نبشی تاشو و ثابت چیست؟ انواع و کاربردهای آن
- نبشی ثابت چیست؟
- نبشی تاشو چیست؟
- ویژگی های نبشی تاشو و نبشی ثابت
- مقایسه ابعاد و استانداردهای نبشی ثابت و تاشو
- تفاوت‌های ساختاری نبشی ثابت و تاشو
- مزایا و معایب نبشی ثابت نسبت به نبشی تاشو
- کاربردهای اختصاصی نبشی ثابت و نبشی تاشو در صنعت
- کاربرد در ساخت اسکلت دیوارهای فرعی و پارتیشن‌ها
- نحوه انتخاب بین نبشی ثابت و تاشو برای پروژه‌های مختلف
- عوامل موثر بر قیمت نبشی ثابت و نبشی تاشو
- نکات مهم در نصب و استفاده از نبشی ثابت و تاشو
- تأثیر تفاوت‌های نبشی ثابت و تاشو بر کیفیت و استحکام سازه
- مقایسه نبشی تاشو و ثابت از نظر ساختار، ویژگی‌ها و کاربردها
نبشی یکی از ساده‌ترین و پرکاربردترین انواع پروفیل است که در دو نوع نبشی تاشو و نبشی ثابت ساخته می‌شود. نبشی قطعه‌ای شبیه به حرف L انگلیسی است که سطح مقطع آن دو ضلع عمود بر هم دارد و به هر ضلع آن، «بال» می‌گویند. این نوع پروفیل با استفاده از متریال گوناگونی مثل فولاد، PVC و MDF ساخته می‌شود. هرکدام از نبشی تاشو و ثابت از جنس متفاوتی هستند و برای کاربردهای منحصربفردی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله بررسی می‌کنیم این دو نوع پروفیل چه هستند، چه ویژگی‌هایی دارند و از چه جنبه‌هایی باهم متفاوتند.
نبشی ثابت چیست؟
نبشی ثابت همان نبشی ساده‌ای است که اکثر افراد می‌شناسند. این نبشی با زاویه ثابت 90 درجه ساخته می‌شود. ثابت بودن این نبشی به معنی مقاومت بالای آن است. این محصول در ضخامت‌های مختلف و بال‌هایی با ابعاد گوناگون ساخته می‌شود. نبشی ثابت معمولا از جنس فولاد و به روش نورد گرم یا سرد ساخته می‌شود. البته جنس‌های آلومینیوم، ام‌دی‌اف و پی‌وی‌سی این محصولات نیز در بازار موجود است، اما به اندازه نبشیهای فولادی کاربرد ندارد. نبشیهای ثابت معمولا در پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند و نبشیهای تاشو برای پروژه‌های دکوراتیو کاربرد دارند.
نبشی تاشو چیست؟
نبشی تاشو نیز مانند نبشی ثابت 2 بال دارد، اما زاویه بین بال‌های آن قابل تغییر است. این پروفیل از جنس‌های مختلف فلزی و غیرفلزی ساخته می‌شود. در زاویه بین بال‌های نبشیهای تاشو فلزی لولا کار می‌شود تا قابلیت تغییر زاویه وجود داشته باشد. اما در نبشی‌هایی که با متریال پی‌وی‌سی یا ام‌دی‌اف ساخته می‌شوند، نیازی به لولا وجود ندارد و قسمت زاویه اتصال بال‌ها به شکل منعطف و قابل تغییر ساخته می‌شود. این نبشی‌ها برای کاربردهایی که زاویه آن‌ها کم‌تر یا بیشتر از 90 درجه است، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ویژگی های نبشی تاشو و نبشی ثابت
ثابت بودن مهم‌ترین ویژگی نبشی ثابت و قابلیت تغییر زاویه بین بال‌ها، مهم‌ترین ویژگی نبشی تاشو است. در ادامه سایر ویژگی‌های این دو نوع پروفیل را نیز بررسی می‌کنیم. ویژگی‌های نبشی ثابت عبارتند از:
- دارای زاویه ثابت 90 درجه (در برخی موارد به‌صورت سفارشی نبشی در زاویه‌های دیگر مثل 135 یا 145 درجه هم تولید می‌شود)
- دارای دو بال عمود برهم که اندازه‌های مساوی یا نامساوی دارند
- از جنس فولاد ST37 یا ST52، آلومینیوم، فولاد گالوانیزه، PVC و MDF
- قابلیت نصب به روش جوشکاری یا اتصال با پیچ و مهره
- مقاومت بالا در برابر تحمل بارهای فشاری و کششی
- مقاوم در برابر خمش و پیچش
لیست ویژگی‌های نبشی تاشو را در ادامه ارائه می‌دهیم:
- قابلیت تنظیم زاویه تا 135 درجه
- قابلیت جمع شدن و باز شدن
- دارای لولا یا مفصل در محل زاویه بین بال‌ها
- دارای انواع بال مساوی یا نامساوی
- قابلیت نصب با استفاده از پیچ و مهره یا پرچ
- مقاومت پایین در برابر تحمل بار و فشار (این نوع نبشی بیشتر جنبه دکوراتیو دارد)
مقایسه ابعاد و استانداردهای نبشی ثابت و تاشو
ابعاد و استانداردهای نبشیهای ثابت و تاشو باهم متفاوت هستند. در ادامه تفاوت این دو نوع نبشی را توضیح می‌دهیم:
- نبشیهای ثابت معمولا در ابعاد و سایزهای مطابق با استانداردهای صنعتی ساخته می‌شوند، اما نبشیهای تاشو استاندارد خاصی ندارند و سایز آن‌ها بر اساس نیاز مصرف‌کننده‌هاست.
