اوج‌گیری جهانی سنگ آهن، عقب گرد داخلی در عرضه
به گزارش آهن آنلاین- در روزهایی که بازار جهانی سنگ‌آهن و شمش فولادی نشانه‌هایی از احیا و رشد قیمتی را بروز داده، صنعت فولاد با ناهماهنگی‌های درونی و مشکلات ساختاری، فرصت‌های طلایی را یکی‌یکی از دست می‌دهد. آمارهای منتشرشده از بازارهای آسیایی و اروپایی حاکی از افزایش ۴ تا ۶ دلاری قیمت سنگ‌آهن است. این یعنی زنجیره ابتدایی فولاد که پایه تمام محصولات پایین‌دستی محسوب می‌شود دوباره جان گرفته؛ اما برخلاف این موج جهانی، تولیدکنندگان ایرانی نه‌تنها از این رشد سودی نمی‌برند، بلکه به‌دلیل انبوهی از محدودیت‌های داخلی و تحریم‌های خارجی، همچنان در رکود دست‌وپا می‌زنند.
مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ‌آهن ایران، در اظهارنظری بی‌پرده از این وضعیت انتقاد کرده و تأکید دارد که هر بار بازار جهانی رونق می‌گیرد، تولیدکننده ایرانی گرفتار بی‌برنامگی‌ها و تنش‌های داخلی می‌شود. نتیجه این ناهماهنگی آن است که تا فعالان این صنعت بخواهند خود را با شرایط هماهنگ کنند، بازار جهانی دوباره وارد فاز رکود شده است.
بورس کالا؛ آینه ناتوانی در تنظیم‌گری
نگاهی به آخرین آمارهای عرضه در بورس کالای ایران، تصویر روشن‌تری از آشفتگی درون‌زا به دست می‌دهد. در عرضه روز دوشنبه ۱۳ مرداد، حجم شمش فولادی با کاهش قابل‌توجه ۲۲.۸۳ درصدی نسبت به عرضه قبلی، به ۱۴۳ هزار و ۱۰۰ تن رسید. این کاهش درحالی رخ داده که قیمت پایه شمش با افزایش حدود ۱.۰۲ درصدی به ۲۸۷ هزار و ۸۰۰ ریال به‌ازای هر کیلو رسیده است.
این کاهش عرضه در عین افزایش نرخ، می‌تواند دو معنا داشته باشد؛ یا تولیدکنندگان توان و انگیزه عرضه در شرایط فعلی را از دست داده‌اند یا تصمیم‌گیران درحال دستکاری عامدانه عرضه برای حفظ سطوح قیمتی‌اند. در هر دو حالت، پیامد آن برای بازار آزاد، افزایش قیمت در زنجیره‌های پایین‌دستی و تشدید بی‌ثباتی در معاملات است.
ازسوی‌دیگر، کاهش شدید عرضه در شرایطی رخ داده که بازار جهانی با نشانه‌هایی از رشد تقاضا و بهبود نسبی روبه‌روست، که این خود می‌توانست محرکی برای رونق بازار داخلی باشد؛ اما نبود هماهنگی بین تصمیم‌سازان و تولیدکنندگان، باعث شده فرصت بهره‌برداری از موج مثبت جهانی از دست برود. در غیاب یک سیاست‌گذاری هم‌راستا و سازوکار شفاف در عرضه‌ها، بورس کالا که باید نقش ناظر و تنظیم‌گر بازار را ایفا کند، عملاً به ویترینی برای آشفتگی ساختاری بدل شده است. روند کنونی نه‌تنها به تعادل بازار کمک نمی‌کند، بلکه به شکل‌گیری فضای روانی منفی میان فعالان بازار نیز دامن می‌زند.
واکنش بازار آهن؛ از میلگرد تا ورق سیاه
واکنش بازار آزاد آهن‌آلات به تحرکات ابتدایی زنجیره، بدون تأخیر بوده است. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که قیمت انواع محصولات نهایی مانند میلگرد، تیرآهن و ورق سیاه در هفته جاری، روندی صعودی داشته‌اند. میلگرد در اکثر کارخانه‌ها بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ تومان افزایش قیمت داشته، تیرآهن نیز بین ۵۰ هزار تا ۲۰۰ هزار تومان گران شده است. در مورد ورق‌های سیاه هم قیمت‌ها بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ تومان بالا رفته‌اند.
باوجوداین، برخی کارخانه‌ها سیاست ثبات قیمت را حفظ کرده‌اند که شاید ناشی از انباشت موجودی یا ناتوانی در پذیرش ریسک قیمتی باشد. بااین‌حال، روند کلی بازار آهن درحال صعود است و این حرکت، همزمان با کاهش عرضه شمش و رشد قیمت جهانی، جای تأمل دارد. در واقع، نشانه‌هایی از شروع یک سیکل افزایشی دیده می‌شود که می‌تواند کل بازار را تحت تأثیر قرار دهد؛ به‌ویژه اگر روند فعلی در قیمت مواد اولیه تداوم داشته باشد، این موج افزایشی به‌سرعت به سایر بخش‌های زنجیره نیز سرایت خواهد کرد و چشم‌انداز بازار را دگرگون می‌سازد.
آینده نزدیک؛ هشدار برای سیاست‌گذاران
تداوم این وضعیت، یک زنگ خطر جدی برای سیاست‌گذاران صنعت فولاد است. درشرایطی‌که بازار جهانی درحال بهبود نسبی است و زنجیره ابتدایی مثل سنگ آهن و شمش حرکت صعودی دارد، سیاست‌های ناکارآمد داخلی و نبود برنامه‌ریزی منسجم، می‌تواند منجربه از دست رفتن فرصت‌های صادراتی، تشدید رکود داخلی و نارضایتی عمومی در صنایع پایین‌دستی شود.
تولیدکنندگان ایرانی نیازمند یک سیاست صنعتی پویا و به‌روز هستند؛ سیاستی که نه‌تنها موانع داخلی را کاهش دهد، بلکه هم‌راستایی خود را با تحولات بازار جهانی حفظ کند. درغیر این‌صورت، بازار آهن‌آلات ایران نه‌تنها از تحرکات مثبت جهانی بی‌بهره می‌ماند، بلکه درگیر دور باطل نوسان و بی‌ثباتی خواهد شد.
