ناودانی شیروانی چیست و کاربردهای آن
- ناودانی شیروانی چیست؟
- انواع ناودانی شیروانی (لندنی، جعبه‌ای)
- جنس و متریال‌های مورداستفاده در ناودانی شیروانی
- کاربردهای ناودانی شیروانی در ساختمان‌ها و سوله‌ها
- مزایا و معایب استفاده از ناودانی شیروانی
- نکات نصب و نگهداری ناودانی شیروانی
- استانداردهای مرتبط با ناودانی شیروانی
- چرا ناودانی شیروانی نقش مهمی در جلوگیری از نفوذ آب ایفا می‌کند؟
ناودانی شیروانی در ساختمان‌های شیروانی باهدف پیشگیری از ورود رطوبت به‌درون سازه و انتقال آب باران نصب و اجرا می‌شود. بااستفاده از این پروفیل می‌توان از ساختمان محافظت کرد و مانع از آسیب به آن براثر نفوذ آب شد. همچنین، ناودانی شیروانی در طرحها و جنس‌های مختلفی تولید می‌شود و افراد می‌توانند باتوجهبه معماری ساختمان و اهداف موردنظر خود دست به‌انتخاب بزنند. چنانچه ناودانی شیروانی را به‌درستی انتخاب کنید، می‌توانید نسبت‌به عمر طولانی سازه امیدوار باشید. درکل، در زمان خرید ناودانی شیروانی به‌مسائلی همچون مدل معماری، آب‌وهوای ناحیه نصب و میزان مقاومت مصالح مصرفی توجه داشته باشید. حال‌اینکه دقیقا ناودانی شیروانی چیست؟ و چه کاربردهایی دارد را در ادامه مطلب توضیح داده‌ایم.
ناودانی شیروانی چیست؟
ناودانی شیروانی به‌عنوان یکی از اعضای مهم سقف‌های ساختمان‌های شیروانی شناخته می‌شود. این عضو مهم، نقش کلیدی را در مراقبت از سازه دربرابر جریان آب ایفا می‌کند. درواقع، ناودانی شیروانی برای محافظت از سازه اقدام به منحرف کردن آب باران کرده و عملکرد کاملا یکپارچه‌ای دارد. ناودان سقف همچون یک کانال طولانی باعمق کم طراحی می‌شود و به جمع‌آوری آب باران در زمان ریزش از بام کمک می‌کند. کانال‌ها را هم اغلب در امتداد لبه سقف تعبیه می‌کنند و به‌نوعی هم‌راستای خط سقف هستند.
به‌طورکلی، این پروفیل از اجزای مهم سیستم سقف است که به امنیت و یکپارچگی ساختار سازه‌های شیروانی کمک می‌کند. قطعا با نصب ناودانی شیروانی می‌توان مدیریت رواناب را به‌خوبی انجام داد. اگر رواناب به‌صورت اصولی کنترل نشود، آسیب‌های جدی به سازه وارد می‌کند. به‌عبارتی، افزایش بی‌رویه رواناب پیش‌زمینه آسیب‌هایی همچون سیل زیر زمینی، فرسایش خاک، تخریب دیوارهای خارجی و... است. بنابراین، با ناودانی شیروانی می‌توان از پروژه‌های مختلف دربرابر آسیب‌های ناشی از آب باران محافظت کرد.
