تفاوت سیم افشان و کابل افشان

سیم افشان، متشکل از رشته سیم‌های نازکی است که با یک لایه عایق از جنس PVC در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. این سیم که ساختار نرم و انعطاف‌پذیری دارد، می‌تواند جریان الکتریکی را به خوبی منتقل کند. کابل افشان هم مجموعه‌ای از یک یا چند سیم افشان است که در یک عایق کابل برق در کنار هم قرار دارند. این کابل هم بسیار منعطف است و در پروژه‌های نیازمند انعطاف‌پذیری بالا، مورد استفاده قرار می‌گیرد. درکل، سیم و کابل افشان از محصولات انعطاف‌پذیر صنعت برق هستند که در بعضی موارد با هم فرق دارند. با شناخت تفاوت این دو محصول می‌توان انتخاب مناسبی با توجه به پروژه خود داشت. در این مطلب، با تفاوت سیم افشان و کابل افشان آشنا می‌شوید.

تفاوت سیم افشان و کابل افشان

اولین تفاوت سیم افشان و کابل افشان مربوط به ساختار آن‌ها می‌شود. سیم افشان، هادی چند مفتولی است که همگی آن‌ها در یک طرف و با یک طول تاب به شکل نامنظم تابیده شده‌اند. کابل افشان هم همانطور که اشاره شد، متشکل از چند سیم افشان به هم تابیده است. ضمن اینکه سیم و کابل افشان را معمولا با هادی‌های فلزی مقاوم و مقرون‌به‌صرفه مانند مس و آلومینیوم تولید می‌کنند؛ اما همواره تفاوت‌های نامحسوسی میان آن‌ها وجود دارد. از این تفاوت‌ها می‌توان به میزان انعطاف‌پذیری، مقاومت الکتریکی، مقاومت مکانیکی، کاربرد و قیمت آن‌ها اشاره کرد. درادامه تفاوت‌های سیم و کابل افشان به صورت کامل بررسی شده است.

انعطاف‌پذیری و کاربرد در مسیرهای مختلف

برخورداری از انعطاف‌پذیری در سیم‌ها و کابل‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد و محصولات دارای این ویژگی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در رابطه با این دو محصول، ساختار رشته‌ای سیم افشان ظریف‌تر از کابل افشان است و انعطاف‌پذیری بهتری دارد. این سیم به دلیل ساختار نرم و منعطف خود به راحتی خم می‌شود. با توجه به این ویژگی، از سیم‌های افشان در پروژه‌های مختلف مانند سیم‌کشی داخلی ساختمان، لوازم الکتریکی و تابلو برق استفاده می‌کنند. در طرف دیگر، کابل افشان نسبت به سیم افشان انعطاف‌پذیری کمتری از خود نشان می‌دهد و برای سیم‌کشی ثابت پیشنهاد می‌شود. به‌این‌ترتیب، سیم‌های افشان ازنظر انعطاف‌پذیری عملکرد بهتری دارند. از این سیم‌ها می‌توان در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی نیازمند خمیدگی یا جابه‌جایی آسان استفاده کرد.

ساختار هادی و کلاس‌بندی رشته‌ها

اول اینکه به مواد دارای قابلیت رسانا که توانایی انتقال جریان الکتریسیته را دارند، هادی گفته می‌شود. به‌عبارتی، هادی‌ها وظیفه انتقال جریان برق را برعهده دارند. طلا، نقره، آلومینیوم و مس در زمره بهترین هادی‌ها قرار گرفته‌اند؛ اما به خاطر قیمت بالای طلا و نقره معمولا از مس و آلومینیوم استفاده می‌کنند. به صورت کلی، تولید هادی‌ها به شکل موارد ذکرشده در قسمت زیر است:

• هادی مفتولی (کلاس 1)

این دسته از هادی‌ها متشکل از یک رشته مفتول هستند که آن‌ها را با نماد Re می‌شناسند.

