تابستان داغ یا سرد برای خریداران تیرآهن؟
- چرا تابستان برای بازار آهن اهمیت دارد؟
- قیمت تیرآهن در خردادماه چه مسیری را طی کرد؟
- تحلیل وضعیت تیرآهن در ابتدای تابستان ۱۴۰۴
- عوامل مؤثر بر قیمت تیرآهن در تابستان ۱۴۰۴
- تابستان داغ یا سرد؟ سناریوهای محتمل پیش روی بازار
- نقش پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز در تحریک تقاضا برای تیرآهن
- نقش بورس کالا در تنظیم بازار تیرآهن
- چه زمانی باید خرید تیرآهن را جلو انداخت؟
- تابستان را با خرید محتاطانه یا هجومی تیرآهن آغاز کنیم؟
به گزارش آهن آنلاین - با آغاز فصل تابستان، بازار آهن‌آلات وارد فازی جدید از تحرکات قیمتی و رفتاری می‌شود که می‌تواند معادلات بسیاری از خریداران عمده، تولیدکنندگان و فعالان زنجیره تأمین را دستخوش تغییر کند. تیرآهن، به‌عنوان یکی از مقاطع استراتژیک در صنایع ساختمانی و زیرساختی، در این روزها تحت تأثیر متغیرهای متعددی چون نوسانات نرخ ارز، چشم‌انداز صادرات، تحرکات بازار جهانی فولاد و همچنین سیگنال‌های ژئوپولیتیکی قرار دارد.
در چنین شرایطی، تحلیل دقیق روند تقاضای فصلی، ظرفیت عرضه داخلی و همچنین رفتار معاملاتی در بورس کالا برای اتخاذ تصمیمات خرید به‌موقع و صحیح، از اهمیت زیادی برخوردار است. بازار تابستان ۱۴۰۴، اگرچه با ثبات نسبی در نرخ ارز و قیمت شمش فولاد همراه بوده، اما همچنان در معرض نوسانات پیش‌بینی‌نشده‌ای قرار دارد. نوساناتی که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر استراتژی خرید و فروش داشته باشد. درک این نوسانات و تحلیل به‌موقع آن‌ها، تمایز میان خرید موفق و پرریسک را تعیین می‌کند.
چرا تابستان برای بازار آهن اهمیت دارد؟
تابستان، دوره‌ی آغاز مجدد فعالیت‌های اجرایی در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی است؛ فعالیت‌هایی که در ماه‌های سرد سال به‌دلیل شرایط جوی، محدودیت‌های اجرایی یا کاهش بودجه‌ها به تعویق افتاده‌اند. این بازگشت پروژه‌ها به فاز عملیاتی، به‌طور مستقیم باعث افزایش تقاضا برای مقاطع فولادی از جمله تیرآهن می‌شود. درچنین‌شرایطی، قیمت آهن آلات ممکن است تحت تأثیر رشد تقاضا و برخی محدودیت‌های مقطعی در توزیع، نوساناتی را تجربه کند.
- آغاز مجدد پروژه‌های عمرانی خوابیده در زمستان
یکی از دلایل اصلی اهمیت فصل تابستان در بازار تیرآهن، آغاز مجدد پروژه‌های عمرانی‌ای است که در ماه‌های سرد سال به‌حالت نیمه فعال یا تعلیق درآمده‌اند. در بسیاری از استان‌های کشور، به‌ویژه مناطق سردسیر، فعالیت‌های عمرانی مانند اجرای فونداسیون، اسکلت فلزی یا نصب سازه‌های فلزی در زمستان به‌دلیل شرایط نامناسب زمین، یخ‌زدگی، یا عدم امکان بتن‌ریزی، متوقف می‌شوند. این پروژه‌ها معمولاً با شروع خرداد و تثبیت شرایط آب‌وهوایی، وارد فاز اجرایی می‌شوند و همین مسئله یک فشار تقاضایی ناگهانی به بازار وارد می‌کند.
- افزایش تقاضا در بخش ساخت‌وساز خصوصی و شهری
در کنار پروژه‌های عمرانی، فعالیت‌های ساخت‌وساز در بخش خصوصی اعم از پروژه‌های انبوه‌سازی، تجاری‌سازی، یا ساخت مسکن توسط اشخاص حقیقی نیز عمدتاً در تابستان به اوج خود می‌رسد. این فصل هم از نظر برنامه‌ریزی‌های مالی انبوه‌سازان و نیز تسهیلات بانکی، فرصت مناسبی برای آغاز یا تسریع پروژه‌ها فراهم می‌کند.
تیرآهن، به‌ویژه در سازه‌های اسکلت فلزی، یکی از اقلام اولیه است که در همان مراحل ابتدایی پروژه مصرف می‌شود. به‌همین‌دلیل، هم‌پوشانی زمانی میان تقاضای پروژه‌های عمرانی دولتی و پروژه‌های ساختمانی بخش خصوصی، یک فشار مضاعف بر بازار تیرآهن وارد می‌کند.
