بازار آهن آلات زیر فشار تورم مصالح ساختمانی
به گزارش آهن آنلاین؛ بازار ساختوساز و مسکن در ماه‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین محورهای بحث در اقتصاد ایران تبدیل شده است. نوسان قیمت‌ها در این بخش نه‌تنها مسیر پروژه‌های عمرانی را تحت‌تأثیر قرار داده بلکه به‌طور مستقیم بر بازار آهن آلات و صنعت فولاد نیز سایه انداخته است. افزایش هزینه مصالح، بلاتکلیفی نرخ‌ها در بازار آهن و نبود شفافیت قیمتی، مجموعه‌ای از شرایط پیچیده‌ای را ایجاد کرده که فعالان اقتصادی از آن به‌عنوان پیش‌درآمد موج جدید گرانی‌ها یاد می‌کنند. گزارش حاضر با تمرکز بر تورم مصالح ساختمانی، چالش‌های ارزی، رکود ساختوساز و تفاوت روند بازار داخلی و جهانی میلگرد، تلاش دارد تا تصویری روشن از وضعیت فعلی و چشم‌انداز پیش‌روی بازار آهن آلات ارائه دهد.
تورم مصالح ساختمانی و اثر آن بر بازار آهن آلات
تورم مصالح ساختمانی در بهار ۱۴۰۴ دوباره رکورد زد و آمارها نشان می‌دهد شاخص قیمت نهاده‌های ساختمانی تهران نسبت به سال قبل بیش از ۳۷ درصد رشد کرده است. بیشترین فشار تورمی متوجه گروه سیمان، بتن، شن و ماسه بود که افزایش بیش از ۶۶ درصدی را تجربه کردند. در مقابل، گروه آهن آلات و میلگرد رشد ملایم‌تری داشتند اما همین تفاوت نشان می‌دهد که بار اصلی گرانی در حال حاضر بر دوش مصالح پایه‌ای‌تر قرار گرفته است. این روند برای بازار مسکن دو پیامد مهم دارد: نخست، افزایش هزینه تمام‌شده ساختوساز؛ و دوم، تشدید رکود در شرایطی که سرمایه‌گذاران پیش‌تر هم با تردید به پروژه‌های جدید نگاه می‌کردند. در نتیجه، رشد قیمت سیمان و بتن نه تنها فشار مستقیمی بر فعالان ساختوساز وارد کرده بلکه به‌طور غیرمستقیم زمینه رکود عمیق‌تر بازار آهن آلات را نیز فراهم آورده است.
سایه ارز بر شفافیت بازار آهن و فولاد
یکی از گره‌های اصلی در بازار آهن و فولاد، بلاتکلیفی در سیاست‌های ارزی و تخصیص منابع است. فعالان صنعتی بارها تأکید کرده‌اند که صف‌های طولانی تخصیص ارز و تصمیم‌های متناقض در مرکز مبادله، نه تنها روند تأمین مواد اولیه را مختل کرده بلکه پیش‌بینی‌پذیری بازار را از بین برده است. تولیدکنندگانی که برای واردات یا خرید مواد اولیه به ارز نیاز دارند، گاهی بیش از صد روز در صف می‌مانند. این وضعیت، هم قیمت تمام‌شده را بالا می‌برد و هم شفافیت قیمتی بازار آهن را مخدوش می‌کند. در چنین فضایی، انتظار برای موج گرانی چندان دور از ذهن نیست؛ زیرا تولیدکنندگان برای جبران هزینه‌ها ناچار به افزایش قیمت محصولات خود خواهند بود. کارشناسان بر این باورند که اصلاح سیاست ارزی و محدود کردن نقش دولت به نظارت، می‌تواند بخش قابل‌توجهی از این التهاب را کاهش دهد و زمینه‌ساز بازاری شفاف‌تر شود.
رکود ساختمانی و پیامدهای آن برای صنعت فولاد ایران
رکود سنگین در بازار مسکن و پروژه‌های ساختمانی، یکی از جدی‌ترین موانع تحرک بازار آهن آلات است. افزایش هزینه‌های ساخت در کنار کاهش قدرت خرید مردم، سبب شده بسیاری از سازندگان تمایلی به آغاز پروژه‌های جدید نداشته باشند. به گفته فعالان صنفی، کمبود نقدینگی در دست مردم باعث شده نه تنها خرید و فروش مسکن کاهش یابد بلکه اجرای پروژه‌های ساختمانی نیز به حالت تعلیق درآید. این چرخه رکود در نهایت بازار آهن را زمین‌گیر کرده و سبب شده حتی کاهش اخیر نرخ دلار نیز نتواند محرک موثری برای بازگشت رونق باشد. در چنین شرایطی، تنها پروژه‌هایی که از قبل کلید خورده‌اند یا آن‌هایی که با حمایت‌های دولتی نظیر نهضت ملی مسکن تأمین مالی می‌شوند، در حال ادامه هستند. این وضعیت نشان می‌دهد که صنعت فولاد و بازار آهن آلات بیش از هر زمان دیگری وابسته به تحرک واقعی در حوزه ساختوساز هستند.
آرامش مقطعی آهن؛ جهانی پرنوسان
بازار میلگرد ایران در هفته‌های اخیر شرایطی نسبتاً آرام را تجربه کرده است. در حالی که قیمت‌ها در بازارهای جهانی دستخوش تغییرات متنوعی شده‌اند—افزایش در چین و جنوب شرق آسیا و کاهش در ترکیه—بازار داخلی ایران تحت تأثیر تعطیلات و رکود تقاضا ثابت مانده است. این ثبات اما نشانه‌ای از ثبات پایدار نیست؛ چرا که نبود تقاضای موثر و شرایط رکودی در ساختوساز، مانع از تحرک بازار شده است. کارشناسان معتقدند با توجه به شرایط جهانی، احتمال کاهش قیمت در داخل چندان بالا نیست، بلکه در صورت ادامه فشارهای تورمی و بلاتکلیفی ارزی، حتی ممکن است شاهد افزایش قیمت در بازار داخلی باشیم. این تضاد میان آرامش ظاهری داخل و پرنوسانی بازارهای جهانی، یکی از نقاطی است که فعالان بازار آهن باید با دقت بیشتری آن را رصد کنند.
بازار ساختوساز و مسکن به نقطه‌ای رسیده که ترکیب تورم مصالح، بلاتکلیفی ارزی و رکود سرمایه‌گذاری، مسیر آینده بازار آهن آلات را مبهم ساخته است. هرچند آمارها نشان می‌دهند آهن آلات رشد قیمتی کمتری نسبت به سایر مصالح داشته‌اند، اما در بلندمدت این وضعیت پایدار نخواهد بود؛ زیرا فشارهای خارجی و داخلی دیر یا زود به این بخش نیز منتقل می‌شود. اگر سیاست‌گذاران به‌دنبال جلوگیری از موج جدید گرانی در صنعت فولاد و بازار آهن هستند، باید همزمان دو مسیر را پیگیری کنند: اصلاح فوری فرآیندهای ارزی و ایجاد مشوق‌هایی برای بازگشت رونق به ساختوساز. بدون این اقدامات، رکود موجود به راحتی می‌تواند به بحرانی عمیق‌تر در بازار آهن آلات بدل شود.