انواع ناودانی شیروانی (لندنی، جعبه‌ای)
ناودانی شیروانی ازنظر شکل ظاهری و مشخصات فنی شامل دو گروه لندنی و جعبه‌ای می‌شود. هریک از این ناودانی‌ها موارد مصرف و مزایای مختص به‌خود را دارند. درادامه به‌معرفی انواع ناودانی شیروانی، کاربردها و مزایای آن‌ها پرداخته‌ایم:
- ناودانی شیروانی لندنی
ناودانی شیروانی لندنی به‌خاطر طراحی منحنی و ویژه‌ای که دارد جهت هدایت آب باران و برف از بام‌های دارای شیب مورداستفاده قرار می‌گیرد. این ناودانی با متریال مقاوم به‌خوردگی تولید می‌شود و استقامت بالایی دارد و نصب آن هم آسان است. همچنین، ناودانی شیروانی لندنی را در چندین مدل ازجمله آبرو گرد، آبرو فیتیله‌ای و آبرو مخفی تولید می‌کنند که توضیحات آن‌ها را در قسمت زیر آورده‌ایم:
- آبرو گرد (یک مدل از ناودانی شیروانی لندنی)
مدل آبرو گرد به حالت منحنی است و اغلب در سقف‌های شیب‌دار نصب می‌شود. اصولا، طراحی منحنی‌شکل باعث جمع‌آوری مناسب آب باران شده و عملکرد قابل‌قبولی دارد. بعلاوه این ناودانی منحنی مانع از مسدود شدن جریان آب شده و کار تخلیه را به‌خوبی انجام می‌دهد. از مزایای ناودانی شیروانی لندنی مدل آبرو گرد می‌توان به نصب ساده و آسان آن اشاره کرد.
- آبرو فیتیله‌ای (یک مدل از ناودانی شیروانی لندنی)
طراحی آبرو فیتیله‌ای به‌صورت باریک و نازک است و در جمع‌آوری آب باران در سطوح شیب‌دار عملکرد رضایت‌آمیزی دارد. این مدل ناودانی به‌خاطر ظاهر ویژه خود کار جمع‌آوری آب را خیلی خوب انجام می‌دهد. ضمن اینکه آبرو فیتیله‌ای دربرابر خوردگی مقاوم است و طول عمر بالایی دارد. نصب ناودانی آبرو فیتیله‌ای هم راحت و سریع است و پیچیدگی خاصی ندارد.
- آبرو مخفی (یک مدل از ناودانی شیروانی لندنی)
آبرو مخفی در قسمت زیرین سطح شیروانی نصب می‌شود و عملکرد آن قابل مشاهده نیست. از این مدل ناودانی شیروانی لندنی می‌توان در سازه‌هایی که زیبایی نما اهمیت دارد، استفاده کرد. به‌این‌ترتیب، مزایای ناودانی آبرو مخفی شامل زیبایی ظاهر و عملکرد خوب در انتقال آب باران می‌شود. نصب این ناودانی نیز مانند دو مدل قبلی ساده و سریع است.
- ناودانی شیروانی جعبه‌ای
ناودانی شیروانی جعبه‌ای ازدیگر انواع ناودانی شیروانی است که ساختاری مستطیلی و مقاوم دارد. از این نوع ناودانی در پروژه‌های صنعتی و عظیم استفاده می‌کنند. ناودانی شیروانی جعبه‌ای باتوجهبه ساختارش جهت جمع کردن آب از سطوح وسیع و انتقال آن به سیستم‌های تخلیه ایده‌آل است. درکل، مزایای ناودانی مدل جعبه‌ای شامل نصب راحت و استقامت عالی دربرابر برف و باران می‌شود. ضمنا، مدل جعبه‌ای در انواع مستطیلی و چهارگوش قابل طراحی و اجرا است که درادامه با هرکدام از آن‌ها آشنا خواهید شد:
- آبرو چهارگوش (یک مدل از ناودانی شیروانی جعبه‌ای)
آبرو چهارگوش همان‌طورکه از نامش پیداست، به‌صورت چهارگوش طراحی و اجرا می‌شود. این مدل ناودانی جعبه‌ای به‌خاطر ساختار قوی و عملکرد عالی که در جمع‌آوری آب دارد در اغلب پروژه‌ها قابل پیاده‌سازی است. درکل، آبرو چهارگوش با سقف‌های مختلف سازگاری دارد و آن را می‌توان بر روی بسیاری از سقف‌ها اجرا کرد. ضمن اینکه ناودانی شیروانی چهارگوش نصب آسانی هم دارد و سرعت اجرای آن بالا است.
- آبرو مستطیلی (یک مدل از ناودانی شیروانی جعبه‌ای)
آبرو مستطیلی یکی از رایج‌ترین ناودانی‌های جعبه‌ای است که ظاهری مستطیلی شکل دارد. از این ناودانی در پروژه‌های صنعتی و بزرگ استفاده می‌کنند. این نوع ناودانی جعبه‌ای در زمان بارش باران و شرایط جوی ناپایدار مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد و جمع‌آوری آب را به‌صورت حرفه‌ای به‌اتمام می‌رساند. درکل، این ناودانی شیروانی برای پروژه‌های مختلف صنعتی قابل اجرا است.
