هند فرمان را گرفت؛ زنگ پایان سلطه چین در بازار فولاد!
به‌گزارش آهن آنلاین؛ در حالی که سال ۲۰۲۴ برای صنعت جهانی فولاد با رکودی نسبی، نوسانات محدود قیمت آهن آلات و تقاضایی محتاطانه سپری شد، اما نشانه‌های تازه‌ای که در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ به‌ویژه از سوی بازار آسیا ظاهر شده‌اند، از آغاز یک چرخش تدریجی در وضعیت این صنعت حکایت دارند. هند، به‌عنوان یکی از پیشران‌های اصلی این تغییر، همراه با سایر اقتصادهای نوظهور منطقه، در حال بازتعریف جریان‌های سنتی عرضه و تقاضا در بازار جهانی فولاد است؛ تغییری که می‌تواند موازنه قدرت در این صنعت را دگرگون کرده و معادلات پیشین را به چالش بکشد.
هند؛ پیشران جدید بازار جهانی فولاد
هند به عنوان دومین مصرف‌کننده بزرگ فولاد جهان، با شتابی بی‌سابقه در حال افزایش ظرفیت تولید خود است. این کشور اخیراً به ظرفیت سالانه ۲۰۵ میلیون تن دست یافته و هدف‌گذاری ۳۰۰ میلیون تن تا سال ۲۰۳۰ را در دستور کار دارد. نرخ رشد تولید فولاد هند طی سال‌های اخیر به طور میانگین ۸ درصد بوده که به‌وضوح بالاتر از میانگین جهانی و حتی چین است.
افزایش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی، توسعه شهرهای هوشمند، نوسازی خطوط راه‌آهن و رشد بازار مسکن شهری، عواملی کلیدی در تحریک تقاضای داخلی هند هستند. در همین راستا، دولت هند علاوه‌بر حمایت‌های تولیدی، در آوریل ۲۰۲۵ تعرفه‌ای ۱۲ درصدی بر واردات فولاد – به‌ویژه از چین – اعمال کرد تا با واردات ارزان مقابله کند و از تولید داخلی حمایت نماید.
جنوب‌شرق آسیا؛ بازگشت سرمایه‌گذاری و نوسازی زیرساخت‌های آهن آلات
افزون بر هند، کشورهای جنوب‌شرق آسیا نظیر اندونزی، ویتنام و تایلند نیز پس از عبور از رکود اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا، روند نوسازی زیرساخت‌ها را از سر گرفته‌اند. این تحرک اقتصادی به افزایش تقاضای فولاد در بخش‌های ساخت‌وساز و خودروسازی منجر شده است. واردات فولاد در این منطقه، خصوصاً از کشورهای شرق آسیا مانند چین، کره‌جنوبی و ژاپن، افزایش چشمگیری داشته است.
کاهش تولید چین در سایه رکود ملکی و فشارهای داخلی
در سوی دیگر این معادله، چین که سال‌ها رهبر بی‌چون‌وچرای بازار فولاد بود، با چالش‌های ساختاری مواجه شده است. تولید فولاد این کشور در ژوئن ۲۰۲۵ نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۹.۲ درصد کاهش یافت و به ۸۳.۲ میلیون تن رسید. این سومین کاهش متوالی ماهانه است که تولید نیمه نخست سال را به پایین‌ترین سطح از ۲۰۲۰ رسانده است.
دلایل این کاهش، ترکیبی از رکود عمیق در بخش املاک، گرمای شدید تابستان که پروژه‌های عمرانی را مختل کرده، و تمرکز فزاینده دولت بر مهار مازاد ظرفیت و فشارهای ضدتورمی در صنعت است. پکن به‌دنبال مقابله با رقابت قیمتی مخرب و ساماندهی صنعت فولاد است، گرچه همچنان واردات سنگ‌آهن خود را به رقم بی‌سابقه ۱.۲۷ میلیارد تن افزایش داده تا ذخایر راهبردی خود را تقویت کند.
آفریقا و اروپا، در میان بازتعریف راهبردها در سایه رقابت فشرده فولاد
در آفریقای جنوبی، شرکت ArcelorMittal اعلام کرده تا پایان آوریل ۲۰۲۵ بخش فولاد بلند خود را تعطیل می‌کند. این تصمیم در نتیجه کاهش تقاضای داخلی و واردات ارزان فولاد – عمدتاً از چین – اتخاذ شده و منجر به از دست رفتن بیش از ۳۵۰۰ شغل خواهد شد. این تحول، زنگ خطر جدی برای اقتصادهای نوظهور با زیرساخت تولید شکننده است.
اتحادیه اروپا نیز به منظور حفاظت از تولیدکنندگان داخلی در برابر سیل واردات ارزان‌قیمت، طرح کاهش ۱۵ درصدی سهمیه واردات فولاد را ارائه کرده است؛ اقدامی پیشگیرانه در واکنش به تعرفه‌های جدید آمریکا که می‌تواند در آینده به سیاستی دائمی بدل شود.
آیا از رکود به صعود تدریجی خواهیم رسید؟
قیمت فولاد در بازارهای جهانی که در سال گذشته نوسان محدودی داشت، اکنون با انتظارات ناشی از رشد تقاضای آسیا، روندی افزایشی را تجربه می‌کند. برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند در صورت تثبیت رشد تقاضا در آسیا، ثبات هزینه‌های انرژی و عدم بروز بحران ژئوپلیتیکی جدید، قیمت هر تن فولاد می‌تواند در فصل دوم سال تا ۸ درصد افزایش یابد.
با این حال، ریسک‌های متعددی نیز در کمین بازار است؛ از جمله نرخ‌های بهره بالا در اقتصادهای بزرگ، نوسانات قیمت سنگ آهن و زغال‌سنگ، و همچنین تنش‌های منطقه‌ای در خاورمیانه که می‌تواند هزینه حمل‌ونقل و بیمه را افزایش دهد.
تغییر هندسه قدرت در بازار جهانی فولاد!
رشد سریع هند در صنعت فولاد تنها یک تحول اقتصادی نیست، بلکه نشان‌دهنده بازتعریف توازن ژئوپلیتیکی در بازار جهانی فولاد نیز هست. در حالی که چین با چالش‌های درونی دست‌وپنجه نرم می‌کند، هند با اتکا به سرمایه‌گذاری داخلی، سیاست‌های حمایتی و توسعه بازار مصرفی خود، به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به بازیگر محوری جدید این صنعت است.
افزایش نقش هند در تجارت جهانی فولاد می‌تواند چالش‌هایی برای صادرکنندگان سنتی مانند چین ایجاد کند، به‌ویژه در صورتی که کشورهای مختلف سیاست‌های حمایت‌گرایانه‌تری در قبال تولید داخلی در پیش بگیرند.
سال ۲۰۲۵ برای بازار جهانی فولاد، سالی پُر از تضاد و تغییر است؛ در یک سو رشد شتابان در آسیا به‌ویژه هند و جنوب‌شرق آسیا و در سوی دیگر رکود و بازنگری ساختاری در چین، آفریقا و اروپا. بازار فولاد دیگر صرفاً تابع عرضه چین نیست، بلکه تقاضای نوظهور آسیا، سیاست‌های حمایتی و ظرفیت‌سازی‌های ملی، محرک‌های تازه‌ای برای تعیین مسیر آینده این صنعت هستند. در چنین فضایی، شرکت‌ها، دولت‌ها و تحلیلگران باید خود را با پویایی‌های جدید بازار تطبیق دهند؛ چرا که معادلات سنتی در حال فروپاشی و ژئوپلیتیک فولاد وارد عصر تازه‌ای شده است.