- نبشیهای ثابت مطابق با استانداردهای بین‌المللی DIN یا ASTM و استاندارد ملی ISIRI ساخته می‌شوند. اما نبشیهای تاشو استاندارد خاصی در سطح ملی و بین‌المللی ندارند.
- ابعاد بال نبشیهای ثابت بین 20 تا 200 میلی‌متر است و ابعاد بال نبشیهای تاشو بین 50 تا 150 میلی‌متر است.
- طول شاخه‌های نبشیهای ثابت به‌صورت استاندارد 6 متر است و فقط در صورت تولید سفارشی با شاخه‌های کوتاه‌تر یا بلندتر از این مقدار تولید می‌شود. اما نبشیهای تاشو طول‌های متفاوتی دارند و معمولا کوتاه‌تر از انواع ثابت هستند.
- نبشیهای تاشو تنوع بیشتری دارند و تولیدکننده‌های مختلف آن‌ها را با ابعاد و فرم‌های مختلف تولید می‌کنند، اما نبشیهای ثابت در چارچوب استاندارد تولید می‌شوند و به اندازه مدل‌های تاشو متنوع نیستند.
تفاوت‌های ساختاری نبشی ثابت و تاشو
نبشی ثابت ساختار یکپارچه‌ای به شکل L دارد که قابل تغییر نیست، اما نبشیهای تاشو ساختار دو تکه دارند که تکه‌ها با لولا یا مفصل به هم وصل شده‌اند. بال‌های نبشی ثابت یا یک‌تکه هستند و با خمکاری به شکل نبشی درآمده‌اند یا به روش جوشکاری به هم متصل شده‌اند؛ بنابراین تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیستند. البته نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که نبشیهای تاشو هم برای تغییر زاویه‌های پشت سرهم ساخته نشده‌اند. این قطعات معمولا یک‌بار به اندازه زاویه مناسب خم می‌شوند و سپس به‌صورت ثابت نصب خواهند شد. تغییر زاویه چندباره نبشیهای تاشو ممکن است باعث جدا شدن بال‌ها از یکدیگر شود.
ساختار نبشی ثابت به‌صورت کلی مقاوم‌تر از نبشی تاشو است. این نبشی‌ها معمولا به‌صورت توپر ساخته می‌شوند، سنگین‌تر هستند و قابلیت تحمل فشار از زاویه‌های مختلف را دارند. نبشیهای تاشو ممکن است توخالی باشد و داخل آن اجزای دیگری مثل پین یا واشر فلزی وجود داشته باشد. نبشیهای تاشو برای تحمل فشار ساخته نشده‌اند و مدل‌های صنعتی آن‌ها نیز در بهترین حالت، مقاومت متوسطی دارد.
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، نبشیهای فلزی معمولا به روش نورد سرد یا گرم یا خمکاری و جوشکاری ساخته می‌شوند. در مقابل، نبشیهای تاشو به روش دستی یا ماشینی مونتاژ می‌شوند. البته نمونه‌های فلزی تاشو معمولا با خمکاری ورق‌هایی با ضخامت مناسب تولید می‌شوند.