• هادی استرند شده، نیمه افشان (کلاس 2)

این گروه از هادی‌ها متشکل از چند مفتول نازک شده در یک سمت معین و یک طول تاب یا چند لایه به حالت هم مرکز با جهت‌های مختلف بر روی هم هستند. تعداد رشته‌های موجود در هادی استرند شده اغلب ۷، ۱۹، ۳۷ و ۶۱ است که به صورت گرد (Rm) یا سکتور (SM) در دو سبک ساده یا فشرده تولید می‌شوند.

• هادی افشان، بانچ شده (کلاس 5)

این گروه، چندین رشته هادی آنیل شده دارند که به صورت نامنظم به هم تابیده شده‌اند. سیم و کابل افشان هم در این دسته قرار داشته و در مقایسه با گروه‌های دیگر، انعطاف‌پذیری و فرم‌پذیری بهتری دارند.

مقاومت اهمی و افت ولتاژ

مقاومت اهمی و افت ولتاژ از دیگر تفاوت‌های میان سیم و کابل افشان است که دراینجا به بررسی آن پرداخته‌ایم. مقاومت اهمی یا همان مقاومت الکتریکی سیم افشان در مقایسه با کابل افشان بالاتر است. درمقابل، کابل افشان کمترین افت ولتاژ را دارد؛ به‌همین‌دلیل، برای سیم‌کشی‌های طولانی گزینه مطمئن‌تری محسوب می‌شود. درمجموع، برای مسیرهای کوتاه از سیم افشان و برای مسیرهای طولانی از کابل افشان استفاده می‌کنند. به‌طورکلی، برای انتخاب کابل مناسب هر مسیری به افت ولتاژ آن توجه کنید. شایان ذکر است، مقاومت اهمی رسانا رابطه معکوسی با سطح مقطع آن دارد؛ به این معنا که با افزایش سطح مقطع هادی میزان مقاومت اهمی کاهش می‌یابد.

استحکام مکانیکی، خوردگی و شرایط محیطی

سیم افشان به خاطر انعطاف‌پذیری بسیار بالا، مقاومت لازم در برابر خمش و پیچش را دارد. کابل افشان هم به دلیل برخورداری از عایق مناسب مقاومت بالایی در برابر رطوبت و مواد شیمیایی از خود نشان می‌دهد. درکل، هر دو آن‌ها معمولا در برابر حرکات خمشی مقاوم هستند و در صورت قرارگیری در مجاورت عوامل آسیب‌زا مانند نور خورشید ممکن است آسیب ببینند. از‌این‌رو، سیم و کابل افشان بهتر است در لوازم برقی و تاسیسات داخلی مورداستفاده قرار بگیرند. چنانچه موقعیت پروژه در فضای باز و در معرض تابش نور خورشید است باید به سراغ کابل‌های مقاوم‌تر رفت. ضمنا، اگر سیم و کابل افشان از کیفیت و مقاومت بالا برخوردار باشند، عمر مفید طولانی در کاربردهای داخلی و صنعتی دارند.

کاربردهای رایج در صنعت و ساختمان

یکی دیگر از تفاوت سیم افشان و کابل افشان به کاربردها و موارد مصرف آن‌ها بازمی‌گردد. سیم‌های افشان در مصارف مسکونی و تجاری دارای ولتاژ کم و مواردی همچون تجهیزات الکترونیکی، سیستم‌های روشنایی، بردها، ابزارهای پرتحرک، تابلو برق و سیم‌کشی داخلی بکار گرفته می‌شوند. کابل‌های افشان هم به دلیل قابلیت انعطاف‌پذیری و خمش عالی در دستگاه‌ها و اتصالات متقاطع نیازمند خمیدگی کابل مورداستفاده قرار می‌گیرند. درضمن، کابل مفتولی نوع دیگری از کابل‌های پرطرفدار است که ساختار متفاوتی نسبت به مدل‌های افشان دارد و اغلب در سیم‌کشی ساختمان، دفن در زمین و نصب‌های دائمی استفاده می‌شود. بنابراین، ماهیت کابل نوع کاربرد آن را مشخص می‌کند.

