ثبات بازار آهن آلات؛ آرامشی پیش از نگرانی های بلندمدت
به گزارش آهن آنلاین؛ بازار آهن آلات این روزها در میانه موجی از ابهام و سیگنال‌های گوناگون قرار گرفته است. افت و خیزهای سنگ آهن در بازار جهانی، تغییرات نامحسوس در نرخ مقاطع فولادی، رکود ساخت‌وساز داخلی و سایه سنگین تحریم‌ها، همگی معادله‌ای پیچیده برای فعالان این صنعت ساخته‌اند. در چنین فضایی، نه نشانه‌های ثبات چندان قابل اعتمادند و نه کاهش‌های مقطعی قیمت‌ها می‌تواند تصویری شفاف از آینده بدهد. معامله‌گران، تولیدکنندگان و حتی سیاست‌گذاران، همگی با پرسشی مشترک روبه‌رو هستند: بازار در ادامه کدام مسیر را انتخاب خواهد کرد؟ پاسخ به این پرسش آسان نیست، اما نشانه‌هایی که امروز از گوشه و کنار مخابره می‌شود، شاید بتواند پرده‌ای از آینده این صنعت راهبردی را کنار بزند.
سیگنال های جهانی و نقش سنگ آهن در تعیین مسیر
در بازار جهانی، سنگ آهن همچنان نقش کلیدی در شکل‌گیری روند قیمت‌ها ایفا می‌کند. طی هفته‌های اخیر، قیمت این ماده حیاتی اندکی رشد داشته و به حدود ۱۰۵ دلار در هر تن رسیده است، اما این رشد شکننده به نظر می‌رسد. ورود محموله‌های سنگ آهن گینه به چین ـ بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فولاد جهان ـ چشم‌انداز کاهش قیمت‌ها تا محدوده ۸۰ دلار را تقویت کرده است. چنین افتی می‌تواند زنجیره تولید فولاد را در سطح بین‌المللی دچار چالش جدی کند و صادرات کشورهایی مانند ایران را تحت فشار بیشتری قرار دهد. همزمان، بازار فولاد در بنادر دریای سیاه و شرق آسیا نشانه‌هایی از رکود تقاضا را نشان می‌دهد؛ ثبات نسبی قیمت ورق سیاه و سایر انواع ورق گرم و کاهش جزئی قیمت میلگرد صادراتی چین و ترکیه نیز بر این فضای سرد مهر تأیید می‌زند.
سایه سیاست و تحریم بر صنعت فولاد ایران
در کنار متغیرهای جهانی، متغیرهای سیاسی و تحریمی نقش تعیین‌کننده‌ای در چشم‌انداز بازار آهن آلات دارند. بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و فعال شدن مکانیسم ماشه نه تنها هزینه‌های تولید و صادرات را افزایش می‌دهد، بلکه قدرت رقابت محصولات ایرانی در بازارهای جهانی را کاهش می‌دهد. افزایش هزینه حمل‌ونقل، محدودیت مبادلات بانکی و الزام به بازگشت ارز با نرخ‌های دستوری، فشار مضاعفی بر دوش صادرکنندگان گذاشته است. در چنین شرایطی، سیاست‌های داخلی بیش از تحریم‌های خارجی اثرگذار هستند. فعالان صنعت تأکید دارند اصلاح مقررات ارزی و تسهیل دسترسی به ارز برای واردات مواد اولیه، می‌تواند بخشی از بار این فشارها را کاهش دهد. در غیر این صورت، چشم‌انداز صادرات فولاد با تهدیدی جدی مواجه خواهد شد.
رکود ساخت و ساز و فاصله گیری بازار از نوسانات ارزی
بازار داخلی فولاد نیز کمابیش در مسیر رکودی حرکت می‌کند. برخلاف بازار طلا یا مس، قیمت آهن آلات در سال‌های اخیر استقلال نسبی از نرخ ارز پیدا کرده و بیشتر تحت تأثیر رکود ساخت‌وساز و محدودیت‌های صادراتی قرار دارد. کنترل‌های سختگیرانه مالیاتی، سامانه‌های نظارتی متعدد و مقررات داخلی مانع از شکل‌گیری موج‌های سفته‌بازی در این بازار شده‌اند. به همین دلیل، تغییرات ارزی تنها در بخشی از مقاطع فولادی ـ به‌ویژه ورق‌های تخت که وابستگی بیشتری به واردات دارند ـ بازتاب پیدا می‌کند. این وضعیت سبب شده قیمت‌ها در بازار داخلی طی روزهای اخیر عمدتاً ثابت بمانند، هرچند در برخی مبادی کاهش جزئی از جمله در میلگرد و تیرآهن به ثبت رسیده است. با وجود این، رکود شدید تقاضا همچنان مهم‌ترین عامل بازدارنده در برابر هرگونه رشد پایدار قیمتی به‌شمار می‌رود.
نوسانات بازار؛ میان ثبات و افت تدریجی
بررسی بازار امروز نشان می‌دهد که سیگنال‌های کاهشی در برخی مقاطع فولادی بیشتر به چشم می‌آید. کاهش ۱۰۰ تا ۵۰۰ تومانی در قیمت میلگرد بعضی کارخانه‌ها و افت ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومانی در تیرآهن نمونه‌ای از این روند است. این تغییرات نشان می‌دهد که فضای بازار بیشتر به سمت احتیاط و انتظار حرکت می‌کند. فعالان بازار فعلاً علاقه‌ای به خریدهای سنگین ندارند و ترجیح می‌دهند با رصد دقیق سیگنال‌های جهانی و داخلی، زمان مناسب برای ورود را تشخیص دهند. نکات مذکور در خصوص بازار ورق سیاه نیز صادق است و باید اما میتوان گفت عمدتاً نرخ های این محصول با ثبات قیمت همراه بوده، ولیکن در برخی ضخامت‌ها از سوی فولاد مبارکه کاهش ۲۰۰ تا ۷۰۰ تومانی اعمال شد. در چنین فضایی، هر خبر جدید از تحولات ارزی، سیاست‌های تجاری یا تغییرات بازار جهانی می‌تواند به سرعت بر تصمیم‌گیری‌های معامله‌گران اثر بگذارد.
بازار آهن آلات در نقطه حساسی قرار گرفته است؛ نقطه‌ای که در آن سیگنال‌های جهانی از کاهش قیمت‌ها و رکود تقاضا با محدودیت‌های سیاسی و فشارهای داخلی گره خورده‌اند. اگرچه ثبات نسبی قیمت‌ها در کوتاه‌مدت به بازار آرامشی موقت داده، اما چشم‌انداز میان‌مدت چندان روشن نیست. ورود سنگ آهن گینه به چین، بازگشت تحریم‌ها و رکود ساخت‌وساز داخلی همگی عواملی هستند که احتمال تداوم فشار بر قیمت‌ها را افزایش می‌دهند. در این شرایط، تنها راهکار معقول برای فعالان بازار، تمرکز بر افزایش بهره‌وری، مدیریت هزینه‌ها و انتظار برای بهبود شرایط سیاست‌گذاری داخلی است. بازار امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند تصمیمات کارشناسانه و سیاست‌های حمایتی هوشمندانه است؛ چرا که آینده صنعت فولاد نه صرفاً در دستان بازار جهانی، بلکه در گرو اصلاحات داخلی و تدبیر سیاست‌گذاران قرار دارد.
