سیاست های مالیاتی آینده بازار آهن آلات را تغییر خواهند داد؟
به گزارش آهن آنلاین؛ خبر تازه سازمان توسعه تجارت ایران درباره تغییر روش محاسبه رفع تعهدات ارزی و همچنین معافیت‌های مالیاتی جدید برای صادرکنندگان، موجی از توجه در میان فعالان اقتصادی به‌ویژه فعالان حوزه فولاد و معدن ایجاد کرده است. این مصوبه که در ظاهر گامی حمایتی برای بازگشت ارز و افزایش جذابیت صادرات محسوب می‌شود، می‌تواند مسیر تازه‌ای در سیاست‌های صادراتی ایران رقم بزند. در شرایطی که بازار جهانی فولاد و سنگ آهن درگیر نوسانات قیمتی و تحولات منطقه‌ای است، چنین تصمیماتی نه تنها اثر مستقیم بر صادرکنندگان دارد، بلکه آینده بازار آهن آلات ایران را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. گزارش حاضر با رویکرد تحلیلی، به بررسی ابعاد این تصمیم جدید، تحلیل شرایط صادراتی ایران و واکنش بازارهای کلیدی همچون بیلت و سنگ آهن می‌پردازد.
سیاست های ارزی تازه؛ فرصتی برای صادرکنندگان
شیوه جدید رفع تعهدات ارزی به‌صورت کوتاژمحور و لحاظ‌کردن ارز برگشتی سال‌های گذشته برای بهره‌مندی از معافیت مالیاتی، یکی از مهم‌ترین خبرهای اخیر برای صادرکنندگان است. این سیاست در واقع پاسخی به گلایه‌های فعالان اقتصادی درباره پیچیدگی و سخت‌گیری در رفع تعهدات ارزی است. برای سال‌ها، صادرکنندگان فولاد و سنگ آهن از روند بازگشت ارز و فشارهای مالیاتی گلایه داشتند، چرا که این روند نه تنها نقدینگی آنان را محدود می‌کرد بلکه توان رقابتی‌شان در بازارهای جهانی را نیز کاهش می‌داد. اکنون با این تصمیم، بخشی از دغدغه‌ها رفع می‌شود و صادرکنندگان می‌توانند از انعطاف بیشتری برخوردار شوند.
از نگاه کارشناسان، این مصوبه علاوه بر اینکه بار مالیاتی صادرکنندگان را سبک‌تر می‌کند، پیام روشنی از سوی دولت در حمایت از تولید و صادرات به بازار مخابره می‌کند. صادرکنندگانی که در سال‌های گذشته به دلیل فشارهای ارزی از ورود به بازارهای بین‌المللی دلسرد شده بودند، اکنون انگیزه بیشتری برای حضور فعال‌تر خواهند داشت. به ویژه در حوزه فولاد و سنگ آهن که سهم قابل توجهی در سبد صادرات غیرنفتی ایران دارد، این تغییر می‌تواند محرک مهمی برای افزایش عرضه در بازارهای خارجی باشد. همچنین، معافیت‌های مالیاتی جدید می‌تواند به ایجاد نقدینگی بیشتر در دست صادرکنندگان بینجامد؛ موضوعی که به آن‌ها اجازه می‌دهد منابع مالی خود را برای توسعه زیرساخت‌ها، بازاریابی و رقابت در بازارهای جهانی بهتر مدیریت کنند.
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که صرفاً تصویب این سیاست کافی نیست و اجرای دقیق و شفاف آن اهمیت حیاتی دارد. اگر فرآیند اداری پیچیده باقی بماند یا دستگاه‌های اجرایی هماهنگی لازم را نداشته باشند، صادرکنندگان همچنان با مشکلات جدی مواجه خواهند بود. شفافیت در نحوه محاسبه، سرعت عمل در صدور مجوزها و هماهنگی میان سازمان امور مالیاتی و بانک مرکزی، سه شرط اصلی برای موفقیت این طرح به شمار می‌رود. بنابراین می‌توان گفت که این مصوبه فرصتی استراتژیک برای افزایش رقابت‌پذیری صادرات ایران فراهم کرده، اما در عین حال آزمونی جدی برای توان اجرایی دولت نیز محسوب می‌شود.
