افت ۳۶ درصدی واردات فولاد در چهار ماه نخست ۱۴۰۴
به گزارش آهن آنلاین، تازه‌ترین آمار منتشر شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان می‌دهد که در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴، روند واردات در بخش عمده‌ای از مقاطع و محصولات فولادی کاهشی بوده است. اما در مقابل، فولاد میانی به‌ویژه اسلب و بیلت و بلوم رشد چشمگیر واردات را تجربه کرده که می‌تواند زنگ خطری برای تولیدکنندگان داخلی و بازار آهن آلات کشور باشد.
کاهش واردات مقاطع فولادی؛ سیگنال مثبت برای تولید داخل
طبق گزارش انجمن، واردات مقاطع طویل فولادی شامل تیرآهن، میلگرد و نبشی در مجموع ۳۷ درصد کاهش یافته است. به عنوان مثال، واردات میلگرد در چهار ماهه ابتدایی امسال به ۶ هزار تن کاهش یافت، در حالی که سال گذشته این رقم ۱۲ هزار تن بود. ارزش دلاری این واردات هم از ۱۵ میلیون دلار به ۱۰ میلیون دلار رسید که نشان‌دهنده افت ۳۶ درصدی است. تیرآهن نیز کاهش ۱۴ درصدی ارزش و پنج درصدی حجم واردات را ثبت کرده است. این روند کاهشی در اکثر مقاطع طویل فولادی را می‌توان نشانه‌ای مثبت برای تولیدکنندگان داخلی دانست که بخش بیشتری از نیاز بازار به آهن آلات کشور را تأمین می‌کنند.
افت واردات مقاطع تخت فولادی؛ اما همچنان سهم بالا
میزان واردات ورق گرم، ورق سرد و ورق پوشش‌دار نیز به ترتیب ۴۳ درصد، ۴۶ درصد و هشت درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته بوده است. ارزش دلاری این واردات نیز بین ۱۶ تا ۴۶ درصد افت داشته است. در مجموع، واردات مقاطع تخت فولادی از ۴۳۱ هزار تن در سال گذشته به ۲۷۴ هزار تن کاهش پیدا کرده که معادل افت ۳۶ درصدی در حجم و ۳۰ درصدی در ارزش است. با این حال باید توجه داشت که سهم این گروه از کل واردات همچنان بالاست و همین موضوع می‌تواند فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان ورق داخلی وارد کند. کاهش واردات در این بخش می‌تواند زمینه افزایش قیمت آهن آلات و فولاد در بازار داخلی را نیز فراهم کند.
رشد نگران کننده واردات فولاد میانی
در حالی که واردات اغلب محصولات فولادی کاهش یافته، فولاد میانی شامل بیلت و بلوم و اسلب مسیر متفاوتی را طی کرده است. واردات بیلت و بلوم در چهار ماهه امسال نسبت به سال گذشته ۷۳ درصد افزایش داشته و از ۱۲۰۰ تن به ۲۰۰۰ تن رسیده است. ارزش دلاری آن نیز با سه درصد رشد به بیش از دو میلیون دلار رسیده است. اما آنچه بیش از همه جلب توجه می‌کند جهش بی‌سابقه واردات اسلب است. این محصول که ماده اولیه اصلی بسیاری از واحدهای نوردی محسوب می‌شود، از ۴۰ هزار تن در سال گذشته به ۱۰۰ هزار تن در سال جاری رسیده و رشد ۲۵۸ درصدی را ثبت کرده است. ارزش واردات اسلب نیز از ۳۰ میلیون دلار به ۱۰۰ میلیون دلار افزایش یافته که رشد ۲۱۲ درصدی را نشان می‌دهد. این روند می‌تواند رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی را با چالش جدی مواجه سازد.
اثر واردات بر تولید و بازار فولاد ایران
افزایش واردات فولاد میانی در شرایطی رخ داده که صنعت فولاد ایران همچنان با محدودیت‌های جدی در حوزه انرژی، به‌ویژه برق و گاز، دست و پنجه نرم می‌کند. بسیاری از واحدهای فولادی برای تأمین نیاز خود به مواد اولیه مجبورند به واردات وابسته شوند، به‌خصوص زمانی که تولید داخلی با افت همراه است. با این حال، رشد واردات بیلت و اسلب در بلندمدت می‌تواند موجب وابستگی بیشتر صنعت فولاد کشور به منابع خارجی شود و حاشیه سود تولیدکنندگان داخلی را کاهش دهد. از سوی دیگر، کاهش واردات در بخش مقاطع طویل و تخت فولادی هرچند در کوتاه‌مدت به سود تولید داخل است، اما در صورت تداوم مشکلات زیرساختی و محدودیت‌های انرژی، احتمال دارد بازار با کمبود عرضه و افزایش قیمت آهن آلات مواجه شود.
آمار چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که واردات اکثر محصولات فولادی کشور کاهش یافته و این موضوع می‌تواند فرصت مناسبی برای تقویت تولید داخل و کاهش وابستگی ارزی باشد. اما رشد واردات فولاد میانی به‌ویژه اسلب، تهدیدی جدی برای توازن بازار فولاد ایران محسوب می‌شود. سیاست‌گذاران و فعالان زنجیره آهن و فولاد لازم است با برنامه‌ریزی دقیق‌تر در حوزه تأمین انرژی، مدیریت تولید و کنترل واردات بی‌رویه، شرایطی را فراهم کنند که هم بازار داخلی به ثبات برسد و هم تولیدکنندگان داخلی قدرت رقابت خود را حفظ کنند.
در غیر این صورت، افزایش واردات در بخش‌های حساس می‌تواند به یکی از بحران‌های اصلی صنعت فولاد ایران تبدیل شود.