جنس و متریال‌های مورداستفاده در ناودانی شیروانی
ناودانی شیروانی بامتریال مختلفی تولید می‌شود و ترکیب آن با ورق شیروانی یک سیستم سقف قدرتمند ایجاد می‌کند. از متریال مورداستفاده در ناودانی شیروانی می‌توان به فولاد، آلومینیوم، مس، روی، وینیل و مواد کامپوزیت اشاره کرد. اینکه کدام جنس ناودانی شیروانی برای پروژه موردنظر شما مناسب است؟ به‌‌فاکتورهایی همچون شرایط آب‌وهوایی، ملاک‌های زیبایی، میزان مقاومت لازم و بودجه درنظر گرفته شده بستگی دارد. در قسمت زیر، توضیحاتی درباره جنس‌های مختلف ناودانی‌های شیروانی آورده شده است:
- فولاد
ناودانی‌های شیروانی فولادی در مدل‌های گالوانیزه و ضدزنگ تولید می‌شوند؛ به‌همین‌دلیل، مقاومت فوق‌العاده‌ای دارند و برای استفاده در مناطقی با باران‌های شدید گزینه مناسبی به‌حساب می‌آیند. این دسته از ناودانی‌های شیروانی نسبت‌به مدل‌های آلومینیومی مقاومت بالاتری دارند و برای استفاده در طولانی‌مدت مناسب هستند؛ از‌این‌رو، به انتخاب مطمئنی برای سیستم‌های نماهای فلزی تبدیل شده‌اند.
- آلومینیوم
ناودانی‌های شیروانی آلومینیومی دربرابر زنگ‌زدگی تقریبا مقاوم هستند و باقیمت مناسبی هم عرضه می‌شوند. این مقاومت مطلوب درکنار قیمت ارزان باعث محبوبیت آن‌ها شده است. مدل آلومینیومی ازلحاظ راحتی نصب نیز شرایط مناسبی داشته و به‌آسانی اجرا می‌شود. البته ناودانی شیروانی آلومینیومی معایبی هم دارد و در وضعیت جوی ناپایدار ممکن است خمیده یا فرورفته شود.
- مس
ناودانی‌های شیروانی مسی با ساختاری ظریف و مقاوم، علاوه‌بر عملکرد بالا، به‌مرور زمان ظاهری پتینه‌ای پیدا می‌کنند که جلوه‌ای خاص به نمای ساختمان می‌دهد. قیمت ناودانی از نوع مسی معمولاً بیشتر از سایر جنس‌هاست، اما در عوض، دوام بالا و نیاز حداقلی به تعمیر و نگهداری، این اختلاف قیمت را توجیه‌پذیر می‌کند و آن را به انتخابی ماندگار برای پروژه‌های خاص تبدیل می‌سازد.
- روی
ناودانی شیروانی تولیدشده با روی مقاومت بی‌نظیری دارد و برای استفاده در آب‌وهوای سخت بسیار مناسب است. درواقع، این ناودانی به مرور زمان لایه‌ای محافظ ایجاد کرده که باعث مقاومت عالی آن دربرابر خوردگی می‌شود. ناودانی شیروانی روی با توجه به مشخصاتش طول عمر بالایی دارد.
- وینیل
ناودانی‌های وینیل دارای مشخصات ارزنده‌ای نظیر مقاومت بالا دربرابر خوردگی، وزن سبک، نصب راحت و نگهداری کم هستند. البته این ناودانی‌ها دربرابر فشارهای سنگین و دماهای شدید ممکن است آسیب ببینند؛ به‌همین‌دلیل، طول عمر کمتری دارند و برای استفاده در طولانی‌مدت مناسب نیستند.
