت تولیدکنندگان شود.
• سناریوی میانه: با یافتن بازارهای جایگزین و مسیرهای صادراتی جدید، بخشی از فشارها خنثی گردد.
• سناریوی مثبت: رشد تقاضای منطقه‌ای یا افزایش قیمت‌های جهانی بتواند بخشی از زیان ناشی از تحریم‌ها را جبران کند.

دوراهی صنعت فولاد

در بازه ۵ تا ۹ مهرماه ۱۴۰۴، صنعت فولاد و بازار آهن‌آلات بیش از هر چیز درگیر فضای سیاسی و تحریم‌های احتمالی بود. فعالان این حوزه اکنون بیش از هر زمان دیگری نیازمند راهبردهای بلندمدت و مدیریت ریسک هستند. چه در زمینه تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی، چه در حوزه افزایش بهره‌وری داخلی و چه در حوزه حمایت‌های دولتی، تصمیمات امروز می‌تواند مسیر آینده این صنعت را تعیین کند.

بورس کالا در هفته دوم مهر؛ بازگشت رونق به معاملات فولاد

بورس کالای ایران در هفته دوم مهرماه ۱۴۰۴ برخلاف انتظارات عمومی، شاهد عملکردی مثبت در رینگ فولاد بود. شرایط کلی اقتصاد ایران و فضای سیاسی ناشی از فعال‌سازی مکانیسم ماشه این تصور را ایجاد کرده بود که معاملات فولاد به سمت کاهش یا رکود حرکت کند، اما واقعیت بازار نشان داد که ریزش‌های قبلی در ماه‌های گذشته عملاً بخش زیادی از فشارهای احتمالی را «پیشخور» کرده است.

ورق فولادی؛ بازگشت پس از افت سنگین

یکی از شاخص‌ترین اتفاقات هفته جاری، عملکرد خیره‌کننده ورق سیاه در بورس کالا بود. این محصول که هفته گذشته با افت بیش از ۵۰ درصدی در عرضه، تقاضا و حجم معاملات مواجه شده بود، توانست در هفته جاری با رشدی شارپی جایگاه خود را بازیابد. افزایش قابل توجه تقاضای صنایع پایین‌دستی و تمرکز تولیدکنندگان بر عرضه‌های منظم، ورق را به بازیگر اصلی معاملات هفته تبدیل کرد.

میلگرد؛ تداوم تقاضای داخلی

میلگرد نیز در این هفته روند مثبتی را تجربه کرد. رشد عرضه و تقاضا در معاملات نشان داد که پروژه‌های عمرانی و ساختمانی همچنان نیاز بالایی به این محصول دارند و تولیدکنندگان نیز باوجود شرایط پرریسک اقتصادی، بر تأمین نیاز بازار داخل تمرکز کرده‌اند. این روند می‌تواند پیام مثبتی برای فعالان پایین‌دستی باشد و نشان دهد که جریان عرضه تا حدی از فشارهای بیرونی مصون مانده است.

تیرآهن؛ گام‌های رو به جلو

بازار تیرآهن نیز با یک پله صعودی همراه بود. افزایش معاملات در این بخش، حکایت از آن دارد که بخشی از خریداران نهادی و پروژه‌های بزرگ دوباره به بازار برگشته‌اند. هرچند میزان رشد تیرآهن به‌اندازه ورق چشمگیر نبود، اما همین حرکت روبه‌جلو را می‌توان نشانه‌ای از بازگشت تدریجی تقاضای واقعی به بازار دانست.

عملکرد هفته جاری بورس کالا نشان داد که فولاد ایران در برابر فشارهای سیاسی و اقتصادی همچنان ظرفیت‌های پایداری دارد. درحالی‍که فضای نااطمینانی ناشی از تحریم‌ها می‌توانست معاملات را متوقف کند، رشد در سه محصول اصلی (ورق، میلگرد و تیرآهن) نشان می‌دهد که تولیدکنندگان با محوریت تأمین بازار داخلی توانسته‌اند مسیر خود را ادامه دهند. این روند اگرچه شکننده است، اما بارقه‌ای از امید را در دل فعالان فولادی زنده نگه داشته است.

میلگرد در هفته دوم مهر؛ جهش تقاضا و فروش رویایی

بازار میلگرد در هفته جاری (۵ تا ۹ مهرماه ۱۴۰۴) یکی از پرتحرک‌ترین دوره‌های معاملاتی خود را در بورس کالا تجربه کرد. در این بازه، ۳۳ شرکت تولیدکننده میلگرد در رینگ معاملات حضور یافتند و در مجموع ۱۵۴ هزار و ۲۳ تن محصول عرضه کردند؛ رقمی‌که نسبت به هفته گذشته رشد ۴.۷۷ درصدی را نشان می‌دهد.

از میان کل عرضه‌ها، حدود ۶۴ درصد به فروش رسید. بدین ترتیب، شرکت‌های حاضر توانستند ۹۸ هزار و ۳۴۵ تن میلگرد را معامله کنند که نسبت به هفته گذشته ۱۹ درصد رشد داشته است. ارزش این معاملات نیز به رقم قابل توجه ۳ هزار و ۶۳۶ میلیارد تومان رسید و بار دیگر اهمیت میلگرد به‌عنوان پیشران اصلی رینگ فولاد را به نمایش گذاشت.

در کنار رشد عرضه، تقاضا نیز در این هفته روندی صعودی داشت. میزان ثبت سفارش برای خرید میلگرد به ۱۶۷ هزار و ۳۲۳ تن رسید که در مقایسه با هفته پیش ۲۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد. این جهش تقاضا حاکی از بازگشت خریداران به بازار و افزایش اطمینان به تداوم عرضه منظم تولیدکنندگان است.

