
بازار آهن آلات در میانه آتش بس و افت دلار
بهگزارش آهن آنلاین؛ در نخستین ساعات بامداد سهشنبه، با انتشار بیانیهای غیرمنتظره از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده، موجی از واکنشها و تحلیلها درباره احتمال آتشبس میان ایران و اسرائیل به راه افتاد. این پیام شبانه، نهتنها بهعنوان نخستین «پالس صلح» میان دو دشمن دیرینه منطقهای تلقی شد، بلکه نقطه عطفی در روند تحولات سریع و پرتنش ۱۲ روز گذشته بود. ترامپ در پُست رسانهای خود، از توافقی دوجانبه برای آغاز آتشبس ۱۲ ساعته خبر داد که در صورت اجرای کامل، به پایان رسمی یک جنگ ۱۲ روزه منتهی خواهد شد. او با لحنی نمایشی و اغراقآمیز، از این توافق بهعنوان نقطه پایان بحرانی یاد کرد که میتوانست منطقه را تا مرز نابودی کامل پیش ببرد.
در همان حال، منابع رسمی داخلی ایران، ازجمله سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در توییتی اعلام کردند که هنوز توافق نهایی در کار نیست و ایران صرفاً مشروط بر توقف حملات اسرائیل، آمادگی برای توقف عملیات نظامی دارد. همزمان، منابع بینالمللی از موافقت اولیه تهران با طرح پیشنهادی میانجیگرانه قطر برای برقراری آتشبس خبر دادند، موضوعی که بعداً نیز از سوی دفتر نخستوزیری اسرائیل تلویحاً مورد تأیید قرار گرفت. این مجموعه دادهها نشان میدهد که اگرچه هنوز قطعیت کامل بر اجرای آتشبس حاکم نیست، اما معادلات منطقهای وارد فاز جدیدی شدهاند که بهوضوح از کاهش تنشها خبر میدهد.
پالسهای بازار جهانی؛ آرامش در طوفان
در واکنش به این تحول، بازارهای جهانی بهسرعت واکنش نشان دادند. قیمت نفت برنت با سقوطی سریع به زیر ۷۰ دلار رسید، امری که بازتابدهنده انتظار برای کاهش ریسک ژئوپلیتیک در خاورمیانه است. همچنین انس جهانی طلا که طی روزهای گذشته با افزایش شدید قیمت همراه بود، با کاهش چشمگیری تا محدوده ۳۳۴۲ دلار عقبنشینی کرد. بازارهای مالی، ذاتاً به آتشبس و صلح حساس هستند، چرا که هرگونه تهدید نظامی در منطقه نفتخیز خاورمیانه، بهسرعت خود را در قیمت انرژی و فلزات گرانبها نشان میدهد. از طرفی، کاهش ناگهانی نرخ دلار در بازار هرات نیز نشانهای از برچیدهشدن نگرانیهای زنجیروار از بازار ارز ایران در کوتاهمدت است.
تمام این تغییرات قیمتی، یک مفهوم کلیدی را القا میکنند: بازارها فعلاً احتمال تداوم جنگ را پایین میدانند و در حال بازتعدیل انتظارات خود براساس سناریوی کاهش تنشها هستند. این کاهش تنش، بهطور مستقیم بر روی تقاضای روانی و رفتارهای هیجانی در بازار آهن آلات ایران نیز اثرگذار خواهد بود.
بازار آهن؛ در آستانه چرخش انتظارات
بازار آهنآلات ایران در هفتههای اخیر تحت تأثیر جوّ سنگین روانی ناشی از درگیریهای نظامی منطقهای قرار داشت. افزایش قیمت دلار، رشد بهای مواد اولیه وارداتی و بلاتکلیفی نسبت به آینده، باعث شده بود تا عمده خریداران و فروشندگان، استراتژی «صبر و انتظار» را در پیش بگیرند. حال با اعلام خبر آتشبس، میتوان انتظار داشت که دستکم در کوتاهمدت، ترمز برخی از این فشارها کشیده شود. کاهش هیجان ارزی، چشمانداز روشنتر واردات و احتمال افزایش آرامش روانی در بین فعالان بازار، زمینه را برای تثبیت یا حتی کاهش نسبی قیمتها فراهم میکند.
با این حال، تجربه نشان داده که واکنش بازار آهن همواره تابعی از ترکیب دو عامل است: انتظارات آینده و واقعیتهای اقتصادی. اگر آتشبس شکل اجرایی به خود بگیرد و به صلحی پایدار بدل شود، میتوان انتظار بازگشت تدریجی سرمایهگذاران و خریداران به بازار را داشت. اما در صورتی که این توافق، صرفاً یک مکث تاکتیکی تلقی شود و مجدداً شعلههای درگیری روشن شود، بازار بهسرعت به فاز دفاعی و انجماد برخواهد گشت.
پیشنگری محتاطانه؛ گشایش یا وقفهای موقت؟
پرسشی که اکنون ذهن تحلیلگران بازار را به خود مشغول کرده، این است که آیا آتشبس اعلامشده، یک سرآغاز برای دورهای از ثبات در منطقه و به تبع آن در بازار آهن است، یا صرفاً یک «وقفه سیاسی» در یک نزاع بلندمدت خواهد بود؟ پاسخ به این سوال هنوز زود است، اما میتوان با نگاهی ساختارمند به تحلیلها، چند سناریو را در نظر گرفت:
در سناریو خوشبینانه اگر ایران و اسرائیل، تحت فشارهای بینالمللی و منافع داخلی، وارد مسیر کاهش تنش شوند، انتظار میرود بازار آهن نیز از رکود فعلی فاصله گرفته و وارد مسیر بازسازی تقاضا شود. کاهش انتظارات تورمی، کاهش هزینههای وارداتی، و افزایش ثبات ارزی، سه ضلع این بهبود را شکل خواهند داد.
اگر سناریوی واقع گرایانه رو مد نظر قرار دهیم، میتوان گفت چنانچه آتشبس تنها بهصورت محدود و مشروط باقی بماند، بازار آهن در بهترین حالت، در وضعیت «ثبات همراه با احتیاط» باقی خواهد ماند. فعالان همچنان با دیده تردید به آینده نگاه خواهند کرد و معاملات بزرگ با تأخیر همراه خواهد بود. در سناریو بدبینان و درصورت شکست آتشبس و بازگشت درگیریها، بازار با موج دوم از التهاب مواجه شد که میتواند باعث جهش دوباره قیمتها و توقف کامل جریان معاملات شود.
در نهایت، آنچه مسلم است اینکه بازار آهنآلات، همچون سایر بازارهای اقتصادی ایران، بیش از آنکه تحت تأثیر عرضه و تقاضای واقعی باشد، با «سیگنالهای سیاسی و امنیتی» هدایت میشود. هر تحول منطقهای، بیواسطه به خطوط قیمتی و رفتاری این بازار منتقل میشود و همین موضوع، اهمیت تحلیل دقیق و پیشبینیپذیر را دوچندان میکند. در ساعات آینده، رفتار ایران، اسرائیل و آمریکا در قبال این آتشبس، به معیاری کلیدی برای مسیر آینده بازار تبدیل خواهد شد.