مزایا و معایب نبشی ثابت نسبت به نبشی تاشو
برای درک بهتر تفاوت‌های نبشی ثابت و تاشو، در ادامه مزیت‌ها و معایب این دو نوع پروفیل نسبت به یکدیگر را بررسی می‌کنیم. مهم‌ترین مزیت‌های نبشی ثابت نسبت به تاشو عبارتند از:
- استحکام بیشتر در برابر فشار
- مقاومت بالاتر
- عمر مفید طولانی‌تر و عدم نیاز به جایگزینی حتی در بلند مدت
- کاربردی برای سازه‌های سنگین
- قابلیت جوشکاری و سوراخ کردن برای مونتاژ شدن به سایر قطعات فلزی
- عدم نیاز به نگهداری و روغن‌کاری (بعضی از انواع نبشیهای تاشو باید به‌صورت منظم روغن‌کاری شوند)
- مناسب برای کاربردهای صنعتی و سنگین
نبشی ثابت محدودیت‌ها و معایبی دارد که آن را برای بعضی از کاربردها نامناسب کرده است؛ در چنین کاربردهایی نبشی تاشو جایگزین آن می‌شود. مهم‌ترین معایب نبشی ثابت نسبت به نبشی تاشو را در ادامه توضیح می‌دهیم:
- عدم تغییر زاویه و ثابت بودن زاویه 90 درجه بین بال‌ها
- وزن بالا نسبت به نبشیهای تاشو
- ظاهر ساده و نداشتن تنوع در طراحی
- سخت بودن فرایند نصب نسبت به فرایند نصب نبشی تاشو
کاربردهای اختصاصی نبشی ثابت و نبشی تاشو در صنعت
تاکنون ویژگی‌های نبشی ثابت و تاشو را شناختید و احتمالا متوجه شد‌‌ه‌اید که هرکدام از آن‌ها چه موارد استفاده‌ای دارند. اما برای راهنمایی دقیق‌تر شما در انتخاب بین نبشی ثابت و تاشو، در ادامه کاربردهای اختصاصی هرکدام را توضیح می‌دهیم. نبشی ثابت معمولا برای کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- تقویت اتصال تیر به ستون در سازه‌های فلزی
- نبشی‌کشی آسانسور
- ساخت خرپا
- کاربرد در سنگ‌نما به روش سنتی
- ساخت سقف کاذب
- کاربرد در پل‌سازی و ساخت تونل
- مهار بتن در قالب‌بندی سازه‌ها
- ساخت اسکلت راه‌پله و رمپ
کاربرد در ساخت اسکلت دیوارهای فرعی و پارتیشن‌ها
مهم‌ترین کاربردهای نبشی تاشو را نیز در ادامه لیست می‌کنیم:
- اتصال و تنظیم زاویه در میزها و مبلمان تاشو
- کاربرد در اتصالات طبقه‌های بازشونده در قفسه‌های متحرک
- کاربرد در ساخت تخت‌خواب‌های دیواری و مبلمان چندکاره
- کاربرد در خودروسازی به‌خصوص برای طراحی داخلی خودروهای ون یا کاروان
- کاربرد در ساخت تجهیزات جمع‌شونده برای کمپینگ
- کاربرد در ساخت سازه‌های موقت نمایشگاهی
- قاب‌بندی و مهاربندی کانکس‌ها و پارتیشن‌های متحرک
نحوه انتخاب بین نبشی ثابت و تاشو برای پروژه‌های مختلف
برای انتخاب بین نبشی ثابت و تاشو باید به نوع پروژه، کاربرد مورد نظر شما در پروژه و فضای کار توجه داشته باشید. برای سازه‌ها و ساختمان‌های سنگین و همچنین اتصالات نیازمند استحکام دائمی باید از نبشی ثابت استفاده کنید و برای پروژه‌های موقت یا پروژه‌هایی که نیاز به تغییر زاویه دارند، باید به سراغ نبشی تاشو بروید.
- نکته بعدی که باید به آن توجه داشته باشید، میزان وزنی است که نبشی باید تحمل کند. اگر وزن و فشاری که به پروفیل‌ها وارد می‌شود، زیاد است، باید به سراغ مدل‌های ثابت بروید. اما در سازه‌هایی که وزن و فشار چندانی به سازه وارد نمی‌شود، می‌توانید از پروفیل تاشو استفاده کنید.
- نوع اتصال نکته سومی است که برای انتخاب نبشی ثابت و تاشو باید به آن توجه کنید. اگر نبشی یک‌بار به‌صورت دائمی نصب می‌شود، پروفیل‌های ثابت مناسبند، اما اگر نیاز به تغییر یا تعویض نبشی وجود دارد، باید به سراغ مدل‌های تاشو رفت.