- الگوی فصلی خریدوفروش تیرآهن در بازار
بررسی‌های آماری از معاملات تیرآهن در بورس کالا و همچنین گزارش‌های بازار آزاد در سال‌های گذشته، نشان می‌دهد که بازار تیرآهن تابع یک الگوی رفتاری فصلی نسبتاً تکرارشونده است. در فصل تابستان، میزان خرید توسط انبارداران، توزیع‌کنندگان منطقه‌ای و حتی مصرف‌کنندگان نهایی به‌شکل ملموسی افزایش می‌یابد.
این افزایش خرید، تنها ناشی از مصرف واقعی نیست، بلکه بخشی از آن به پیش‌بینی فعالان بازار از احتمال رشد قیمت‌ها در نیمه دوم سال برمی‌گردد. در نتیجه، بخشی از بازیگران بازار وارد فاز ذخیره‌سازی می‌شوند و این رفتار سفته‌بازانه نیز بر قیمت‌گذاری تأثیر می‌گذارد.
قیمت تیرآهن در خردادماه چه مسیری را طی کرد؟
روند قیمت تیرآهن در بازار آهن‌آلات ایران طی خردادماه ۱۴۰۴ نوسانات قابل‌توجهی را تجربه کرد. در ابتدای این ماه، شاهد حرکت نزولی قیمت‌ها بودیم که عمدتاً تحت تأثیر اخبار منتشرشده پیرامون ازسرگیری مذاکرات میان ایران و ایالات‌متحده آمریکا شکل گرفت. این اخبار، پالس‌های مثبتی به بازار مخابره کرد و فضای روانی بازار را به‌سمت کاهش نرخ ارز و تخلیه حباب قیمتی در بازار فولاد سوق داد. در نتیجه، قیمت تیرآهن در بسیاری از کارخانه‌ها با کاهش همراه شد.
اما این روند نزولی پایدار نماند. از حدود دهم خردادماه، بازار به‌تدریج وارد فاز صعودی شد. در بازه زمانی بین ۱۰ تا ۱۸ خرداد، رشد قیمت تیرآهن، به‌ویژه سایزهای پرمصرف، قابل‌مشاهده بود. بخشی از این افزایش به‌دلیل بازگشت تقاضای فصلی در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی بود و بخشی دیگر نیز به محدودیت‌های مقطعی در عرضه برخی کارخانه‌ها برمی‌گشت.
پس از ۱۸ خردادماه، بازار وارد یک‌فاز ثبات نسبی شد. نوسان قیمت در اغلب کارخانه‌ها محدود شد و برخی تولیدکنندگان از جمله شرکت ذوب‌آهن اصفهان، قیمت تیرآهن سایز ۱۴ را در رقم ۶ میلیون و ۸۱۸ هزارتومان تثبیت کردند.
تحلیل وضعیت تیرآهن در ابتدای تابستان ۱۴۰۴
با ورود به تیرماه ۱۴۰۴، بازار تیرآهن در نقطه‌ای بین ثبات نسبی و انتظار برای تحرک قیمتی قرارگرفته است. پس از یک دوره نوسان محدود در اواخر خرداد، بازار وارد فاز کم‌تحرکی و یا حتی شوک شده است. شوکی که حاصل از زدوخوردهای نظامی بین ایران و اسرائیل است.
از منظر عرضه، اغلب کارخانه‌های تولیدکننده تیرآهن مانند ذوب‌آهن اصفهان، فولاد یزد، آریان فولاد و ظفر بناب، عرضه‌های منظمی در بورس کالا و بازار آزاد داشته‌اند و فعلاً نشانه‌ای از کمبود در بخش تأمین دیده نمی‌شود. همین تعادل نسبی بین عرضه‌و‌تقاضا، یکی از دلایل اصلی تثبیت قیمت‌ها در روزهای ابتدایی تابستان بوده است.
عوامل مؤثر بر قیمت تیرآهن در تابستان ۱۴۰۴
در تابستان ۱۴۰۴، قیمت تیرآهن به‌طور مستقیم تحت تأثیر چندین عامل مهم قرار خواهد گرفت که در مجموع، تغییرات آن را در کوتاه‌مدت و بلندمدت شکل می‌دهند. این عوامل می‌توانند شامل نوسانات نرخ ارز، وضعیت تقاضای فصلی در پروژه‌های عمرانی، سیاست‌های صادراتی دولت، محدودیت‌های عرضه از سوی تولیدکنندگان داخلی و حتی شرایط بازار جهانی فولاد باشند.
