رشد ۰.۷ درصدی تولید فولاد ایران در چهار ماهه ۱۴۰۴
به گزارش آهن آنلاین، در چهار ماهه نخست سال ۱۴۰۴، صنعت فولاد ایران با رشد اندک ۰.۷ درصدی در تولید مواجه شد؛ رشدی که هرچند چشمگیر نیست، اما نسبت به افت ۴.۸ درصدی در آمار سه ماهه، بهبود محسوب می‌شود. این تغییر روند را می‌توان نتیجه برنامه‌ریزی بهتر واحدهای فولادی برای تأمین برق در تیرماه دانست. در شرایطی که محدودیت‌های شدید برقی در اردیبهشت، با کاهش ۹۰ درصدی سهمیه برق، فولادسازان را غافلگیر کرد. بسیاری از واحدها با خرید برق سبز و آزاد یا استفاده از نیروگاه‌های خودتأمین، توانستند بخشی از فشار خاموشی‌ها را کاهش دهند.
عملکرد تولید فولاد ایران در ماه‌های آغازین 1404
بررسی آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان می‌دهد که در بین محصولات زنجیره فولاد، کنسانتره سنگ آهن با رشد ۵.۱ درصدی و تولید ۲۵.۱ میلیون تن، بیشترین افزایش را تجربه کرده است. این رشد تا حد زیادی ناشی از مصرف برق کمتر این حلقه تولید است که در شرایط کمبود انرژی، مزیت نسبی ایجاد کرده است. در مقابل، تیرآهن با افت شدید ۳۹.۵ درصدی و تولید تنها ۳۱۱ هزار تن، بیشترین کاهش را داشته که دلیل اصلی آن تغییرات خطوط تولید در ذوب‌آهن اصفهان عنوان شده است. همچنین، تولید کل مقاطع طویل فولادی با کاهش ۳ درصدی و ثبت ۴.۱۲۳ میلیون تن همراه بوده است.
در بخش محصولات تخت فولادی، تولید ورق گرم با افت ۶.۱ درصدی به ۳.۱۴ میلیون تن و ورق سرد با کاهش ۶.۸ درصدی به ۸۶۱ هزار تن رسیده است. ورق پوشش‌دار نیز با افت ۳.۱ درصدی و تولید ۵۷۲ هزار تن مواجه بوده است. در مجموع، کل مقاطع تخت فولادی با افت ۸.۲ درصدی و تولید ۳.۳۵۱ میلیون تن، کاهش محسوسی را تجربه کرده‌اند. این افت، همراه با افت تولید محصولات نهایی، می‌تواند نشان‌دهنده فشار دوگانه رکود تقاضای داخلی و محدودیت‌های تولیدی باشد.
افت تولید فولاد میانی و نگرانی از کاهش گندله
در بخش نیمه‌ساخته‌ها، تولید بیلت و بلوم با کاهش ۰.۱ درصدی تقریباً بدون تغییر باقی مانده و به ۶.۵۱ میلیون تن رسیده است، در حالی که اسلب رشد ۱.۹ درصدی را تجربه کرده و به ۴.۴۹ میلیون تن رسیده است. تولید فولاد میانی در مجموع با کاهش ۰.۷ درصدی به ۱۰.۸۴ میلیون تن رسیده است که نسبت به افت‌های شدیدتر ماه‌های گذشته، عملکرد بهتری محسوب می‌شود.
در حوزه مواد اولیه، تولید آهن اسفنجی با رشد ۲ درصدی به ۱۴.۸۱۲ میلیون تن رسیده، اما تولید گندله سنگ آهن با کاهش ۵.۶ درصدی به ۲۲.۴۵ میلیون تن کاهش یافته است. این کاهش در گندله می‌تواند زنجیره تأمین را در ماه‌های آتی تحت فشار قرار دهد، به‌ویژه اگر رشد تولید کنسانتره ادامه داشته باشد ولی ظرفیت گندله‌سازی به دلیل محدودیت انرژی یا سرمایه‌گذاری ناکافی توسعه نیابد.
این داده‌ها نشان می‌دهد که بحران انرژی، به‌ویژه محدودیت‌های برق، همچنان عامل اصلی نوسانات تولید در صنعت فولاد ایران است. با توجه به روندهای جهانی و داخلی، کاهش تقاضا در بازار داخل و فشار رقابت در بازارهای صادراتی، فولادسازان را در شرایط حساسی قرار داده است. از یک‌سو، رشد صادرات فولاد ایران در برخی حلقه‌ها، مانند اسلب و ورق، نشان می‌دهد که بخش‌هایی از صنعت با تغییر رویکرد توانسته‌اند مسیر تازه‌ای برای جبران افت فروش داخلی پیدا کنند؛ اما از سوی دیگر، افت شدید تولید برخی محصولات کلیدی مانند تیرآهن و ورق گرم، زنگ خطر کاهش عرضه در بازار داخلی را به صدا درآورده است.
چالش‌های ساختاری فولاد ایران و راهکارهای پایداری تولید
با توجه به چالش‌های ساختاری صنعت فولاد، از جمله وابستگی به انرژی ارزان، فرسودگی بخشی از تجهیزات و عدم تنوع در سبد محصولات، ادامه این وضعیت می‌تواند هم بازار داخلی و هم جایگاه ایران در تجارت جهانی فولاد را تهدید کند. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های بهره‌ور، توسعه نیروگاه‌های اختصاصی و انعطاف‌پذیری بیشتر در خطوط تولید، راهکارهایی هستند که می‌توانند پایداری تولید را تقویت کنند. قیمت آهن آلات در تحلیل این روندها اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا هر تغییر در تولید و عرضه می‌تواند مستقیماً بر قیمت‌ها و روند معاملات این بازار تأثیر بگذارد.
