نوآوری سبز عمان؛ پیام تازه برای صنعت فولاد جهانی
به گزارش آهن آنلاین؛ بازار جهانی فولاد و آهن آلات در سال‌های اخیر به صحنه‌ای پرچالش و پرخبر تبدیل شده است؛ از بحران واردات دامپینگ در ترکیه گرفته تا پروژه‌های نوآورانه زیست‌محیطی در عمان، و از سیاست‌های حمایتی کانادا تا نوسانات۳ قیمتی در اروپا، آمریکا و چین. در کنار این رویدادها، آلمان و ایتالیا نیز با تغییرات تولید و صادرات مواجه‌اند و بریتانیا در تلاش برای ادغام واحدهای فولادی خود است. مرور این اخبار نه‌تنها تصویری روشن از مسیر صنعت فولاد جهان ارائه می‌دهد، بلکه برای فعالان داخلی بازار آهن آلات نیز اهمیت دارد؛ چرا که هر تغییر جهانی می‌تواند در کوتاه‌مدت یا بلندمدت بر قیمت‌ها، الگوهای واردات و صادرات و حتی سیاست‌های صنعتی اثرگذار باشد. در این گزارش تلاش کرده‌ایم مهم‌ترین تحولات جهانی فولاد را بررسی کرده و تحلیل کنیم که این تغییرات چه معنایی برای آینده بازار آهن آلات خواهند داشت.
رقابت ناعادلانه و بحران ترکیه
یکی از جدی‌ترین رخدادها در صنعت فولاد جهان، افزایش ده‌برابری واردات فولاد از چین و شرق آسیا به ترکیه از سال ۲۰۲۰ تاکنون است. فولادسازان ترکیه‌ای معتقدند ورود محصولات یارانه‌ای و بعضاً بی‌کیفیت، فضای رقابت سالم را برهم زده و ظرفیت ۶۰ میلیون تنی تولید داخلی را بلااستفاده گذاشته است. این شرایط به حدی جدی است که سرمایه‌گذاری‌های جدید به تعویق افتاده و نرخ بهره‌برداری برخی کارخانه‌ها به زیر ۶۰ درصد سقوط کرده است. کارشناسان ترکیه هشدار داده‌اند اگر این روند ادامه یابد، متالورژی این کشور بخش بزرگی از رقابت‌پذیری خود را از دست خواهد داد. اهمیت این مسئله برای ایران نیز غیرقابل چشم‌پوشی است؛ چرا که ترکیه یکی از بازارهای مهم منطقه محسوب می‌شود و تضعیف صنایع فولادی آن می‌تواند الگوی صادرات و واردات منطقه را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
نوآوری سبز عمان و سیاست های حمایتی کانادا
در نقطه مقابل بحران ترکیه، عمان گامی بلند در مسیر نوآوری برداشته و نخستین مرکز یکپارچه بازیافت کشتی در خاورمیانه را کلید زده است. این پروژه می‌تواند سالانه دو میلیون تن فولاد کم‌کربن که با نام فولاد سبز نیز شناخته می‌شود، تولید کند و حدود ۲۰۰۰ شغل مستقیم و غیرمستقیم به همراه داشته باشد. چنین پروژه‌هایی نشان می‌دهند که صنعت فولاد جهان به‌تدریج به سمت پایداری زیست‌محیطی حرکت می‌کند؛ مسیری که در آینده برای کشورهایی مانند ایران نیز اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
در همین حال، کانادا نیز با رویکردی حمایتی، استفاده از فولاد تولید داخل در پروژه‌های زیرساختی را الزامی کرده است. این سیاست نه‌تنها اشتغال داخلی را تقویت می‌کند، بلکه فشارهای ناشی از تعرفه‌های آمریکا را نیز کاهش می‌دهد. مقایسه دو تجربه عمان و کانادا نشان می‌دهد که آینده صنعت فولاد وابسته به ترکیب دو عامل حیاتی است: نوآوری سبز و حمایت هوشمندانه دولت‌ها.
بازار جهانی آهن آلات در مسیر پر نوسان
نگاهی به قیمت‌ها در بازارهای جهانی فولاد تصویر پیچیده‌ای را نشان می‌دهد. در اروپا، قیمت ورق نورد گرم در تابستان ۲۰۲۵ افزایش یافت اما دلیل اصلی آن تقاضای واقعی نبود، بلکه انتظار برای اجرای مقررات جدید اتحادیه اروپا بود. این رشد قیمت بیشتر به فضای روانی بازار گره خورده بود تا بهبود بنیادین مصرف. در آمریکا اما شرایط معکوس بود و کاهش تقاضا به همراه عرضه بیش از حد، قیمت‌ها را به پایین‌ترین سطح چند ماه اخیر رساند. چین نیز در همین بازه زمانی بازاری نسبتاً پایدار داشت، هرچند موجودی‌های بالا و ضعف صادرات مانع رشد بیشتر قیمت‌ها شد. چنین روندهای متناقضی نشان می‌دهد که بازار جهانی فولاد دیگر به‌راحتی قابل پیش‌بینی نیست و هر منطقه با محرک‌های خاص خود حرکت می‌کند. برای فعالان بازار آهن آلات ، رصد این تحولات اهمیت مضاعفی دارد؛ چرا که کوچک‌ترین تغییر در یکی از قطب‌های تولید می‌تواند موجی تازه در قیمت‌ها ایجاد کند.
اروپا؛ در بحبوحه ادغام و تغییرات تولید فولاد
چالش‌های صنعت فولاد تنها به قیمت‌ها محدود نمی‌شود. در بریتانیا، دولت به دنبال ادغام شرکت‌های فولادی برای ایجاد ثبات درازمدت است، چرا که این بخش با مشکلاتی همچون قیمت بالای انرژی و مازاد جهانی روبه‌روست. در آلمان، صادرات قراضه افزایش یافته اما درآمد حاصل به دلیل قیمت‌های پایین کاهش یافته است. ترکیه همچنان مقصد اصلی این صادرات محسوب می‌شود. از سوی دیگر، ایتالیا نشانه‌هایی از بهبود تولید را بروز داده و با رشد ۲.۸ درصدی در هفت‌ماهه نخست سال، در مسیر جبران افت سال گذشته قرار گرفته است. این تحولات نشان می‌دهد که اروپا به‌طور همزمان درگیر بحران ساختاری، تغییرات قیمتی و تلاش برای بازگشت به مسیر رشد است. اثرگذاری چنین روندهایی بر بازار آهن آلات بیشتر در قالب نوسانات واردات و صادرات و همچنین تغییر مسیر سرمایه‌گذاری‌های خارجی خود را نشان خواهد داد.
تصویر کلی صنعت فولاد جهان در سال ۲۰۲۵ ترکیبی از چالش و فرصت است؛ ترکیه با بحران دامپینگ دست‌وپنجه نرم می‌کند، عمان و کانادا بر نوآوری و حمایت داخلی تمرکز دارند، اروپا میان فشارهای تجاری و چشم‌انداز مقررات جدید حرکت می‌کند و چین همچنان بازیگر تعیین‌کننده در عرضه جهانی باقی مانده است. رصد این تحولات تنها یک گزینه تحلیلی نیست، بلکه ضرورتی استراتژیک است. بازار آهن آلات کشور نمی‌تواند خود را از جریان‌های جهانی جدا بداند، چرا که هر تغییر بزرگ در عرضه یا تقاضای جهانی دیر یا زود بر قیمت‌ها و سیاست‌های داخلی سایه خواهد انداخت.