بازار بیلت؛ ثبات ایران در میان تلاطم جهانی
نگاهی به وضعیت بیلت در بازارهای جهانی نشان می‌دهد که شرایط ایران با دیگر کشورها تفاوت قابل‌توجهی دارد. در حالی که قیمت بیلت صادراتی دریای سیاه طی هفته گذشته از ۴۳۴ دلار به ۴۵۰ دلار رسید و دوباره تا ۴۴۸ دلار کاهش یافت، و در جنوب شرق آسیا به ۴۶۵ دلار و در ترکیه به ۴۵۵ دلار معامله شد، بازار ایران همچنان در حالت ثبات باقی مانده است. دلیل اصلی این ثبات، ضعف تقاضای داخلی و محدودیت‌های عرضه است که اجازه نمی‌دهد صادرکنندگان ایران از فرصت افزایش قیمت جهانی به‌طور کامل بهره‌مند شوند. این شرایط نشان می‌دهد که حتی با وجود سیاست‌های حمایتی تازه، بخش مهمی از آینده صادرات ایران وابسته به تحریک تقاضای داخلی و بهبود زیرساخت‌های تجاری است. در غیر این صورت، ایران همچنان از چرخه نوسانات مثبت بازار جهانی جا خواهد ماند.
سنگ آهن و سایه ناپایداری بر صادرات ایران
سنگ آهن به‌عنوان یکی از کالاهای پایه در زنجیره فولاد، نقش حیاتی در صادرات ایران دارد. نوسانات اخیر بازار جهانی سنگ آهن – افزایش موقت به ۱۰۴ دلار و بازگشت به ۱۰۲ دلار برای سنگ آهن ۶۲ درصد – نشان‌دهنده شکنندگی تقاضا در چین است. برای ایران که یکی از صادرکنندگان اصلی این ماده به حساب می‌آید، چنین نوساناتی ریسک جدی محسوب می‌شود.
صادرکنندگان ایرانی علاوه بر دغدغه قیمت جهانی، با محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها، مشکلات حمل‌ونقل و مسائل بانکی نیز مواجه‌اند. تصمیم اخیر دولت برای ساده‌سازی فرآیند بازگشت ارز، می‌تواند تا حدی از فشارها بکاهد و به صادرکنندگان فرصت برنامه‌ریزی بهتر بدهد. با این حال، وابستگی شدید بازار سنگ آهن به تحولات اقتصاد چین، همچنان عاملی تعیین‌کننده در سرنوشت صادرات ایران باقی خواهد ماند.
میلگرد و دیگر مقاطع؛ تصویر تکمیلی از بازار
بررسی بازار میلگرد در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که بازار ایران برخلاف چین و آمریکا در وضعیت ثبات قرار گرفته است. در حالی که قیمت میلگرد صادراتی چین به ۴۷۱ دلار افزایش یافته و در آمریکا رشد ۱۰ دلاری ثبت کرده است، ایران شاهد تغییر جدی در این حوزه نبوده است. این ثبات نسبی گرچه در کوتاه‌مدت نشانه‌ای از آرامش بازار داخلی است، اما در بلندمدت می‌تواند به کاهش جذابیت صادرات منجر شود. فعالان بازار فولاد ایران باید این واقعیت را بپذیرند که تنها با سیاست‌های حمایتی دولت نمی‌توان رقابت‌پذیری را حفظ کرد. افزایش بهره‌وری، توسعه زیرساخت‌های صادراتی، و انطباق با استانداردهای جهانی از جمله الزاماتی است که باید در کنار مصوبات حمایتی مورد توجه قرار گیرد.
