عقب ماندگی ۱۴.۷ درصدی بازار مسکن از ارز
به‌گزارش آهن‌آنلاین؛ بازار مسکن ایران در سال گذشته برخلاف بازار ارز و حتی بازارهایی مانند آهن آلات، نتوانست رشد همسان و پایداری را تجربه کند. از نیمه دوم سال ۱۴۰۲ تا پایان سال ۱۴۰۳، این بازار از روند صعودی قیمت دلار عقب ماند. ترکیبی از عوامل سیاسی و اقتصادی، بر جذابیت و میزان تقاضای مسکن تأثیر گذاشت و در نهایت باعث شد ارزش دلاری املاک با افت محسوس همراه شود. داده‌های آماری نیز نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از رشد این بازار در شهریور ۱۴۰۳ پیش‌خور شده و پس از آن، بازار وارد مرحله اشباع و رکود شده است.
سال ۱۴۰۳؛ سالی پرچالش برای بازار مسکن
تحولات اقتصادی و سیاسی در داخل و خارج از کشور، از جمله نوسانات ارزی، تنش‌های منطقه‌ای و تغییرات مدیریتی داخلی، تأثیرات گسترده‌ای بر بازار مسکن برجای گذاشت. رخدادهایی همچون سقوط بالگرد رئیس دولت قبلی در اردیبهشت‌ماه، پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات تیرماه، تحولات در فلسطین و لبنان، و بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در آمریکا، باعث ایجاد فضایی از ابهام در اقتصاد ایران شد. در چنین شرایطی، رشد ۶۰ درصدی دلار و بازدهی ۱۵۰ درصدی بازار طلا، رقابت میان بازارهای سرمایه‌گذاری را تشدید کرد. در این میان، بازار مسکن، به عنوان گزینه‌ای سنتی برای سرمایه‌گذاری، به‌وضوح از رشدهای سریع بازارهایی مانند ارز و طلا عقب ماند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازدهی سالانه بازار مسکن فقط ۳۷.۷ درصد بوده که ۱۴.۷ درصد کمتر از رشد قیمت دلار است.
تحلیل ماه‌به‌ماه قیمت دلاری مسکن و عقب‌ماندگی از دلار
بهار ۱۴۰۳: رشد هم‌زمان دلار و مسکن:
- در فروردین ۱۴۰۳، قیمت متوسط مسکن به ۸۱ میلیون و ۶۳۰ هزار تومان رسید و دلار در بیشترین مقدار خود ۶۹,۵۰۰ تومان معامله شد. این به معنای ارزش دلاری هر متر مسکن معادل ۱,۱۷۵ دلار است.
- در اردیبهشت و خرداد، برخلاف دلار که کاهش یافت، قیمت مسکن با روند رو به رشدی همراه شد.
- درخرداد ۱۴۰۳، ارزش دلاری مسکن به ۱,۴۳۴ دلار رسید که نسبت به میانگین قیمت تاریخی آن (۱,۱۰۰ تا ۱,۲۰۰ دلار در هر متر)، افزایش قابل توجهی داشت. این رشد ناشی از کاهش قیمت دلار در برابر رشد مداوم ریالی مسکن بود.
تابستان ۱۴۰۳: رشد بیشتر مسکن، اشباع و شروع افت
- در تیرماه، بازده دلاری مسکن وارد محدوده منفی شد. قیمت هر متر مسکن در این دوره افزایش یافت (تا ۸۸ میلیون تومان)، اما به دلیل افزایش اندک قیمت دلار، ارزش دلاری مسکن با کاهش ۱.۳ درصدی به ۱,۴۱۶ دلار رسید.
- شرایط در مرداد و شهریور تغییر کرد و تحت تاثیر امید به ثبات سیاسی و بهبود شرایط، شاخص دلاری مسکن مجدداً رشد کرد.
- در شهریورماه سال ۱۴۰۳، قیمت ریالی مسکن به اوج خود در سال رسید (۹۳ میلیون و ۵۲۰ هزار تومان)، در حالی که دلار با کاهش ۲.۱ درصدی همراه شد. این امر باعث شد تا ارزش دلاری مسکن به ۱,۵۴۱ دلار افزایش یابد که بالاترین سطح آن در سال گذشته محسوب می‌شود.