نکته مهم این هفته، عملکرد کم‌نظیر شرکت‌های تولیدکننده بود. از میان ۳۳ شرکت حاضر در رینگ، ۲۶ شرکت توانستند بیش از ۸۰ درصد محصولات خود را به فروش برسانند و ۲۰ شرکت نیز موفق به فروش کامل (۱۰۰ درصدی) شدند. چنین نسبتی نشان می‌دهد که بازار میلگرد در روزهای نخست پاییز نه‌تنها با رکود مواجه نشده، بلکه شرایطی «رویایی» را پشت سر گذاشته است.

آمارهای هفته دوم مهرماه نشان می‌دهد که میلگرد برخلاف انتظارات منفی ناشی از شرایط سیاسی و اقتصادی، در مسیر رشد قرار دارد. افزایش عرضه، جهش تقاضا و فروش گسترده تولیدکنندگان تصویری از بازاری را ترسیم می‌کند که توانسته است در آغاز پاییز، با قدرت مسیر خود را ادامه دهد و به سایر مقاطع فولادی نیز انرژی تازه‌ای تزریق کند.

تیرآهن در هفته دوم مهر؛ رشد عرضه و فروش در رینگ بورس کالا

بازار تیرآهن در هفته جاری (۵ تا ۹ مهرماه ۱۴۰۴) با حضور ۶ شرکت بزرگ تولیدکننده فعال بود. شرکت‌های نورد فولاد صنعتی و ساختمانی یزد، نورد آریان فولاد، مجتمع فولاد ظفر بناب، مجتمع ذوب آهن اطلس تجارت سهند، گروه ملی صنعتی فولاد ایران و ذوب آهن اصفهان در این هفته فعال بودند. از میان این شرکت‌ها، تنها گروه ملی صنعتی فولاد ایران نتوانست محصولات خود را به فروش برساند، اما سایر تولیدکنندگان با فروش بالای ۹۰ درصد از عرضه خود همراه شدند که نشان از استقبال قوی بازار داشت.

مقدار عرضه تیرآهن این هفته ۲۴ هزار و ۸۲۰ تن ثبت شد که نسبت به هفته گذشته ۷.۸۹ درصد افزایش داشته است. جالب توجه است که از این مقدار عرضه، حدود ۹۶ درصد توسط متقاضیان خریداری شد، امری که حاکی از تقاضای پایدار و فعال برای این محصول در بورس کالا است.

مقدار فروش تیرآهن در این بازه ۲۳ هزار و ۷۱۲ تن بود. عملکرد شرکت‌ها قابل توجه بود:

• ذوب آهن اصفهان، مجتمع ذوب آهن اطلس تجارت سهند، کارخانه آریان فولاد و نورد فولاد صنعتی و ساختمانی یزد توانستند فروش ۱۰۰ درصدی از عرضه خود داشته باشند.
• مجتمع فولاد ظفر بناب نیز ۹۲ درصد از محصولات خود را به فروش رساند.

درآمد حاصل از فروش تیرآهن در هفته جاری یک هزار و ۱۴۰ میلیارد تومان برآورد شد که بیشترین سهم آن به ذوب آهن اصفهان تعلق دارد. این شرکت از فروش ۲۰ هزار و ۹۷۰ تن تیرآهن خود یک هزار و 27 میلیارد تومان درآمد کسب کرد و نقش کلیدی در تحرک مالی بازار ایفا کرد.

ورق فولادی در هفته دوم مهر؛ بازگشت طلایی به رینگ بورس کالا

بازار ورق فولادی در هفته جاری (۵ تا ۹ مهرماه ۱۴۰۴) عملکردی چشمگیر از خود بر جای گذاشت و مهرماه را پرقدرت‌تر از هفته‌های نخست آغاز کرد. این محصول در هفته گذشته با افت بیش از ۵۰ درصدی در عرضه، تقاضا و حجم معاملات مواجه بود، اما در این هفته با تغییر رویکرد تولیدکنندگان، دوباره مسیر صعودی خود را پیدا کرد.

در این هفته، شرکت‌های تولیدکننده با عرضه ۱۱۳ هزار و ۹۷۳ تن ورق به میدان آمدند؛ رقمی که نسبت به هفته گذشته ۸۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. از این مقدار عرضه، ۶۷ درصد توسط متقاضیان خریداری شد و تقاضای ثبت‌شده نیز ۶۳ درصد رشد داشت، امری که حاکی از بازگشت اعتماد به بازار و حرکت مثبت معاملات است.

کل فروش هفته جاری ۷۶ هزار و ۷۱۹ تن ورق بود که معادل ۶۷ درصد از کل عرضه است. این میزان فروش توانست برای شرکت‌های تولیدی ۳ هزار و ۵۳۳ میلیارد تومان درآمد ایجاد کند و رشد فوق‌العاده ۱۵۲ درصدی نسبت به هفته گذشته را به ثبت رساند.

از ۱۴ شرکت حاضر در هفته جاری، دو شرکت شامل نورد و لوله اهواز و گروه صنعتی دانیال استیل نتوانستند محصولات خود را به فروش برسانند. با این حال، ۷ شرکت موفق شدند فروش ۱۰۰ درصدی از عرضه خود داشته باشند.

در میان تولیدکنندگان، فولاد مبارکه با سهم ۵۲ درصدی از کل درآمد هفتگی پیشتاز بود و بیشترین درآمد حاصل از فروش ورق را به خود اختصاص داد. پس از آن، فولاد غرب آسیا با درآمد ۴۲۶ میلیارد تومان در جایگاه دوم قرار گرفت و نقش مهمی در تحرک بازار ایفا کرد.