- مواد کامپوزیت
ناودانی‌های تولیدشده با کامپوزیت متشکل از ترکیبی از مواد هستند که مشخصات باارزشی همچون مقاومت دربرابر کامپوزیت، دوام بالا و نیاز به نگهداری کم دارند. این دسته از ناودانی‌ها را می‌توان به‌صورتی اجرا کرد که ظاهرشان شبیه به فلز یا چوب باشد و اصولا، در این زمینه دارای انعطاف‌پذیری مطلوبی هستند.
کاربردهای ناودانی شیروانی در ساختمان‌ها و سوله‌ها
ناودانی شیروانی به‌لطف خصوصیات فنی مناسبی که دارد در صنعت ساختمان‌سازی و سوله‌سازی بکار گرفته می‌شود. درادامه این کاربردهای ناودانی شیروانی را بررسی کرده‌ایم:
- کاربردهای ناودانی شیروانی در ساختمان‌ها
یکی از مهم‌ترین کاربردهای ناودانی شیروانی مربوط به ایجاد سقف ساختمان‌های مسکونی و تجاری می‌شود. این پروفیل بعد از نصب در سقف ساختمان‌ها از آسیب‌های وارده بر اثر نفوذ آب و رطوبت جلوگیری می‌کند و این‌گونه پایداری سازه را افزایش می‌دهد. درمجموع، ناودانی شیروانی به‌خاطر مقاومت بالا خیلی خوب می‌تواند فشارهای وارده را تحمل کند و دوام ساختمان را تقویت نماید.
- کاربردهای ناودانی شیروانی در سوله‌ها
یکی‌دیگراز کاربردهای ناودانی شیروانی مربوطبه سوله‌ها و مراکز صنعتی می‌شود. این حوزه‌های صنعتی به پروفیل‌های سبک و مقاوم نیاز دارند. ناودانی شیروانی نیز به‌دلیل وزن سبک و مقاومت فوق‌العاده به این بخش‌های صنعتی راه یافته است. این پروفیل با قابلیت تحمل فشار بالا می‌تواند وزن سقف را به‌راحتی تحمل کند و این‌گونه بر دوام پروژه‌های مختلف بیفزاید.
مزایا و معایب استفاده از ناودانی شیروانی
استفاده از ناودانی شیروانی در هرحوزه ساختمانی و صنعتی با مزایا و معایبی همراه است که قبل از نصب باید نسبت‌به آن‌ها آگاه بود. درادامه ابتدا به مزایای ناودانی شیروانی و سپس، معایب آن اشاره می‌کنیم.
مزایای استفاده از ناودانی شیروانی
- دوام و پایداری بالا
- نصب آسان و سریع
- نیاز کم به تعمیرات و نگهداری
- مقاومت مطلوب دربرابر خوردگی
- جلوگیری از ورود آب به‌داخل سازه
- تولید در طرحها، جنس‌ها و اندازه‌های مختلف
معایب استفاده از ناودانی شیروانی
- نیاز به نظافت منظم
- احتمال جمع شدن برگ و خاشاک در ناودانی
- احتمال آسیب به سیستم جمع‌آوری آب در صورت نصب اشتباه
نکات نصب و نگهداری ناودانی شیروانی
برای نصب و نگهداری ناودانی شیروانی بایستی به چند نکته مهم توجه کرد تا نتیجه نهایی در سطح استانداردهای معتبر روز قرار داشته باشد. از نکات نصب ناودانی شیروانی و نگهداری آن می‌توان به‌موارد زیر اشاره کرد:
- آب‌بندی درست اتصالات
- انتخاب ناودانی شیروانی باکیفیت
- استفاده از اتصالات مقاوم و درجه یک
- توجه به سازگاری ظاهر ناودانی با نمای ساختمان
- تنظیم مناسب شیب ناودانی جهت تخلیه سریع آب
- استفاده از نظرات و راهنمایی‌های متخصصان این حوزه
استانداردهای مرتبط با ناودانی شیروانی
برای اینکه ناودانی شیروانی کیفیت لازم را داشته باشد بایستی براساس استانداردهای معتبر این حوزه تولید و نصب شود. استانداردهای مربوطه بسیاری از الزامات ازجمله خصوصیات فنی و ابعادی را تعیین می‌کنند که بارعایت آن‌ها می‌توان کیفیت کار خود را افزایش داد. در قسمت زیر، لیستی از استانداردهای ناودانی شیروانی معتبر آورده شده است:
- استاندارد AFN 45-255
استاندارد AFN 45-255 یکی از استانداردهای معتبر در سطح جهان است که به فرانسه تعلق دارد. این استاندارد فرانسوی مواردی نظیر خصوصیات فنی و ابعادی ناودانی‌های شیروانی را مشخص کرده است. ضمن اینکه استاندارد AFN 45-255 به‌عنوان یکی از منابع معتبر فرانسه به‌صورت گسترده در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‌شود و جایگاه ویژه‌ای نزد ساختمان‌سازان این کشور دارد.
