درخواست فولادسازان اروپایی برای اعمال تعرفه ۵۰ درصدی بر واردات
به گزارش آهن آنلاین، صنعت فولاد اروپا این روزها در یکی از بحرانی‌ترین مقاطع تاریخ خود قرار دارد؛ صنعتی که دهه‌ها به‌عنوان ستون فقرات اقتصاد این قاره شناخته می‌شد، اکنون زیر فشار ترکیبی از واردات ارزان‌قیمت چین، هزینه‌های بالای انرژی و تعرفه‌های سنگین ایالات متحده در آستانه فروپاشی است. فولادسازان اروپایی هشدار داده‌اند که اگر اتحادیه اروپا تصمیمات فوری و قاطع اتخاذ نکند، این صنعت راهبردی نه‌تنها توان رقابت در بازار جهانی را از دست خواهد داد، بلکه موجودیت آن نیز به خطر می‌افتد.
در همین راستا، جمعی از فولادسازان برجسته اروپا از بروکسل خواسته‌اند تا با الگوبرداری از سیاست‌های تجاری آمریکا، تعرفه‌ای ۵۰ درصدی بر واردات فولاد و آهن آلات اعمال کند؛ اقدامی که به باور آنها آخرین امید برای جلوگیری از نابودی ظرفیت تولید و از دست رفتن هزاران شغل است.
این درخواست در شرایطی مطرح می‌شود که آمارها نشان می‌دهد واردات فولاد به اتحادیه اروپا طی سال‌های اخیر به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و بیم آن می‌رود که پس از بسته شدن بازار آمریکا به‌روی فولاد چین، سیل جدیدی از محصولات ارزان‌قیمت راهی بازار اروپا شود. کارشناسان معتقدند تصمیم بروکسل درباره این پیشنهاد می‌تواند مسیر آینده صنعت فولاد اروپا را برای سال‌های پیش‌رو رقم بزند.
فشار واردات ارزان و تهدید تعرفه های ترامپ
مشکل اصلی فولادسازان اروپایی، حجم بالای واردات فولاد ارزان از چین است. طی یک دهه گذشته، صادرات چین به بازارهای جهانی به شکل تصاعدی افزایش یافته و اروپا یکی از مقصدهای اصلی این محصولات بوده است. از سوی دیگر، ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ در سال جاری میلادی تعرفه‌های ۵۰ درصدی بر واردات فولاد از اروپا و دیگر کشورها وضع کرده است. همین مسئله نه‌تنها صادرات فولاد اروپا به آمریکا را عملاً متوقف می‌کند، بلکه احتمالاً بخش بزرگی از فولاد ارزان چینی که پیش‌تر راهی بازار آمریکا می‌شد، به سمت اروپا روانه خواهد شد.
ایلسه هِنه، مدیر ارشد شرکت آلمانی تیسن‌کروپ و رئیس هیأت نظارت بر بخش فولاد این غول صنعتی، در گفت‌وگویی هشدار داده است: «ما نیاز به حمایت داریم. در غیر این صورت صنعت فولاد اروپا دوام نخواهد آورد.» این هشدار آشکار، به‌خوبی بیانگر عمق بحران پیش روی فولادسازان اروپایی است.
تلاش برای کاهش واردات با ابزار تعرفه
در حال حاضر فرانسه و ۱۰ کشور عضو دیگر اتحادیه اروپا، از جمله ایتالیا و اسپانیا، پیشنهاد داده‌اند تا نظامی مشابه ایالات متحده در اروپا پیاده‌سازی شود. بر اساس این پیشنهاد، پس از رسیدن واردات فولاد به یک سهمیه مشخص، تعرفه‌ای ۵۰ درصدی اعمال شود تا ورود بی‌رویه فولاد به بازار اروپا کنترل گردد. این کشورها حتی خواستار اجرای قاعده «ذوب و ریخته‌گری در مبدأ» شده‌اند؛ قانونی که بر اساس آن، فولاد باید در همان کشوری که تولید شده ذوب و ریخته‌گری شده باشد تا از مسیر کشورهای ثالث برای دور زدن تعرفه‌ها استفاده نشود.
این سیاست در نگاه اول اقدامی محدودکننده است؛ اما موافقان آن معتقدند که بدون چنین دیواری حفاظتی، امکان بقا برای صنعت فولاد اروپا وجود نخواهد داشت.
