تداوم وضعیت قرمز در بازار آهن آلات
به‌گزارش آهن آنلاین؛ در شرایطی که بازار جهانی فولاد ماه‌ها با رکود تقاضا، سیاست‌های انقباضی چین و موانع زیست‌محیطی دست‌وپنجه نرم می‌کرد، حالا نشانه‌هایی از تحرک تازه در سطح بین‌الملل به چشم می‌خورد. آخرین خبرها از مذاکرات میان دو اقتصاد بزرگ دنیا، چین و آمریکا، حاکی از رسیدن به چارچوب‌هایی نوین برای همکاری در حوزه تأمین مواد معدنی کمیاب است؛ موضوعی که می‌تواند نقشه‌ی زنجیره تأمین جهانی را بازنویسی کرده و بسیاری از گلوگاه‌های تولید فولاد، خودروسازی و صنایع سنگین را باز کند.
حالا نوبت به صلح تجاری رسیده است!
چین که این روزها با کاهش تولید و رکود عمیق در بازار مسکن خود مواجه است، به‌نظر می‌رسد در حال بازنگری در راهبردهای کلان اقتصادی‌اش در قبال آمریکا باشد. توافقی که اخیراً میان واشنگتن و پکن به‌دست آمده، نشانه‌هایی از تعدیل در جنگ تجاری سال‌های اخیر دارد؛ از جمله تسهیل مجدد صادرات مواد معدنی کمیاب به ایالات متحده، که نقشی کلیدی در صنایع نوین دارد. اگر این روند مصالحه‌آمیز ادامه یابد، نه‌تنها می‌تواند به کنترل نرخ تورم و بهبود شاخص‌های اشتغال در آمریکا کمک کند، بلکه بازتاب آن در کاهش هزینه تولید، کاهش بی‌ثباتی زنجیره تأمین و به‌تبع آن، تحرک بیشتر در بازار جهانی فولاد و آهن‌آلات نیز نمایان خواهد شد. در این میان، نگاه فعالان بازارهای کالایی، بیش از هر زمان دیگری، به تحرکات واشنگتن و پکن دوخته شده است. توافق‌های اخیر می‌تواند جهت‌گیری تازه‌ای به قیمت‌های جهانی بدهد و تا حدی از فضای پرالتهاب سال‌های گذشته فاصله بگیرد. با کاهش موانع تجاری و گشایش دوباره مسیرهای صادراتی، زنجیره‌های تأمین جهانی بار دیگر به تعادل نزدیک می‌شوند. از سوی دیگر، کشورهایی مانند هند، عربستان و مصر نیز با سرمایه‌گذاری در تکنولوژی و افزایش بهره‌وری، در پی آن هستند تا از این فضای جدید برای تثبیت موقعیت خود در بازار جهانی فولاد بهره‌برداری کنند؛ رقابتی که ممکن است در آینده‌ای نزدیک به تغییر توازن قدرت در بازار بین‌المللی منجر شود.
فرصتی به نام صادرات، خطری به نام انزوا
طبق گزارش انجمن جهانی فولاد، تولید ماهانه کشورهای عربی در ماه مه با رشد ۵درصدی همراه بوده و مصر، عربستان و الجزایر در صدر جدول تولید منطقه‌ای قرار دارند. این در حالی است که ایران با تولید ۳.۴ میلیون تن فولاد، رشد ۴.۵ درصدی را تجربه کرده اما فاصله با رقبای منطقه‌ای در حال کاهش است. هند نیز با رشد قابل‌توجه خود، جایگاه دوم جهانی را مستحکم کرده و تهدیدی جدی برای چین در آینده به‌شمار می‌رود. اما ایران در کجای این معادله قرار دارد؟ با وجود پیشرفت نسبی در تولید، اگر سیاست‌گذاری‌ها در مسیر بهبود صادرات و تسهیل روابط تجاری قرار نگیرد، بازارهای صادراتی به‌سرعت توسط رقبا تصاحب خواهند شد. در فضای نوظهوری که حاصل از توافقات کلان جهانی است، کشورهایی که حضور فعال و انعطاف‌پذیر در عرصه تجارت بین‌الملل داشته باشند، دست بالا را خواهند داشت. اگر ایران در چنین شرایطی صرفاً به بازار داخلی اکتفا کند یا درگیر محدودیت‌های بانکی، لجستیکی و دیپلماتیک باقی بماند، ظرفیت‌های تولیدی خود را به ضد خود تبدیل خواهد کرد؛ چرا که افزایش عرضه بدون کشش تقاضا، منجر به نوسانات شدید قیمت آهن آلات در بازار داخلی می‌شود.
صنعت فولاد ایران؛ بازیگر تازه یا تماشاگر قدیمی
هم‌زمان با رشد واردات نفت ایران از سوی چین، نشانه‌هایی از گرم‌تر شدن روابط اقتصادی دیده می‌شود که اگر با راهبردی هدفمند در زنجیره فولاد همراه شود، می‌تواند بار دیگر مسیر صادرات این بخش را باز کند. اما این فرصت‌ها زودگذرند. با تثبیت جایگاه کشورهایی مانند عربستان و مصر در بازارهای آفریقا و مدیترانه، ایران باید مسیرهای تازه‌ای برای فروش محصولات فولادی خود ترسیم کند؛ چه از طریق پیمان‌های دوجانبه، چه از راه دیپلماسی اقتصادی منطقه‌ای و چه از منظر تنوع‌بخشی به ترکیب محصولات صادراتی. می‌توان گفت بازار جهانی آهن‌آلات در حال پوست‌اندازی دوباره‌ای است؛ اما ایران در نقطه‌ای ایستاده که یا باید با سیاست‌های منعطف و حضور فعال در بازار جهانی، بخشی از این بازی تازه باشد، یا نظاره‌گر از دست رفتن مزیت‌های نسبی‌اش شود. توافقات چین و آمریکا و تحرکات هند، فقط معادله‌های اقتصادی نیستند؛ پیام‌هایی هستند برای بازتعریف جایگاه‌ها و نقش‌ها در تجارت بین‌الملل.