- استاندارد EN 10365
استاندارد EN 10365 یکی‌از استانداردهای اروپایی معتبر است که به‌تولید ناودانی‌های بال شیب‌دار موسوم به UPN می‌پردازد. درواقع، خصوصیات فنی و ابعادی این دسته از ناودانی‌ها را تعریف کرده است که با عمل‌به آن‌ها می‌توان یکپارچگی لازم را در پروژه خود ایجاد کرد. تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان اروپایی هم برای اینکه از کیفیت ناودانی شیروانی موردنظر خود اطمینان حاصل نمایند به‌این استاندارد مراجعه می‌کنند.
- استاندارد EN 10025-1/2
استاندارد EN 10025-1/2 یکی دیگر از استانداردهای اروپایی تعریف‌شده در این حوزه است که به خصوصیات فنی و ابعادی ناودانی‌های بال موازی معروف به UPE می‌پردازد. بنابراین، برای تولید ناودانی‌های بال موازی می‌توان به‌این استاندارد رجوع کرد. عمل به نکات این استاندارد قطعا به افزایش کیفیت و دوام پروژه‌های مربوطه ختم می‌شود.
- استاندارد DIN EN ISO 12944-3
استاندارد DIN EN ISO 12944-3 استانداردی مشترک اروپایی و آلمانی است که به راه‌های تست و پوشش‌های محافظتی مخصوص ناودانی‌های در مجاورت خوردگی اشاره دارد. با عمل به‌دستورالعمل‌های این استاندارد می‌توان دوام ناودانی‌های در معرض عوامل خورنده را افزایش داد. بنابراین، اگر پروژه ساختمانی یا صنعتی مربوطه در مجاورت خوردگی قرار دارد به‌این استاندارد مراجعه نمایید.
- استاندارد DIN 1026
استاندارد DIN 1026 از استانداردهای معتبر آلمانی است که به‌ویژگی‌های ناودانی‌های شیروانی اشاره دارد. این استاندارد به‌مواردی همچون مشخصات مکانیکی، وزن و ابعاد ناودانی می‌پردازد. درکل، استاندارد DIN 1026 از استانداردهای مورداستفاده در صنعت ساخت‌وساز آلمان است که باعث افزایش دوام و امنیت پروژه‌ها می‌شود.
چرا ناودانی شیروانی نقش مهمی در جلوگیری از نفوذ آب ایفا می‌کند؟
ناودانی شیروانی به منظور جمع‌آوری آب و جلوگیری از نفوذ آن به داخل ساختمان بر روی سقف‌های شیروانی نصب و اجرا می‌شود. درواقع، این پروفیل را در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی می‌توان پیاده‌سازی کرد و این‌گونه مانع از ورود آب باران و برف به‌محل موردنظر شد. از انواع ناودانی شیروانی نیز می‌توان به نادوانی لندنی و جعبه‌ای اشاره کرد. ناودانی شیروانی لندنی اغلب در پروژه‌های ساختمانی و مدل جعبه‌ای هم در امور صنعتی مورداستفاده قرار می‌گیرند. ضمنا، این پروفیل ازنظر جنس تنوع بالایی دارد و بامتریالی همچون فولاد، آلومینیوم، مس، روی، وینیل و مواد کامپوزیت تولید می‌شود. برهمین‌اساس، قیمت ناودانی شیروانی کاملا متغیر است و به‌خصوصیات فنی و ابعادی آن بستگی دارد.