- عرضه محدود تولیدکنندگان داخلی: کارخانه‌های بزرگ مانند ذوب‌آهن اصفهان و فولاد یزد معمولاً با ظرفیت‌های کامل فعالیت می‌کنند، اما درصورت بروز مشکلات در تأمین مواد اولیه یا افزایش تقاضا از بخش صادراتی، ممکن است تأمین مقاطع خاص مانند تیرآهن سنگین با چالش مواجه شود که این می‌تواند موجب نوسان قیمت شود.
- شرایط جهانی بازار فولاد: تغییرات قیمت در بازار جهانی فولاد، به‌ویژه در چین که بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان است، تأثیرات مستقیمی بر قیمت تیرآهن داخلی خواهد داشت. افزایش قیمت فولاد در بازار جهانی می‌تواند موجب افزایش قیمت تیرآهن در ایران شود، زیرا تولیدکنندگان داخلی تمایل دارند تا قیمت‌های خود را هماهنگ با روند جهانی تنظیم کنند.
تابستان داغ یا سرد؟ سناریوهای محتمل پیش روی بازار
بازار تیرآهن در تابستان ۱۴۰۴ در تقاطع چند نیروی متضاد قرار دارد؛ از یک‌سو امید به رونق پروژه‌های عمرانی و ازسوی‌دیگر سایه رکود، سیاست‌های مبهم تجاری و نوسانات ارزی. در چنین فضایی، تحلیل‌گران صنعت فولاد دو سناریوی اصلی را برای مسیر پیش‌روی بازار متصور هستند: تابستانی داغ با روند صعودی قیمت‌ها یا تابستانی سرد با ثبات یا کاهش نرخ‌ها.
- سناریو اول: تابستان داغ و روند صعودی قیمت‌ها: در این سناریو، قیمت تیرآهن در تابستان ۱۴۰۴ به‌واسطه عوامل مختلف از جمله افزایش تقاضا، مشکلات عرضه یا نوسانات ارزی با رشد مواجه می‌شود. شروع پروژه‌های عمرانی و افزایش تقاضا برای تیرآهن می‌تواند فشار بیشتری به بازار وارد کند و قیمت‌ها را به‌سمت بالا سوق دهد. دراین‌حالت، تولیدکنندگان برای جبران هزینه‌ها، قیمت‌های خود را افزایش خواهند داد و ممکن است کمبود عرضه نیز به این روند دامن بزند.
- سناریو دوم: تابستان سرد و روند ثابت یا نزولی قیمت‌ها: دراین‌حالت، قیمت تیرآهن در تابستان با کاهش تقاضا و ثبات یا حتی کاهش قیمت‌ها روبه‌رو می‌شود. اگر تقاضای پروژه‌های عمرانی به‌اندازه پیش‌بینی‌ها بالا نرود یا به‌دلیل رکود بازار، فعالیت‌های ساختمانی کمتر شود، عرضه به‌راحتی از تقاضا پیشی خواهد گرفت و قیمت‌ها ثابت باقی می‌مانند یا کاهش می‌یابند. در این سناریو، ممکن است حتی با افزایش تولید یا تغییرات مثبت در سیاست‌های وارداتی، بازار وارد رکود شود و قیمت‌ها کاهش یابد.
نقش پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز در تحریک تقاضا برای تیرآهن
پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز یکی از مهم‌ترین عوامل تحریک تقاضا در بازار تیرآهن به‌شمار می‌روند. در حقیقت، افزایش فعالیت‌های ساختمانی می‌تواند به‌طور مستقیم به افزایش نیاز به مصالح ساختمانی، به‌ویژه تیرآهن، منجر شود. این موضوع به‌ویژه در فصول گرم سال، مانند تابستان که پروژه‌های عمرانی سرعت بیشتری می‌گیرند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
تقاضای شدید برای تیرآهن در پروژه‌های مسکونی، به‌ویژه در دوران رونق بازار مسکن، به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. این پروژه‌ها به مقادیر زیادی تیرآهن برای ساخت سازه‌های مختلف نیاز دارند. در کنار پروژه‌های مسکونی، پروژه‌های عمرانی بزرگ مانند راه‌سازی، سدسازی، پل‌سازی و همچنین طرح‌های شهری، نیاز بالایی به تیرآهن دارند.
نقش بورس کالا در تنظیم بازار تیرآهن
باتوجه‌به افزایش حجم تقاضا برای تیرآهن در فصل تابستان، بورس کالای ایران تلاش کرده است با طراحی یک چارچوب مشخص و منظم، نقشی کلیدی در تنظیم بازار ایفا کند. این بازار رسمی که به‌عنوان بستر اصلی عرضه شمش فولاد و مقاطع طویل از جمله تیرآهن شناخته می‌شود. نکته قابل‌توجه در عرضه تیرآهن در بورس کالا، شفافیت قیمتی آن است. به‌دلیل رقابتی بودن فرآیند عرضه، قیمت‌ها در فضایی قابل رصد و بر پایه مکانیسم عرضه و تقاضا کشف می‌شود که این مسئله تفاوت قابل‌توجهی با بازار آزاد دارد.
