وقتی صادرات ناجی بازار آهن آلات می‌شود!
به گزارش آهن آنلاین؛ در روزهایی که بازار داخلی آهن‌آلات زیر سایه‌ی رکود، قطعی برق و آشفتگی حمل‌ونقل، رمق خود را از دست داده است، نگاه‌ها به بازار صادراتی معطوف شده تا شاید کورسویی از رونق را در آن‌سوی مرزها بیابد. با فروکش‌کردن بخشی از موانع لجستیکی و آرام‌گرفتن بحران کامیون‌داران، این پرسش دوباره به میان آمده که آیا صادرات می‌تواند پیشران حرکت بازار شود یا همچنان در حصار رکود جهانی و بی‌تحرکی چین باقی خواهد ماند؟با تحلیل داده‌های داخلی و بین‌المللی، چشم‌انداز فعلی نه کاملاً خاکستری است و نه تماماً امیدبخش. بازیگران بازار در شرایطی به سر می‌برند که هر تصمیم کوچک در حوزه حمل، تولید یا قیمت‌گذاری می‌تواند نقشی کلیدی در ترسیم آینده ایفا کند.
چین، موتور خاموش بازار جهانی
ثبات قیمت سنگ آهن در حوالی ۱۰۰ دلار و فولاد خام در مرز ۴۱۰ تا ۴۳۰ دلار، حکایت از بازارهای جهانی‌ای دارد که فعلاً در حال نفس‌کشیدن هستند، نه دویدن. چین، بازیگر اول این عرصه، در رکودی چندوجهی به سر می‌برد: افت تولید فولاد، کاهش ساخت‌وساز در بخش مسکن و افول تقاضا در صنایع کلیدی چون خودروهای برقی، همگی سیگنال‌هایی منفی برای بازار صادراتی محسوب می‌شوند.
در چنین شرایطی، صادرات فولاد هم نه‌تنها به دلیل محدودیت‌های زیرساختی بلکه به‌خاطر افت تقاضای بین‌المللی، با چالش مضاعف مواجه شده است. حتی کاهش ۵ دلاری ورق گرم فوب چین (تا ۴۵۸ دلار) و دریای سیاه (تا ۴۵۵ دلار)، نشان از فضای غیررقابتی بازارهای هدف دارد؛ فضایی که در آن خریداران بیشتر به‌دنبال چانه‌زنی برای تخفیف هستند تا بستن قراردادهای حجیم.
بازار داخلی؛ مبهوت بین تولید و توزیع
در بازار داخلی، با وجود کاهش مقطعی قیمت‌ها در برخی مقاطع از جمله انواع ورق، میلگرد و تیرآهن، اما این کاهش بیشتر ناشی از رکود خرید و اعتصاب بخش حمل‌ونقل است تا بهبود واقعی در شرایط عرضه. قیمت میلگرد که پیش‌تر تا مرز ۳۷ هزار تومان بالا رفته بود، حالا مجدداً به کانال ۳۶ هزار تومان بازگشته و قیمت ورق مبارکه از ۴۱۵ به ۴۰۵ هزار ریال کاهش یافته است.
درواقع، بازار در مرحله‌ای ایستاده که بیشتر به یک «یخ‌زدگی» شبیه است تا تعادل. بازیگران خرد و کلان بازار، نه به‌دلیل بهبود عرضه یا کاهش واقعی تقاضا، بلکه به دلیل نااطمینانی از آینده خرید نمی‌کنند. بازاری که با وجود اعلامیه‌های متعدد عرضه در بورس کالا، از جمله افزایش قیمت پایه کنسانتره سنگ آهن و گندله، همچنان با افت حجم عرضه‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند، بیشتر از هر چیز، به ثبات سیاست‌گذاری نیاز دارد.
اعتراضات کامیون‌داران در پی ماجرای سه‌نرخی‌شدن گازوئیل، یکی از مهم‌ترین موانع روزهای اخیر بازار بود که حالا به نظر می‌رسد در مسیر فروکش‌کردن قرار دارد. بازگشت تدریجی کامیون‌ها به جاده، می‌تواند یک محرک جدی برای ازسرگیری جریان صادراتی باشد. در شرایطی که تقاضای داخلی در لاک انجماد فرو رفته، تنها امید تولیدکنندگان به کانال صادرات است که البته آن‌هم در گرو باز شدن گره‌های زیرساختی و تعرفه‌ای است.
نکته مهم آن است که بازار صادراتی، حتی با فرض ثبات در زیرساخت حمل، بدون تقویت مشوق‌های صادراتی و بازنگری در نرخ‌گذاری انرژی و مواد اولیه، نمی‌تواند نقطه اتکایی مطمئن برای جهش صنعت فولاد باشد. قیمت آهن اسفنجی، گندله و کنسانتره، همگی در بورس کالا با رشد قیمت پایه مواجه شده‌اند اما کاهش عرضه‌ها نشان می‌دهد که تولیدکنندگان از آینده عرضه نامطمئن‌اند و ترجیح می‌دهند فعلاً دست نگه دارند.
فرصت‌سازی به جای فرصت‌سوزی
بازار آهن آلات در یک دوراهی سرنوشت‌ساز ایستاده است؛ از یک‌سو رکود و تورم داخلی دست بازار را بسته، و از سوی دیگر بازار جهانی به‌دلیل سیاست‌های انقباضی چین و کاهش تقاضا، بستر امنی برای صادرات نمی‌سازد. با این حال، روزنه‌هایی همچون رفع موانع ترابری، امکان‌سنجی برای صادرات به بازارهای کمتر اشباع‌شده در آسیای مرکزی یا آفریقا و همچنین ثبات نسبی نرخ ارز، می‌تواند محرک‌هایی محدود اما حیاتی برای عبور از رکود باشد.
نقطه شروع این بازسازی، اعتمادسازی در سطح سیاست‌گذاری داخلی است: با شفاف‌سازی درباره نرخ انرژی، بازنگری در روند قیمت‌گذاری در بورس کالا و همچنین حمایت از حمل‌ونقل ریلی، می‌توان شرایط را برای بازگشت بازار به مدار رشد فراهم کرد. در غیر این صورت، بازار داخلی در تکرار روزمرگی قفل خواهد شد و صادرات نیز در دریای سرد رکود جهانی غرق خواهد شد.