وابستگی صنایع کلیدی اروپا به فولاد داخلی
موضوع تنها به فولادسازان محدود نمی‌شود. بسیاری از صنایع کلیدی اروپا، به‌ویژه خودروسازی، وابستگی مستقیم به فولاد باکیفیت داخلی دارند. هِنه در اظهارات خود با طرح پرسشی جدی گفت: «می‌خواهیم در اروپا خودرو تولید کنیم یا نه؟ آیا می‌خواهیم این خودروها با فولاد اروپایی ساخته شوند یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است، باید تصمیمات مهمی گرفته شود.» این سخنان نشان می‌دهد بحران فولاد تنها یک موضوع صنعتی نیست، بلکه امنیت زنجیره تأمین کل صنایع اروپا را به خطر انداخته است.
ضربه سنگین به اشتغال و ظرفیت تولید
بر اساس آمار انجمن فولاد اروپا (یوروفِر)، فولادسازان اروپایی در سال ۲۰۲۴ ناگزیر شدند ۱۸ هزار شغل را حذف کنند. این در حالی است که از سال ۲۰۰۸ تاکنون بیش از ۹۰ هزار فرصت شغلی در این صنعت از بین رفته است. کاهش اشتغال تنها یکی از نشانه‌های آشکار بحران است. از سوی دیگر، شرکت‌هایی مانند تیسن‌کروپ برنامه‌های سختگیرانه‌ای برای بازسازی و کاهش ظرفیت در دست اجرا دارند که شامل تعدیل ۱۱ هزار نیروی کار می‌شود. چنین روندی در بلندمدت می‌تواند توان تولیدی اروپا را به‌طور جدی تضعیف کند.
روند صعودی واردات فولاد
آمارها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴، اتحادیه اروپا بالغ بر ۲۸ میلیون تن فولاد وارد کرده است؛ رقمی معادل یک‌چهارم کل فروش فولاد در این بلوک. این حجم واردات نسبت به سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ تقریباً دو برابر شده و بخش عمده آن به واردات از چین بازمی‌گردد. با در نظر گرفتن تعرفه‌های جدید آمریکا، پیش‌بینی می‌شود این روند واردات به اروپا شدت بیشتری بگیرد.
واکنش کمیسیون اروپا
کمیسیون اروپا اعلام کرده است که تا پایان فصل جاری، مقررات تازه‌ای برای محدودسازی واردات فولاد معرفی خواهد کرد. این کمیسیون پیش‌تر در سال ۲۰۱۹ تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات فولاد وضع کرده بود؛ اما این سیاست به‌تدریج تضعیف شد و نتوانست مانع از رشد واردات شود. اکنون شرایط به گونه‌ای است که بروکسل ناگزیر شده به سمت تصمیم‌های سخت‌گیرانه‌تر حرکت کند.
با این حال، مذاکرات اروپا و آمریکا برای کاهش تعرفه‌های فولاد همچنان بی‌نتیجه باقی مانده است. انتظار فولادسازان مبنی بر کاهش فشار از سوی واشنگتن محقق نشده و چشم‌انداز روشنی برای آینده این مذاکرات دیده نمی‌شود. انجمن یوروفِر نیز در نامه‌ای به اورسولا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، تأکید کرده است که «بعید است ایالات متحده در آینده نزدیک معافیت‌های گسترده‌ای برای صادرات فولاد اروپا در نظر بگیرد.»
آینده مبهم صنعت فولاد اروپا
صنعت فولاد اروپا در نقطه‌ای حساس قرار دارد. از یک سو، رقابت با فولاد ارزان چینی و از سوی دیگر، تعرفه‌های سنگین آمریکا مسیر را برای فولادسازان اروپایی تنگ کرده است. در چنین شرایطی، درخواست برای تعرفه ۵۰ درصدی بر واردات بیش از آنکه یک سیاست تجاری صرف باشد، به‌مثابه یک ابزار بقا برای صنعت فولاد اروپا تلقی می‌شود.
اگرچه چنین سیاست‌هایی می‌تواند به‌طور موقت صنعت داخلی را از فشار واردات برهاند؛ اما در بلندمدت نیاز به اصلاحات بنیادین، کاهش هزینه‌های انرژی و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین تولید و کربن‌زدایی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. در غیر این صورت، حتی با وجود دیوارهای تعرفه‌ای، صنعت فولاد اروپا همچنان در معرض تهدیدهای جهانی باقی خواهد ماند.