- در نهایت برای انتخاب بین نبشی تاشو و ثابت باید بدانید که نبشیهای ثابت ارزان‌تر هستند و استحکام بیشتری دارند، اما قیمت نبشی از نوع تاشو بالاتر است و بخاطر قابلیت باز و بسته شدن ممکن است در دراز مدت به تعمیر یا تعویض نیاز داشته باشد.
عوامل موثر بر قیمت نبشی ثابت و نبشی تاشو
قیمت نبشی تاشو و ثابت بر اساس معیارهای مختلفی که در ادامه نام می‌بریم، تغییر میکند:
- نوع ثابت یا تاشو
- جنس نبشی
- میزان عرضه و تقاضا در بازار
- برند تولیدکننده پروفیل
- شرایط بازار مانند وقایع اقتصادی یا نرخ ارز
از آنجایی که نبشی ثابت معمولا از جنس فولاد است، قیمت آن تاحد زیادی به‌دنبال نوسان‌های بازار فولاد تغییر میکند. در مقابل، نبشی‌هایی از جنس MDF و PVC بر اساس میزان عرضه و تقاضا و قیمت مواد اولیه‌شان تغییرات قیمت را تجربه می‌کنند. معمولا نوسان‌های قیمت در مقاطع فولادی بیشتر از نبشیهای ساخته‌شده از سایر جنس‌هاست.
نکات مهم در نصب و استفاده از نبشی ثابت و تاشو
مهم‌ترین نکاتی که باید در نصب و استفاده از نبشیهای ثابت و تاشو به آن‌ها توجه داشته باشید را در ادامه توضیح می‌دهیم:
- نوع و سایز نبشی را متناسب با کاربرد مورد نظرتان انتخاب کنید. توجه داشته باشید که وارد کردن فشار زیاد به نبشیهای ضعیف، به سازه آسیب جدی وارد میکند.
- از روش مناسب نصب مانند جوشکاری، پرچ یا پیچ و مهره برای نصب نبشی‌ها استفاده کنید. معمولا روش جوشکاری برای نبشی ثابت، روش پرچ برای نبشی تاشو و روش پیچ و مهره برای هر دو نوع پروفیل با توجه به شرایط نصب، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- قبل از نصب پروفیل، از تراز بودن سطح مطمئن شوید.
- محل اتصال پروفیل‌ها باید عاری از آلودگی و زنگ‌زدگی باشد.
- پیش از نصب نبشی تاشو، مکانیزم آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید به‌خوبی باز و بسته می‌شود و قابلیت باقی ماندن در زاویه مورد نیاز شما را دارد.
- در صورت نیاز از براکت‌های فلزی تقویتی برای نصب نبشی‌ها استفاده کنید.
تأثیر تفاوت‌های نبشی ثابت و تاشو بر کیفیت و استحکام سازه
اگر استحکام و کیفیت سازه برای شما اهمیت دارد، باید از نبشی ثابت فولادی با ضخامت و ابعاد مناسب استفاده کنید. نبشیهای تاشو برای کاربردهای سبک و دکوراتیو مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای کاربردهای صنعتی و ساخت‌وساز مناسب نیستند. مثلا در نبشی کشی آسانسور نمی‌توان از پروفیل‌های تاشو استفاده کرد. این نبشی‌ها برای کاربردهای سبک‌تر مثل ساخت مبلمان یا سازه‌های نمایشگاهی مناسب هستند. با وجود اینکه شکل ظاهری و نام نبشی تاشو و ثابت مشابه است، اما کاربرد این محصولات و میزان استحکام آن‌ها هیچ شباهتی به یکدیگر ندارد و مشتری‌ها باید با دقت بالا پروفیل مناسب برای کاربرد مورد نظرشان را انتخاب کنند.
مقایسه نبشی تاشو و ثابت از نظر ساختار، ویژگی‌ها و کاربردها
در این مقاله بررسی کردیم که نبشی تاشو و ثابت چه هستند. شکل ظاهری هر دو نوع پروفیل یکسان است و از دو بال عمود برهم تشکیل شده است. نبشی تاشو قابلیت تغییر زاویه دارد، اما بال‌های نبشی ثابت در زاویه 90 درجه ثابت هستند. مقاومت و استحکام مهم‌ترین ویژگی پروفیل ثابت و انعطاف‌پذیری مهم‌ترین ویژگی پروفیل تاشو به شمار می‌آید و کاربردهای آن‌ها نیز بر اساس همین دو ویژگی تعیین می‌شود.
