رقابت میان ایران و ترکیه در بازار فولاد عراق
به گزارش آهن آنلاین؛ بازار جهانی فولاد در هفته‌های اخیر زیر سایه تحولات پیچیده‌ای قرار گرفته است که از شرق آسیا تا قلب اروپا و حتی بازارهای منطقه‌ای خاورمیانه را تحت‌تأثیر قرار داده است. رشد غیرمنتظره قیمت‌ها در چین با وجود رکود تقاضا، کشمکش‌های تجاری بین پکن و واشنگتن، رقابت ترکیه و ایران در بازار عراق و فشار واردات ارزان‌قیمت بر صنایع فولاد هند، همگی قطعات پازلی هستند که مسیر آینده این صنعت را ترسیم می‌کنند. همزمان، تغییرات محدود اما معنادار در بازار جهانی قراضه و بحران تولید فولاد در لهستان، تصویری چندلایه از چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی این بخش ارائه می‌دهد. در ادامه با نگاهی تحلیلی به این تحولات، سعی بر آن شده تا از دل این داده‌ها، تصویری شفاف از وضعیت کنونی و احتمالات پیش رو ترسیم کرد و در نهایت، اثرات آن را بر بازار داخلی ایران مورد بررسی قرار داد.
چین؛ رشد قیمت‌ها در سایه رکود تقاضا
در حالی که بخش زیادی از بازار فولاد چین با رکود تقاضا دست و پنجه نرم می‌کند، قیمت بیلت و میلگرد در این کشور روندی افزایشی را تجربه کرده است. این رشد، برخلاف انتظار فعالان بازار، نه از رونق مصرف بلکه از عوامل دیگری چون افزایش هزینه مواد اولیه، بهبود حاشیه سود کارخانه‌های فولادی و حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم دولت ناشی می‌شود. افزایش ۴ دلاری قیمت بیلت تا ۴۳۱ دلار و رشد مشابه قیمت میلگرد تا ۴۵۲ دلار در بورس شانگهای، نشانه‌ای است از تعادل پیچیده‌ای که میان عرضه، هزینه‌های تولید و سیاست‌های حمایتی شکل گرفته است. این وضعیت به نوعی پیام به بازارهای جهانی است که چین، حتی در شرایط رکود مصرف، حاضر به اجازه سقوط آزاد قیمت‌ها نیست و از ابزارهای مالی و سیاستی برای حفظ ثبات استفاده می‌کند.
اروپا و فشار واردات؛ از لهستان تا جنگ تعرفه‌ها
در اروپا، به‌ویژه در لهستان، صنعت فولاد با فشار شدید واردات ارزان‌قیمت روبه‌روست. کاهش ۲۲.۸ درصدی تولید فولاد خام لهستان در یک دهه گذشته، آن را بیش از میانگین کاهش اتحادیه اروپا آسیب‌پذیر کرده است. در سال جاری، بیش از ۸۴ درصد نیاز محصولات تخت و ۴۱ درصد محصولات طویل این کشور از واردات تأمین شده است. این وابستگی، صنعت فولاد لهستان را در برابر نوسانات بازار جهانی و رقابت خارجی به شدت حساس کرده است. در سطح کلان‌تر، جنگ تعرفه‌ای میان آمریکا و چین نیز با تمدید ۹۰ روزه تعویق تعرفه‌های کلان بر کالاهای چینی وارداتی، موقتاً آرام گرفته است. اما این تنفس کوتاه‌مدت نمی‌تواند ریسک‌های ساختاری را از بین ببرد و اروپا همچنان در معرض موج‌های قیمتی ناشی از این تنش‌ها باقی خواهد ماند.
خاورمیانه؛ رقابت ترکیه و ایران در بازار عراق
بازار عراق در سال‌های اخیر به یکی از میدان‌های اصلی رقابت تولیدکنندگان میلگرد منطقه تبدیل شده است. ترکیه با بهره‌گیری از تعرفه پایین واردات میلگرد به عراق، توانسته موقعیت خود را در این بازار تقویت کند و سهم ایران را کاهش دهد. هرچند قیمت میلگرد ایران تحویل مرز ترکیه حدود ۴۳۰ دلار و پس از ترخیص به ۴۵۰ دلار می‌رسد، اما اختلاف تعرفه‌ها و هزینه حمل باعث شده مزیت رقابتی در سمت ترکیه باقی بماند.
حتی اگر هزینه ترخیص میلگرد ترکیه در عراق به بیش از ۶۰۰ دلار برسد، باز هم تعرفه پایین آن، بازارپسندی را حفظ می‌کند. این شرایط نشان می‌دهد که روابط سیاسی نزدیک، الزاماً به حمایت اقتصادی منجر نمی‌شود و منافع تجاری در نهایت مسیر تصمیم‌گیری را مشخص می‌کند.
بازار قراضه و پیامدهای آن برای ایران
در بازار جهانی قراضه، هفته گذشته قیمت قراضه سنگین وارداتی ترکیه تنها یک دلار افزایش یافت و به ۳۴۷ دلار در هر تن رسید. این ثبات نسبی، حاصل توازن میان عرضه و تقاضا و انتظار فعالان بازار برای تغییرات فصلی تقاضا است. با این حال، تحولات در بخش قراضه، به‌ویژه در ترکیه، به‌طور غیرمستقیم بر بازار ایران نیز اثرگذار است. ترکیه یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان قراضه در منطقه است و هر تغییر در قیمت یا سیاست وارداتی آن می‌تواند بر هزینه تولید و در نتیجه بر قیمت‌های صادراتی و وارداتی ایران تأثیر بگذارد. همزمان، پرونده ضد دامپینگ فولاد آلیاژی هند علیه واردات ارزان‌قیمت چین، نشانه دیگری از شکل‌گیری موج‌های حفاظتی در بازار جهانی است که ممکن است الگوی مشابهی را در برخی بازارهای هدف ایران فعال کند. برای بازار داخلی ایران، این تحولات می‌تواند هم به معنای فشار رقابتی بیشتر و هم ایجاد فرصت‌های صادراتی باشد، بسته به اینکه سیاست‌گذاری داخلی چگونه با این تغییرات هماهنگ شود.