قیمت، هزینه ساخت و انتخاب اقتصادی

قیمت سیم و کابل افشان بر اساس عواملی نظیر برند تولیدکننده، مشخصات فنی و درجه کیفی آن‌ها تعیین می‌شود. درواقع، برندهای مختلف با توجه به هزینه ساخت هر سیم و کابل نسبت به قیمت‌گذاری آن‌ها اقدام می‌کنند. با توجه به تنوع سیم و کابل افشان هم شاهد تفاوت قیمت در بازار هستیم. درکل، هر دو محصول با توجه به مشخصات فنی مطلوبی که دارند، گزینه مناسبی برای پروژه‌های انبوه یا خاص محسوب می‌شوند. ضمن اینکه قیمت سیم و کابل افشان مانند سایر کابل‌های موجود در بازار نوساناتی دارد؛ از‌این‌رو، نرخ آن‌ها باید به صورت روزانه استعلام گرفته شود. برای این منظور، می‌توان به منابع معتبر اینترنتی رجوع کرد.

عایق‌ها و پوشش‌های حفاظتی در سیم و کابل

کیفیت عایق‌ها و پوشش‌های حفاظتی در سیم و کابل بسیار مهم است؛ زیرا بر نحوه عملکرد و عمر مفید آن‌ها تاثیر می‌گذارد. برای این منظور، از روکش‌های مقاومی نظیر PVC، XLPE و لاستیکی استفاده می‌کنند. این روکش‌ها از ساختار سیم و کابل محافظت کرده و مانع از نشت جریان یا قطع آن‌ می‌شود. پوشش PVC به دلیل انعطاف‌پذیری خوب و مقاومت بالا در برابر گرما به صورت گسترده در سیم‌ها و کابل‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. پوشش XLPE هم محدوده دمایی بالاتری نسبت به PVC دارد و به خاطر مقاومت دی الکتریک عالی و عملکرد مناسب در هر شرایط محیطی در کابل‌های فشار ضعیف و فشار متوسط بکار گرفته می‌شود. پوشش پلاستیکی مانند EPR نیز با مشخصاتی نظیر انعطاف‌پذیری مطلوب و عایق الکتریکی خوب در انواع کابل کاربرد دارد.

پیشنهاد انتخاب براساس پروژه

اینکه کدام یک از سیم افشان یا کابل افشان برای پروژه شما مناسب است به شرایط آن بستگی دارد. برای مثال، اگر مسیرهای پروژه متحرک یا پرپیچ‌وخم است، سیم افشان پیشنهاد می‌شود. از کابل‌های افشان هم می‌توان در پروژه‌های نیازمند به سیستم‌های الکتریکی با خیالی آسوده استفاده کرد. حال اگر هدف شما نصب دائم و اقتصادی است می‌توانید از کابل مفتولی استفاده کنید. این کابل برخلاف کابل افشان فقط یک رشته دارد. این یک رشته کابل مفتولی نیز نازک نیست و کاملا ضخیم است. همچنین، خبری از انعطاف‌پذیری بالا در این کابل نیست. درمجموع، انتخاب سیم و کابل باید بر اساس نیاز پروژه و شرایط حاکم بر آن صورت بگیرد تا درنهایت، کار کیفیت لازم را داشته باشد.

سیم افشان بهتر است یا کابل افشان و چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

مهم‌ترین تفاوت سیم افشان و کابل افشان به میزان انعطاف‌پذیری، مقاومت الکتریکی، مقاومت مکانیکی و ساختار کلی آن‌ها بازمی‌گردد. سیم افشان ازنظر انعطاف‌پذیری و مقاومت الکتریکی شرایط بهتری دارد. درمقابل، مقاومت مکانیکی کابل افشان بسیار خوب است و کمتر دچار افت ولتاژ می‌شود. با این تفاسیر، سیم‌های افشان در مسیرهای کم و کابل‌های افشان هم در مسیرهای بلند کارایی دارند. بعلاوه هر دو محصول اغلب در تجهیزات و سیستم‌های الکتریکی بکار گرفته می‌شوند. قیمت سیم و کابل افشان هم بر مبنای شرکت سازنده، خصوصیات فنی و ابعادی آن‌ها محاسبه شده و نرخ ثابتی ندارند. به‌همین‌خاطر، بهای آن‌ها را به صورت روزانه استعلام بگیرید.