پاییز ۱۴۰۳: آغاز رکود و افت ارزش دلاری مسکن
در فصل پاییز، شدت‌گرفتن تنش‌های منطقه‌ای، افزایش قیمت دلار و ورود فضای سیاسی کشور به دوره‌ای از عدم قطعیت، تاثیرات منفی بر بازار مسکن گذاشت. هم‌زمان، بازگشت ترامپ به عرصه قدرت، فشار بیشتری بر اقتصاد ایران وارد کرد.
- مهرماه: متوسط قیمت هر متر مسکن به ۹۶ میلیون و ۶۳۰ هزار تومان رسید؛ این در حالی است که قیمت دلار با رشد ۶.۸ درصدی به ۶۴,۸۵۰ تومان افزایش یافت. همین امر باعث افت ۳.۳ درصدی قیمت دلاری مسکن شد و این شاخص به ۱,۴۹۰ دلار کاهش یافت.
- آبان و آذر: در این دو ماه، رشد دلار شتاب بیشتری گرفت و ارزش دلاری مسکن به کمتر از ۱,۴۰۰ دلار در هر متر رسید. این روند نشان‌دهنده شناسایی ریسک‌های اقتصادی و کاهش تقاضا در بخش مسکن بود.
- زمستان ۱۴۰۳: تشدید رکود و بیشترین افت قیمت دلاری : با ورود به زمستان، روند کاهش ارزش دلاری مسکن ادامه یافت. در بهمن ماه، در پی رشد خیره‌کننده ۱۳.۶ درصدی دلار، ارزش دلاری مسکن به کمترین سطح خود در سال (۱,۱۵۰ دلار) رسید. در اسفندماه نیز، به رغم افزایش خفیف قیمت‌های دلاری و ریالی مسکن، رکود بازار به‌طور جدی حس می‌شد.
آغاز سال ۱۴۰۴: رکود سنگین و کاهش ارزش دلاری مسکن
فروردین سال جاری (۱۴۰۴) در حالی آغاز شد که ارزش دلاری مسکن به پایین‌ترین سطح یک سال اخیر رسید. بر اساس پیش‌بینی‌ها، قیمت هر متر مسکن به ۱۱۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافت؛ با این حال، عبور دلار از مرز ۱۰۵ هزار تومان باعث افت ۸.۴ درصدی شاخص دلاری مسکن و ثبت آن روی عدد ۱,۰۶۱ دلار شد. بازار مسکن ایران که همواره به عنوان پناهگاه سرمایه‌گذاران در شرایط اقتصادی ناپایدار شناخته می‌شد، در این دوره به دلیل رکود تقاضا، رشد کند قیمت‌ها و جهش دلار، عملاً جذابیت خود را از دست داد.
آینده بازار مسکن: چشم‌انداز سال ۱۴۰۴
با توجه به روندهای قیمتی و تحلیل داده‌های موجود، می‌توان پیش‌بینی کرد که بازار مسکن در سال جدید نیز مسیری مشابه را طی کند؛ مگر آنکه تحولات بزرگی در بخش سیاسی و اقتصادی رخ دهد. از سوی دیگر، کاهش هیجانات بازار ارز و خروج احتمالی آمریکا و ایران از تنش‌های سیاسی، می‌تواند تقاضا برای مسکن را دوباره افزایش دهد. توافق احتمالی میان ایران و آمریکا، کاهش ریسک‌های سیاسی و تسهیل در روابط بین‌المللی، به تدریج فضای امن‌تری را برای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن ایجاد می‌کند. بر اساس این پیش‌بینی، از اواسط بهار سال جاری، و به ویژه در ماه‌های پایانی تابستان، ممکن است قیمت مسکن از رکود خارج شود و روند افزایشی جدیدی را آغاز کند. این تحولات به سرمایه‌گذاران این فرصت را می‌دهد که عقب‌ماندگی مسکن از دلار را جبران کنند و سود بیشتری از این بازار ببرند. حاصل آنکه بازار مسکن در طول سال گذشته به دلیل عوامل خارجی و داخلی، از رشد سریع دلار عقب ماند و بخش عمده‌ای از ارزش دلاری خود را از دست داد. قیمت دلاری مسکن که در شهریور به اوج ۱,۵۴۱ دلار رسیده بود، تا پایان سال به ۱,۱۵۹ دلار کاهش یافت. با این حال، چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که بازار مسکن، به شرط کاهش التهابات سیاسی و بهبود فضای اقتصادی، می‌تواند دوره رشد خود را آغاز کند و جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.
