ادامه جنگ قیمت ها در بازار آهن آلات
به‌گزارش آهن آنلاین؛ در روزهایی که دلار و طلا همچون عقربه‌های سرگردان ساعت در رفت‌وآمدند و بورس تهران چهره‌ای افسرده به خود گرفته، بازار آهن‌آلات نیز درگیر یک دوگانگی عجیب شده است. از یک سو قیمت محصولات نهایی مانند میلگرد، تیرآهن و انواع ورق با شیب ملایمی در حال افزایش‌اند و از سوی دیگر، مواد اولیه‌ای مانند شمش و آهن اسفنجی روندی نزولی در پیش گرفته‌اند؛ پدیده‌ای که تحلیلگران از آن به‌عنوان «نابه‌سامانی زنجیره تأمین» یاد می‌کنند. در این گزارش، با نگاهی عمیق به تحولات چند روز گذشته، وضعیت کنونی بازار آهن را بررسی کرده و آینده احتمالی آن را در صورت ثبات یا تداوم التهاب‌ها تحلیل خواهیم کرد.
آهن گران، مواد اولیه ارزان
یکی از نکات جالب بازار این روزها، افزایش قیمت برخی محصولات نهایی در حالی است که قیمت مواد اولیه همچنان رو به کاهش دارد. میلگرد در اغلب کارخانه‌ها با رشد ۱۰۰ تا ۵۰۰ تومانی مواجه شده، تیرآهن در بعضی موارد تا ۲۰۰ هزار تومان بالا رفته و انواع ورق‌ها نیز عموماً افزایشی ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومانی را تجربه کرده‌اند. در مقابل اما، نرخ شمش در بورس کالا حدود ۱.۸ درصد و آهن اسفنجی بیش از ۴ درصد کاهش داشته‌اند. این تضاد قیمتی، باعث شده تحلیلگران از «دوگانگی در زنجیره فولاد» سخن بگویند؛ وضعیتی که تولیدکنندگان محصولات نهایی را سردرگم و برنامه‌ریزی برای تولید را دشوار کرده است.
مهم‌ترین علت این شکاف قیمتی را می‌توان در ساختار غیرمنعطف صنعت فولاد، افزایش هزینه‌های تولید، ناترازی انرژی و محدودیت‌های حمل‌ونقل جست‌وجو کرد. کاهش قیمت مواد اولیه به‌ظاهر باید به کاهش قیمت محصولات منجر شود، اما فشارهای بیرونی مانند قیمت ارز و انتظارات تورمی، اجازه نمی‌دهد این کاهش به مصرف‌کننده منتقل شود.
التهاب‌های پساصلح؛ بازگشت بازار آهن آلات به حباب یا واقعیت؟
با اعلام کاهش تنش‌های منطقه‌ای و احتمال فروکش‌کردن سایه جنگ، انتظارات عمومی بر آن بود که بازارهای داخلی به‌سمت ثبات حرکت کنند. اما در عمل، طی چند روز گذشته، دلار آزاد از کانال ۸۳ هزار تومانی بار دیگر به مرز ۹۲ هزار تومان بازگشت و قیمت طلا نیز روندی افزایشی گرفت. در چنین فضایی، بازار آهن نیز از این موج روانی تأثیر گرفت و قیمت‌ها به‌جای تثبیت، میل به صعود پیدا کردند.
با وجود صلح نسبی، رفتار بازار بیشتر از منطق اقتصادی، تابع انتظارات هیجانی است. خریدهای احتیاطی برخی واسطه‌ها و تلاش واحدهای نوردی برای حفظ سود در برابر افزایش هزینه‌ها، عامل مهمی در حفظ یا افزایش قیمت‌ها بوده‌اند. افزون بر آن، عرضه‌های سنگین بورس کالا به‌تنهایی نتوانست جلوی این روند را بگیرد؛ به‌رغم رشد ۳۲ درصدی عرضه میلگرد و کاهش ۱.۱۶ درصدی قیمت پایه آن در بورس، قیمت‌ها در بازار آزاد افزایش یافتند.
بر بازار آهن آلات کدام یک محتمل است؛ تثبیت، اصلاح یا جهش مجدد؟
پیش‌بینی دقیق از آینده بازار آهن در ایران همواره دشوار بوده، اما اکنون این پیچیدگی دوچندان شده است. اگرچه در کوتاه‌مدت به دلیل رکود عمومی بازار ساخت‌وساز، توان خرید مصرف‌کننده نهایی و چشم‌انداز مبهم تقاضا، بعید است بازار شاهد جهش قیمتی شدیدی باشد، اما در صورتی که نرخ ارز همچنان پرنوسان بماند یا منابع انرژی با محدودیت بیشتری مواجه شوند، روند افزایشی کنونی تداوم خواهد یافت.
از سوی دیگر، تولیدکنندگان مواد اولیه در حال حاضر با کاهش نرخ فروش محصولات خود روبه‌رو هستند و احتمال دارد در واکنش به زیان‌دهی، عرضه را کاهش دهند یا نسبت به فرمول‌های فعلی قیمت‌گذاری اعتراض کنند. این واکنش زنجیره‌ای می‌تواند بار دیگر عرضه را محدود و قیمت‌ها را ملتهب کند.
همچنین، در صورت تداوم افت بورس و کم‌اثر بودن ابزارهای مالی در کنترل نقدینگی سرگردان، ممکن است سرمایه‌ها مجدداً به بازار آهن و کالاهای فیزیکی بازگردند؛ مسئله‌ای که احتمال شکل‌گیری حباب‌های قیمتی را افزایش می‌دهد.
فولاد در میدان مین اقتصاد
با مرور وضعیت فعلی، می‌توان گفت بازار آهن آلات به‌مانند بسیاری از بخش‌های دیگر اقتصاد ایران، در برزخی از سیگنال‌های متضاد به‌سر می‌برد. کاهش قیمت مواد اولیه، افزایش عرضه در بورس کالا، هزینه‌های فزاینده تولید و نوسانات ارزی، همگی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند تا شرایطی غیرقابل‌پیش‌بینی و ناپایدار را رقم بزنند.
اگرچه در ظاهر، صلح منطقه‌ای می‌توانست فرصت مناسبی برای بازگشت بازار به ثبات باشد، اما در عمل تا زمانی‌که سیاست‌های اقتصادی شفاف، سیاست‌گذاری انرژی پایدار و نظام قیمت‌گذاری متوازن در کل زنجیره فولاد برقرار نشود، بازار همچنان به نوسان، بی‌اعتمادی و تصمیم‌گیری‌های مقطعی دچار خواهد بود.
از نگاه کارشناسان، اگر قرار است تولید فولاد در کشور تداوم داشته باشد، نیازمند بازطراحی جدی در سیاست‌های حمایتی، تأمین زیرساخت‌های انرژی، بازنگری در فرمول‌های قیمت‌گذاری و در نهایت، بازگرداندن آرامش به متغیرهای کلان اقتصادی هستیم؛ در غیر این‌صورت، حتی سایه جنگ هم اگر کنار برود، صلحی برای بازار آهن رقم نخواهد خورد.