درحالی‌که بازار فولاد ایران زیر سایه تنش‌های ژئوپلیتیکی قرار دارد، دو ابلاغیه تازه ازسوی بورس کالا، فضای معاملاتی این بازار را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است. نخستین ابلاغیه، به‌نحوه قیمت‌گذاری تیرآهن‌های سنگین می‌پردازد که از ۷ تیرماه، نرخ آن‌ها براساس میانگین موزون تیرآهن سبک و متوسط هفته قبل، با ضریب ۱.۲۵ محاسبه خواهد شد.
ابلاغیه دوم نیز به تعیین نرخ پایه کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی بر مبنای نسبت معاملات به عرضه اختصاص دارد؛ روشی که درصورت استقبال بالا از عرضه‌ها، منجر به افزایش قیمت پایه و در غیر این صورت، کاهش آن خواهد شد. هرچند هدف این سیاست، رقابتی‌سازی بازار است، اما در عمل می‌تواند به‌دلیل بی‌ثباتی فعلی، ریسک تازه‌ای برای فولادسازان و نوردکاران ایجاد کند.
چه زمانی باید خرید تیرآهن را جلو انداخت؟
در بازار پرنوسان آهن‌آلات، تصمیم‌گیری درباره زمان خرید تیرآهن می‌تواند به‌طور مستقیم بر هزینه‌های پروژه تأثیر بگذارد. شناخت شرایطی که در آن جلو انداختن خرید به‌صرفه‌تر است، برای فعالان حوزه ساخت‌وساز و خریداران عمده اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از مهم‌ترین شرایطی‌که خرید زودهنگام تیرآهن را توجیه‌پذیر می‌کند، آغاز روند صعودی قیمت‌ها در بازار است. وقتی نشانه‌هایی از افزایش قیمت‌ها ظاهر می‌شود، تعلل در خرید ممکن است به‌معنای مواجهه با نرخ‌های بالاتر در روزهای آینده باشد.
کاهش موجودی انبارها یا کند شدن روند عرضه توسط کارخانه‌ها نیز از دیگر سیگنال‌هایی است که خریداران حرفه‌ای را به‌جلو انداختن خرید سوق می‌دهد. در پایان خرداد قیمت دلار در بازار آزاد حدود 83 هزارتومان ثبت شد و در سامانه نیما نیز دلار در بازه 68 هزارتومان تا 69 هزارتومان معامله شد. این میزان ثبات نسبی ارزی تا حدی فشار روانی روی بازار را کاهش داده و سیگنال مثبتی برای کنترل بهای محصولات فولادی فراهم ساخته است.
در شرایطی که قیمت دلار «نسبتا بدون نوسان» است و سطح قیمت شمش هم ثابت مانده، بازار تیرآهن در نقطه تعادل نسبی قرار دارد. صنعت فولاد، تحت تأثیر مستقیم قیمت شمش به‌عنوان ماده اولیه قادر است فشار تورمی قیمت تیرآهن را کاهش دهد.
تابستان را با خرید محتاطانه یا هجومی تیرآهن آغاز کنیم؟
با ورود به تابستان ۱۴۰۴، بازار تیرآهن در آستانه یکی از تصمیم‌گیری‌های مهم برای خریداران قرار گرفته است: آیا باید در آغاز فصل، خریدی هجومی داشت و از هرگونه افزایش احتمالی قیمت پیشگیری کرد یا بهتر است با نگاهی محتاطانه، روند بازار را زیر نظر گرفت و با اطلاعات کامل‌تری وارد معامله شد؟
پاسخ به این پرسش ساده نیست، چرا که بازار تیرآهن در هفته‌های گذشته، نشانه‌هایی متضاد از خود نشان داده است. از یک‌سو، آغاز مجدد پروژه‌های عمرانی پس از ماه‌های سرد، افزایش سنتی تقاضا در فصل گرم و ابلاغیه‌های جدید بورس کالا که می‌تواند محرک رشد قیمت باشد، همه به سود رویکرد هجومی در خرید اشاره دارند. از سوی دیگر، ثبات نسبی در نرخ ارز، آرامش در قیمت شمش فولاد و تعادل عرضه در بازار داخلی، زمینه را برای نگاه محتاطانه و تصمیم‌گیری گام‌به‌گام فراهم کرده‌اند. در چنین وضعیتی، نه می‌توان بی‌محابا به خرید شتاب‌زده روی آورد، نه می‌توان با اتکای صرف به ثبات کوتاه‌مدت، خرید را به تعویق انداخت.
